Tác hại của thuốc lá: Nỗi đau không chỉ dành cho người hút

7 giờ trướcBài gốc

Hầu như những căn bệnh nguy hiểm đều có liên quan đến khói thuốc lá bởi hơn 7 ngàn chất độc tồn tại, trong đó có khoảng 70 chất gây ung thư và nhiều chất gây nghiện cũng như các chất độc hại khác sẽ đi vào cơ thể và phá hủy các cơ quan, tế bào.

Hút thuốc chủ động hay thụ động: Tác hại như nhau

Hút thuốc thường dẫn đến các bệnh về tim, gan và phổi, là một trong các nguyên nhân chính gây nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư phổi, ung thư thanh quản và miệng, ung thư bàng quang và ung thư tuyến tụy, huyết áp cao.

Bác sĩ chuyên khoa II Ngô Văn Kiên, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bình Phước, tỉnh Đồng Nai chia sẻ: Nhiều bệnh nhân bị tim mạch, huyết áp, phổi (ung thư phổi, COPD), tăng huyết áp, vỡ mạch… liên quan đến khói thuốc. Các nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới đã chỉ ra rằng, trong khói thuốc chứa hơn 7 ngàn chất độc hại, gây nguy cơ ung thư, bệnh phổi, tim mạch… Nhưng điều đáng lo ngại, không chỉ người hút thuốc bị bệnh mà cả người thân của họ cũng mắc bệnh, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em cũng chịu ảnh hưởng nặng nề của hút thuốc lá thụ động.

Bác sĩ Khánh khám bệnh cho bệnh nhân bị COPD do nhiều năm liền hút thuốc lá. Ảnh: Bích Nhàn

Đồng quan điểm, bác sĩ Nguyễn Ngọc Khánh, đơn vị quản lý bệnh hen - COPD ngoại trú, Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Thành chia sẻ: Hiện tại, đơn vị đang quản lý 700 bệnh nhân bị COPD, hen khám ngoại trú định kỳ (1-2 tháng/lần, tùy loại bệnh. Trong đó, có đến 80-90 bệnh nhân liên quan đến khói thuốc lá, bao gồm hút thuốc chủ động và hút thuốc thụ động. Điều đáng lo ngại là có trường hợp trẻ em bị hen do hít phải khói thuốc của người thân trong gia đình. Trẻ chỉ cần tiếp xúc với các loại khói thuốc, khói nhang, khói bếp… cũng khiến trẻ dễ bị lên cơn hen và khó kiểm soát. Căn bệnh này ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển của trẻ.

Dù hút thuốc chủ động hay thụ động, khi mắc bệnh COPD, hen… thì hành trình chữa trị là như nhau.

“Có những bệnh nhân tái khám, theo dõi định kỳ và lấy thuốc hàng tháng suốt nhiều năm liền khi tuân thủ điều trị. Nhưng cũng có nhiều bệnh nhân vừa bị COPD kèm theo các bệnh nền khác như: huyết áp, tim mạch, tiểu đường… thì việc chữa trị trở nên khó khăn hơn. Do bệnh nhân dễ vào các đợt bệnh cấp, khó hồi phục khi phổi xơ hóa nhiều và khả năng tử vong cũng cao” - bác sĩ Khánh cho biết thêm.

Vận động bỏ thuốc không dễ

Dù tác hại của thuốc lá đã được chứng minh nhưng việc tuyên truyền về phòng chống tác hại của thuốc lá không hề dễ dàng.

Bác sĩ Kiên cho rằng, nhiều nhân viên y tế hay bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân dù biết rõ rằng, hút thuốc lá có hại cho sức khỏe nhưng vẫn hút. Tại tỉnh Bình Phước cũ, địa bàn rộng, phân bổ dân cư không đồng đều, thêm vào đó, tính chất công việc cũng khiến nhiều người dễ “làm bạn” với thuốc lá. Ví dụ, những người làm rẫy thường hay hút thuốc hơn vì nghĩ hút thuốc sẽ xua đi muỗi đốt, giải khuây… Đặc biệt, đối với giới trẻ, mạng xã hội “tiếp tay” cho hút thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử. Thực tế, học sinh, sinh viên dễ dàng tiếp cận với các loại thuốc lá này chỉ bằng vài cú nhấp chuột.

Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Thành tổ chức câu lạc bộ COPD, hen để hướng dẫn bệnh nhân tự chăm sóc, theo dõi ngoại trú. Ảnh: Bích Nhàn

Cũng theo bác sĩ Kiên, thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện, người sử dụng nó bắt buộc phải dùng tiếp, nếu không sẽ vật vã khó chịu, không dứt ra được. Nicotine trong thuốc lá điện tử gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, gây ra sinh non, thai chết lưu. Nicotine làm giảm lưu lượng máu, gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ. Nicotine còn gây ra suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng. Thuốc lá điện tử được chứng minh đã gây ra bệnh phổi như tắc nghẽn phổi mạn tính, ung thư phổi, hen, đột quỵ não, tim mạch, ung thư.

Trong nhiều năm khám chữa bệnh về COPD, hen…, bác sĩ Khánh đã tiếp xúc với những bệnh nhân có “thâm niên” hút thuốc hàng chục năm, thậm chí vài chục năm. Và ở những bệnh nhân này, thuyết phục bệnh nhân bỏ thuốc là rất khó.

“Có những người vào viện cấp cứu với tình trạng bệnh nặng, suy hô hấp, tưởng chừng không qua khỏi nên khi tỉnh lại rất sợ bệnh, hứa sẽ bỏ thuốc. Nhưng khi qua cơn “thập tử nhất sinh”, bệnh nhân lại quên lời hứa và hút thuốc như chưa từng bị bệnh hành hạ” - bác sĩ Khánh kể.

Thực tế cho thấy, những bệnh nhân ở xa bệnh viện dễ bỏ trị giữa chừng, do đó, bệnh nhân dễ vào các đợt bệnh COPD cấp tính. Với các bệnh nhân lớn tuổi, có bệnh nền và nhiễm COPD, bác sĩ Khánh khuyến cáo: Cần tiêm các vaccine cúm, phế cầu… để ngừa bệnh về hô hấp.

Hiện, BVĐK khu vực Long Thành có đầy đủ các loại thuốc điều trị về COPD, hen chữa trị cho bệnh nhân. Bên cạnh đó, bệnh viện thành lập câu lạc bộ bệnh nhân COPD, hen để hướng dẫn bệnh nhân cách phòng bệnh, sử dụng thuốc đúng liều, đúng cách và dinh dưỡng… Từ đó, giúp bệnh nhân chăm sóc sức khỏe bản thân tốt hơn, hạn chế bệnh nặng hơn.

Các bác sĩ nhấn mạnh, khói thuốc lá là kẻ thù thầm lặng tàn phá sức khỏe, không chỉ với người hút mà còn với những người xung quanh.

Bích Nhàn

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/202510/tac-hai-cua-thuoc-la-noi-dau-khong-chi-danh-cho-nguoi-hut-25303cf/