Tái cơ cấu, nhiều khoản chi phí của TKV lại 'phình to'

4 giờ trướcBài gốc

Lợi nhuận sụt giảm

Theo báo cáo tài chính (BCTC) năm 2024 hợp nhất vừa công bố, năm 2024 Tập đoàn Công nghiệp - Than khoáng sản Việt Nam (TKV) ghi nhận nhiều khoản chi phí tăng, kéo theo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh bị giảm sút dù doanh thu tăng trưởng.

Cụ thể, trong năm 2024, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của TKV đạt hơn 145.000 tỷ đồng, tăng 2,5% so với cùng kỳ năm 2023.

Than vẫn chiếm tỉ trọng lớn trong doanh thu của TKV với hơn 95.000 tỷ đồng. (Ảnh:TKV).

Ghi nhận trên BCTC năm 2024 cho thấy, trong kỳ giá vốn của TKV đạt mốc hơn 124.500 tỷ đồng, khiến lợi nhuận gộp còn hơn 20.800 tỷ đồng, giảm 600 tỷ đồng so với cùng kỳ.

Tương tự, các khoản chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp đều tăng cao so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, chi phí bán hàng ghi nhận hơn 4.880 tỷ đồng, tăng 430 tỷ đồng và chi phí quản lý doanh nghiệp hơn 7.270 tỷ đồng, tăng khoảng 180 tỷ đồng. Kết quả trên khiến lợi nhuận thuần của TKV còn ghi nhận hơn 7.210 tỷ đồng, giảm khoảng 600 tỷ đồng.

Tiếp đó, TKV gánh thêm khoản lỗ gần 200 tỷ đồng từ lợi nhuận khác, từ đó khiến lợi nhuận sau thuế năm 2024 của TKV mất gần 900 tỷ đồng, đạt hơn 5.490 tỷ đồng, giảm sâu so với mốc lợi nhuận gần 6.390 tỷ đồng trong năm 2023, tương ứng mức giảm 14%.

Cơ hội TKV vươn mình từ đề án cơ cấu lại

Theo tìm hiểu của Người Đưa Tin, ngày 27/10/2023, Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt đề án cơ cấu lại Tập đoàn Công nghiệp - Than khoáng sản Việt Nam đến năm 2025 nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động của TKV. Trong đó có đề ra các biện pháp cụ thể như: nâng cao hiệu quả về quản trị doanh nghiệp, tập trung hoàn thiện thể chế quản lý, đổi mới, nâng cao hiệu quả quản trị tài nguyên, quản trị đầu tư, quản trị chi phí... được kỳ vọng giúp TKV trở thành tập đoàn kinh tế Nhà nước mạnh, đóng vai trò quan trọng về kinh tế, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, sau những mặt tích cực đạt được như tăng trưởng về doanh thu, làm ăn có lãi... năm 2024 là năm đầu tiên mang tính bản lề thực hiện đề án, TKV cũng gặp khó khăn trong việc tiết giảm chi phí, cho thấy nhiều thách thức trong công tác quản trị của tập đoàn.

Cụ thể, trong BCTC hợp nhất năm 2024, TKV ghi nhận các khoản bị phạt hơn 403 tỷ đồng, tăng hơn 330 tỷ đồng so với cùng kỳ. Bên cạnh đó, chi phí bán hàng của TKV cũng có nhiều khoản mục tăng cao như: Chi phí bảo hành hơn 28,8 tỷ đồng tăng hơn 35 tỷ đồng, chi phí dịch vụ mua ngoài ghi nhận hơn 2.897 tỷ đồng, tăng khoảng 390 tỷ đồng... ngoài ra các chi phí khác hơn 230 tỷ đồng, tăng gần 50 tỷ đồng.

Hiện nay, hoạt động khai khoáng được đầu tư nhiều công nghệ hiện đại, giúp hỗ trợ an toàn, nâng cao năng suất. (Ảnh:TKV)

Tương tự, một số khoản quan trọng trong chi phí quản lý doanh nghiệp cũng ghi nhận mức tăng cao như: chi phí khác bằng tiền 2.560 tỷ đồng, tăng khoảng 390 tỷ đồng, chi phí nguyên vật liệu tăng 22 tỷ đồng, chi phí thuế phí lệ phí tăng 170 tỷ đồng... Đây là một trong những khoản mục hình thành nên mức chi phí quản lý doanh nghiệp gần 7.270 tỷ đồng trong năm 2024 của TKV.

Liên quan hiệu quả tiết giảm chi phí quản lý doanh nghiệp, tính tới ngày 31/12/2024, TKV có 38 công ty con được hạch toán hợp nhất cùng hơn 20 công ty liên doanh liên kết và hình thức khác. Tính cả các công ty thuộc hàng "cháu, chắt" thì tổng số các công ty "họ TKV" có thể lên tới cả trăm đơn vị liên quan.

