Xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, nơi dự kiến xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1. (ẢNH : BÁO NHÂN DÂN)
Ngày 24/6/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 316/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn tại cuộc họp các dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. Theo đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng cấp thiết của việc phát triển các nguồn điện, trong đó có điện hạt nhân, nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế-xã hội hai con số trong thời gian tới và thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Tái khởi động các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận
Trước yêu cầu cấp bách nêu trên, từ cuối năm 2024, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt về việc tái khởi động hai dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2. Thủ tướng đã trực tiếp chủ trì hai cuộc họp Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, giao 13 nhiệm vụ trọng tâm cho các bộ, ngành và địa phương.
Theo báo cáo, đã có 6/13 nhiệm vụ hoàn thành (47%), 5 nhiệm vụ đang triển khai (38%) và 2 nhiệm vụ chưa thực hiện (15%). Tuy nhiên, tiến độ đàm phán với đối tác quốc tế, đặc biệt là với dự án Ninh Thuận 2, còn chậm, có nguy cơ ảnh hưởng đến mục tiêu hoàn thành đầu tư xây dựng trước ngày 31/12/2030 (chậm nhất là 31/12/2031) như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Phát triển điện hạt nhân phải đạt mục tiêu kép
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh: Việc phát triển điện hạt nhân cần đáp ứng mục tiêu kép, vừa là nguồn điện mới, vừa là giải pháp chuyển dịch năng lượng sạch, hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Tuy nhiên, đây là lĩnh vực mới với Việt Nam, đòi hỏi phải học tập kinh nghiệm quốc tế, cập nhật công nghệ hiện đại, xây dựng hành lang pháp lý hoàn chỉnh và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Đẩy nhanh đàm phán, kiện toàn bộ máy chỉ đạo
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương chủ trì, phối hợp các bộ, ngành khẩn trương kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, hoàn thành kế hoạch triển khai Nghị quyết 189/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt cho dự án.
Đặc biệt, Bộ Công thương được giao thành lập Đoàn đàm phán hợp tác đầu tư xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và khẩn trương đàm phán với Nga, hoàn thành trong tháng 7/2025 để ký Hiệp định liên Chính phủ trong tháng 8/2025. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị liên quan làm việc với Nhật Bản về khả năng tiếp tục đầu tư Dự án Ninh Thuận 2.
Tập trung tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện pháp lý
Phó Thủ tướng giao các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Công nghiệp-Năng lượng quốc gia Việt Nam (PVN) và Ủy ban nhân tỉnh Ninh Thuận chủ động xử lý các khó khăn phát sinh trong phạm vi thẩm quyền. Bộ Khoa học và Công nghệ được giao rà soát, thống nhất quy định về khoảng cách an toàn giữa khu dân cư và nhà máy điện hạt nhân, hoàn thiện dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.
Bộ Tài chính sớm bố trí vốn từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương để tỉnh Ninh Thuận triển khai di dân, tái định cư; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và các đơn vị đàm phán hiệp định tín dụng cho dự án.
Quyết liệt giải phóng mặt bằng, ổn định sinh kế người dân
Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận được yêu cầu hoàn thành quy hoạch đất đai, đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, bảo đảm cho người dân với nguyên tắc “tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ”, không để xảy ra tiêu cực, lãng phí.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Công nghiệp-Năng lượng quốc gia Việt Nam (PVN) phối hợp chặt chẽ với địa phương trong công tác chuẩn bị kỹ thuật, đàm phán và di dân, tái định cư.
Thông báo của Văn phòng Chính phủ thể hiện quyết tâm chính trị cao và sự chỉ đạo sâu sát của Chính phủ nhằm sớm đưa các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận vào thực hiện, bảo đảm phát triển năng lượng sạch, bền vững và đáp ứng yêu cầu tăng trưởng của đất nước trong giai đoạn tới.
PHONG LÊ