Không gian trưng bày đặt trong công trình nhà dài truyền thống Ê Đê, được xây dựng từ năm 2020, hoàn thành vào đầu năm 2023 bên trong khuôn viên Bảo tàng Đắk Lắk. Với kiến trúc nhà sàn truyền thống, thể hiện nhiều đặc trưng của văn hóa mẫu hệ, không gian nhà dài trưng bày nhiều hiện vật như ghế kpan, bếp lửa, dàn cồng chiêng, ché ủ rượu cần, vật dụng lao động sản xuất, nhạc cụ, gian sinh hoạt chung và riêng của gia đình,… tái hiện các sinh hoạt, lễ tục, văn hóa và đời sống truyền thống của cộng đồng người Ê Đê ở Đắk Lắk.
Trưng bày "Nhà dài truyền thống của dân tộc Ê Đê" trong khuôn viên Bảo tàng Đắk Lắk
Bà Võ Thị Phượng, Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk cho biết, trưng bày Nhà dài Êđê là một trong những hạng mục trọng tâm được đề cập trong Đề án nâng cao chất lượng, đổi mới hình thức hoạt động của Bảo tàng tỉnh. Qua đó góp phần đưa di sản văn hóa đến gần hơn với công chúng. Đây cũng là một hoạt động mà bảo tàng Đắk Lắk tập trung quan tâm nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trong tỉnh, đặc biệt là văn hóa dân tộc Ê Đê. Đổi mới hình thức hoạt động để nhân dân các dân tộc trong tỉnh và du khách có được một địa chỉ về văn hóa dân tộc cùng chiêm ngưỡng tại bảo tàng Đắk Lắk.
Bên trong nhà dài là không gian truyền thống với nhiều hiện vật trong đời sống, sinh hoạt của người Ê Đê
Trong khuôn khổ hoạt động trưng bày còn diễn ra nghi thức tái hiện Lễ lên nhà mới theo phong tục truyền thống Ê Đê do các nghệ nhân ở phường Tân An và Tân Lập, tỉnh Đắk Lắk thực hiện. Các nghi thức gồm cúng thần linh, cúng tổ tiên, cầu sức khỏe, cúng nhà và thưởng thức rượu được thực hiện theo phong tục truyền thống, với sự tham gia của cả người dân địa phương và du khách.
Tái hiện nghi lễ Lên nhà mới của người Ê Đê bên trong không gian nhà dài truyền thống
Ông Y Thái Êban, ở buôn Kmrơng Prong B, phường Tân Lập, người trực tiếp tham gia thực hiện nghi lễ cho biết: “Đối với người dân tộc Ê Đê làm nhà mới thì sẽ mời hết cả buôn làng và quan khách đến chung vui và dự lễ cúng nhà mới, chúc sức khỏe gia chủ. Các anh chị em của chúng tôi rất mừng vui vì lâu lắm rồi mới có lễ như thế này. Hôm nay được sự quan tâm của Bảo tàng Đắk Lắk, tái hiện lại phong tục để mình giới thiệu, quảng bá cho mọi người được xem, được thấy phong tục truyền thống, rồi sau này con cháu các thế hệ được biết”.
H Xíu/VOV-Tây Nguyên