Đáng chú ý, trong đó riêng tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh có khoảng 40 công ty thành viên "họ TKV" đang hoạt động với nhiều đơn vị có cùng lĩnh vực sản xuất kinh doanh tương đồng nhau, và mỗi năm những đơn vị này tiêu tốn từ hàng chục và tới cả trăm tỷ đồng dành cho chi phí quản lý doanh nghiệp.

Cụ thể, như tại Tp.Cẩm Phả có hàng loạt doanh nghiệp với nhiệm vụ sản xuất tương đồng là sản xuất than thuộc TKV như: Công ty Than Thống Nhất, Than Cao Sơn, Than Quang Hanh, Than Mông Dương, Than Tây Nam Đá Mài... Tình trạng trên cũng tương tự tại các khu vực như: Tp.Hạ Long, Tp. Uống Bí... thực tế mạng lưới dày đặc các công ty thành viên họ TKV cùng hoạt động trong một khu vực địa lý cấp "huyện" đã góp phần đẩy chi phí quản lý doanh nghiệp của TKV ngày càng phình to.

Công ty Than Thống Nhất là một trong hàng chục công ty họ TKV tại đại bàn Tp.Cẩm Phả. Việc bố trí nhiều công ty thành viên "họ" TKV tại một khu vực địa lý cấp "huyện" gây áp lực không nhỏ lên chi phí quản lý doanh nghiệp của TKV.

Ngoài ra, duy trì nhiều đơn vị thành viên cũng dẫn tới nguy cơ khó quản lý, điều chuyển vốn hiệu quả, nên dễ xảy ra nguy cơ trong tập đoàn có đơn thành viên ứ đọng vốn, còn một số doanh nghiệp lại phải đi vay do đó phát sinh chỉ phí tài chính...

Theo tìm hiểu từ Người Đưa Tin, thực tế, một số đơn vị thuộc "họ TKV" đã thực hiện hiệu quả tiết giảm chi phí từ việc giảm các đầu mối. Đơn cử như tại Công ty CP Vật tư TKV, sau thực hiện đề án cơ cấu theo mô hình mới từ 1/7/2024, giảm 16 phòng ban, xí nghiệp và 29 cán bộ cấp quản lý. Sau nửa năm, công ty ghi nhận chi phí quản lý doanh nghiệp giảm gần 38% so với năm 2023. Đây có thể là tham khảo minh chứng về tiết giảm chi phí quản lý doanh nghiệp từ việc giảm đầu mối...

Cũng theo thông tin từ BCTC, bên cạnh các khoản chi phí thuần túy, một số khoản đầu tư của TKV cũng không đạt được hiệu quả như kỳ vọng khi ghi nhận các khoản thua lỗ, trích lập dự phòng, đơn cử như khoản đầu từ vào Công ly Liên doanh khoáng sản Steung Treng, TKV trích lập dự phòng hơn 55,8 tỷ đồng,... hoặc một số các đơn vị "con, cháu" họ TKV báo lỗ trong năm 2024, như Công ty CP Gang thép Cao Bằng báo lỗ hơn 160 tỷ đồng và Công ty CP Đất hiếm Lai Châu lỗ hơn 42 tỷ đồng thông qua các khoản đầu tư của Tổng Công ty Khoáng sản Việt Nam...

Sở hữu quyền khai thác nhiều mỏ khoáng sản quý thông qua KSV được là một trong những lĩnh vực "hái ra tiền" của TKV. Tuy nhiên, vẫn còn đó những khoản đầu tư kém hiệu quả với cả lý do chủ quan và khách quan. (Ảnh:TKV)

Liên quan việc thực hiện một số nội dung quan trọng trong đề án cơ cấu lại, năm 2024, TKV thực hiện thành công việc sáp nhập Công ty CP Than Đèo Nai và Công ty CP Than Cọc Sáu thành lập CTCP Than Đèo Nai- Cọc Sáu. Đồng thời, các nội dung quan trọng khác trong đề án cũng đang được TKV tích cực thực hiện hoàn thành trong năm 2025.

Ông Ngô Hoàng Ngân, nguyên Phó Bí Thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh (từ tháng 9/2019 - 4/2023) hiện đang giữ chức Chủ tịch HĐQT của TKV. Trong khi đó, người đại diện pháp luật của tập đoàn là ông Vũ Anh Tuấn, đang giữ chức Tổng Giám đốc TKV.

Năm 2025, TKV đặt mục tiêu khai thác 39 triệu tấn than, doanh thu hơn 180.000 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế hơn 6.980 tỷ đồng. Tại ngày cuối năm 2024, tổng tài sản TKV đạt hơn 116.300 tỷ đồng, trong đó vốn chủ sở hữu ghi nhận hơn 51.129 tỷ đồng.
Ngày 17/3/2025, TKV đã được Thủ tướng phê duyệt phương án tăng vốn điều lệ từ 35.000 tỷ đồng lên 42.000 tỷ đồng.

Việt Phương

Nguyễn Hữu Phương

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/tai-co-cau-nhieu-khoan-chi-phi-cua-tkv-lai-phinh-to-204250612162901978.htm