Tái định cư cho người dân vùng lũ Nghệ An

4 giờ trướcBài gốc

Di dời cấp bách

Thiên tai liên tiếp trong thời gian gần đây đã đẩy hàng trăm hộ dân tại các xã miền núi, vùng cao, biên giới của các huyện Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong (cũ) của tỉnh Nghệ An như Mỹ Lý, Mường Típ, Huồi Tụ và Na Ngoi, Nhôn Mai, Tương Dương… vào tình cảnh mất nhà cửa hoặc nằm trong vùng nguy cơ cao về sạt lở, lũ quét.

Xã Mỹ Lý có 243 ngôi nhà bị lũ cuốn trôi do ảnh hưởng của bão số 3. Ảnh: Bá Thăng.

Ngay trong và sau mưa lũ, chính quyền địa phương các xã này đã cấp bách tổ chức lực lượng di dời, sơ tán, dựng nhà bạt tạm đưa người dân khỏi vùng nguy hiểm, đến nơi an toàn.Tuy nhiên, đây chỉ là một trong những giải pháp tình thế.

Trước tình hình đó, từ ngày 7 – 8/10, đoàn công tác do ông Lê Hồng Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An dẫn đầu đã trực tiếp có mặt tại nhiều xã phía Tây của tỉnh, chỉ đạo, khảo sát các địa điểm dự kiến xây dựng khu tái định cư cho người dân vùng bị ảnh hưởng.

Ngay trong đêm, tại xã biên giới Mường Típ, nơi từng hứng chịu lũ quét và sạt lở đất nghiêm trọng do ảnh hưởng của bão số 10. ông Lê Hồng Vinh đã trực tiếp khảo sát vị trí dự kiến tái định cư mới cho 18 hộ dân tại khu vực Đồn Biên phòng cũ, nằm dọc tuyến Tỉnh lộ 543D, cách khu dân cư hiện tại khoảng 2,5 km. Đây là khu vực có mặt bằng tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho việc xây dựng hạ tầng sinh hoạt thiết yếu.

Qua khảo sát các điểm dự định tái định cư, người đứng đầu UBND tỉnh Nghệ An giao các sở, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ với xã Mường Típ trong việc đẩy nhanh tiến độ lập, thẩm định và triển khai các dự án tái định cư, đảm bảo quy hoạch, bố trí dân cư hợp lý, bảo đảm tính bền vững và an toàn, thích ứng trước biến đổi khí hậu.

Tại xã vùng cao Keng Đu, cách trung tâm tỉnh Nghệ An hơn 300 km, có hơn 1000 hộ chủ yếu là đồng bào Khơ Mú và Thái sinh sống. Đây là địa bàn thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, đặc biệt là lũ ống, lũ quét và sạt lở đất. Hiện có 3 bản gồm 90 hộ dân nằm trong vùng nguy cơ cao, cần được sớm quy hoạch, bố trí ổn định dân cư theo hình thức tái định cư tập trung hoặc xen ghép.

Đồn Biên phòng Mường Típ cũ được lựa chọn để bố trí dân cư tập trung cho cụm bản Xốp Típ và Xốp Phong, xã Mường Típ. Ảnh: Thành Duy

Qua khảo sát hiện trường, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã thống nhất hướng di dời, đảm bảo mỗi điểm đến đều đáp ứng ba tiêu chí an toàn - có sinh kế - hạ tầng thiết yếu. Mỗi khu tái định cư phải là một cộng đồng sống được, làm được, học được và yên tâm gắn bó lâu dài.

Trực tiếp đến các điểm nóng về sạt lở ở các xã Mường Típ, Na Loi, Keng Đu, ông Lê Hồng Vinh cùng lãnh đạo các sở, ngành đã xem xét kỹ các yếu tố địa hình, quỹ đất, hạ tầng, điều kiện sinh kế... để lựa chọn những vị trí tối ưu cho việc bố trí, sắp xếp dân cư ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét.

Về công tác di dời dân cư, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu, phải thực hiện chặt chẽ, bài bản, bảo đảm tính bền vững lâu dài gắn với các hạ tầng thiết yếu; đặc biệt việc di chuyển người dân đến nơi ở mới phải có sự cam kết bằng văn bản, bảo đảm tự nguyện, đồng thuận.

Tái định cư bền vững gắn với sinh kế

Thực tế cho thấy, do đặc thù về địa hình và tập quán sống ven khe suối, triền đồi của người dân vùng núi Nghệ An, nên nguy cơ bị lũ ống, lũ quét và sạt lở là rất cao. Những năm gần đây, Nghệ An đã tập trung triển khai nhiều dự án quy hoạch, bố trí dân cư ra khỏi vùng lũ quét, sạt lở nguy hiểm. Nhờ đó, hàng nghìn hộ dân được ổn định nơi ở mới, có đầy đủ điện, nước, trường học, đồng thời được hỗ trợ phát triển sinh kế.

Nhà một hộ dân ở xã tương Dương bị nước lũ cuốn sập trong đêm. Ảnh: Bá Thăng.

Việc xây dựng các dự án tái định cư không chỉ dừng lại ở việc di dời mà được tỉnh Nghệ An xác định phải đảm bảo tính bền vững và gắn liền với việc xây dựng hạ tầng thiết yếu cùng sinh kế lâu dài cho người dân.

Theo thống kê, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Nghệ An còn hơn 4.500 hộ cần di dời khẩn cấp khỏi vùng nguy cơ cao. Đến nay, nhiều dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, như điểm tái định cư Huồi Pốc (xã Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn cũ) với 62 hộ, điểm bản Xiêng Hương (xã Xá Lượng, huyện Tương Dương cũ) với 45 hộ…Các khu tái định cư đều được đầu tư hạ tầng thiết yếu: đường bê tông, điện lưới quốc gia, giếng khoan nước sạch, lớp học mầm non và tiểu học ngay tại khu vực.

Theo chia sẻ của một số hộ dân, họ đã trồng được keo, nuôi bò, sản xuất có thu nhập ổn định hơn so với trước kia khi còn ở vùng lũ.

Theo kế hoạch đến năm 2030, tỉnh Nghệ An sẽ tiếp tục di dời khoảng 3.000 hộ dân.

Ông Lê hồng Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An khảo sát các vị trí dự kiến xây dựng khu tái định cư tập trung. Ảnh: Thành Duy.

Trong chuyến đi khảo sát vừa qua, người đứng đầu UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh, “Phải đảm bảo tái định cư bền vững, gắn với hạ tầng thiết yếu và sinh kế lâu dài cho người dân. Không chỉ di dời để tránh thiên tai, mà cần tính đến việc tạo cuộc sống ổn định, an toàn và bền vững cho dân”.

Ở vùng rẻo cao gió hú, nơi những bản làng vẫn hằn vết lũ, việc sớm có được mái nhà an toàn, con đường thông suốt, điểm trường vững chãi… chính là nền tảng, là mong muốn của người dân để họ bám đất, giữ rừng, giữ biên cương.

Giúp người dân an cư không chỉ là khắc phục hậu quả thiên tai, mà là đầu tư cho tương lai phát triển bền vững trên vùng cao biên giới.

Bá Thăng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/tai-dinh-cu-cho-nguoi-dan-vung-lu-nghe-an-post1237539.vov