Tái cấu trúc Trạm Y tế xã theo hướng hiện đại, phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp

3 giờ trướcBài gốc

Đây là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa yêu cầu phân cấp, phân quyền trong tổ chức hệ thống y tế cơ sở, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp theo chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp lại đơn vị hành chính và tinh gọn bộ máy.

Trạm Y tế xã Phước Nam, huyện Thuận Nam (tỉnh Ninh Thuận cũ). Ảnh tư liệu - minh họa: Công Thử/TTXVN

Dự thảo Thông tư được xây dựng trên cơ sở thay thế Thông tư số 33/2015/TT-BYT, nhằm đảm bảo tính thống nhất với quy định pháp luật hiện hành.

Bộ Y tế cho biết, việc hoàn thiện Dự thảo Thông tư lần này được coi là bước chuẩn bị quan trọng để triển khai Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Nghị quyết đặt mục tiêu trong giai đoạn 2025–2030, mỗi năm các địa phương phải điều động tối thiểu 1.000 bác sĩ về công tác có thời hạn tại trạm y tế xã; đến năm 2027, mỗi trạm y tế xã có ít nhất 4–5 bác sĩ. Đồng thời, 100% trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị, nhân lực tương xứng với chức năng.

Nghị quyết cũng xác định rõ vai trò đầu tư của Nhà nước trong lĩnh vực này. Đó là ngân sách bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng. Các chính sách đãi ngộ, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế làm việc thường xuyên, trực tiếp tại trạm y tế xã đã và đang được triển khai.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đang xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế cơ sở, với các nội dung cụ thể về tăng cường thiết bị, đào tạo nhân lực và nâng cấp cơ sở vật chất cho tuyến xã. Ngoài nguồn lực trung ương, các địa phương được yêu cầu chủ động có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm nâng cao năng lực y tế cộng đồng.

Tại cuộc họp trực tuyến với 34 sở y tế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do Bộ Y tế tổ chức mới đây, các địa phương đã đóng góp nhiều nội dung liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và mô hình tổ chức của Trạm Y tế xã.

Theo dự thảo, chức năng của Trạm Y tế xã được xác định là cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật trong các lĩnh vực phòng bệnh, khám chữa bệnh ban đầu, phục hồi chức năng, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, người cao tuổi, bảo đảm an toàn thực phẩm, dược, vaccine, thiết bị y tế cơ bản, dân số, bảo trợ xã hội và các dịch vụ y tế khác theo quy định pháp luật.

Về vấn đề mô hình tổ chức Trạm Y tế xã, nhiều địa phương đề xuất lựa chọn phương án xác định Trạm Y tế xã là đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, nếu xác lập mô hình này, cần có hướng dẫn cụ thể về việc xếp hạng trạm y tế để làm căn cứ bố trí nhân lực, ngân sách, cũng như chính sách đãi ngộ tương ứng.

Một thực tế mà các địa phương đang gặp phải là khó khăn trong thu hút bác sĩ về làm việc tại tuyến xã, đặc biệt ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Việc đặt tiêu chí mỗi trạm có 4 bác sĩ sẽ rất khó khả thi nếu không đi kèm các chính sách đãi ngộ đủ mạnh và cơ chế điều động linh hoạt…

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, các trạm y tế ở nhiều quốc gia được xác định là cơ sở chăm sóc sức khỏe cộng đồng, chủ yếu tập trung vào chăm sóc sức khỏe ban đầu và quản lý sức khỏe toàn dân, thay vì đi sâu vào điều trị chuyên sâu. Vì vậy, mô hình tổ chức cần linh hoạt, vừa kế thừa chức năng hiện nay, vừa có thể bổ sung thêm các nhóm nhiệm vụ như khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc tại cộng đồng, quản lý bệnh mãn tính, hoặc một số nội dung chuyển giao từ ngành Lao động – Thương binh và Xã hội như chăm sóc trẻ em, bảo trợ xã hội.

Về vai trò của Trung tâm Y tế khu vực, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, hiện chưa có văn bản nào xóa bỏ trung tâm này. Theo chỉ đạo của Trung ương, các Trung tâm Y tế huyện sẽ được tổ chức lại thành Trung tâm Y tế khu vực, trực thuộc Sở Y tế để phục vụ công tác điều phối tại các địa bàn liên xã, phường. Đây là cấu trúc trung gian cần thiết, đặc biệt tại các địa phương rộng, dân cư phân tán, nơi mà Trạm Y tế xã cách xa đơn vị trung tâm như CDC.

Cũng trong lộ trình sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, trước đó, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 20/2025/TT-BYT hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn về y tế thuộc UBND các cấp. Đồng thời, Bộ có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị xây dựng kế hoạch luân phiên, luân chuyển và điều động cán bộ y tế từ các bệnh viện, trung tâm y tế về công tác tại tuyến xã. Cụ thể, mỗi xã cần có ít nhất 1 bác sĩ về trạm y tế và 1 cán bộ chuyên môn y tế về Phòng Văn hóa – Xã hội.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, việc điều động này nhằm bảo đảm các dịch vụ y tế tại cơ sở không bị gián đoạn, người dân được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, thuận tiện, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp.

BT (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/y-te/tai-cau-truc-tram-y-te-xa-theo-huong-hien-dai-phu-hop-voi-mo-hinh-chinh-quyen-hai-cap-20250926145100013.htm