Bộ kinh tế Đức ngày 3/3 khẳng định, sự độc lập về năng lượng của Đức khỏi Moscow là rất quan trọng và Berlin không đàm phán với Nga về "nguồn cung cấp khí đốt Nga qua đường ống có thể có" thông qua dự án Nord Stream 2 vốn đã bị hư hỏng một phần.
Những đoạn đường ống dẫn khí đốt được chuẩn bị cho dự án Nord Stream 2 ở Biển Baltic, chưa được sử dụng, được nhìn thấy tại cảng Mukran, Đức, năm 2022. (Nguồn: Getty Images)
Đây là phản hồi của Cơ quan chức năng Đức, đáp lại một báo cáo cuối tuần qua trên tờ Financial Times (FT) rằng - một đồng minh lâu năm của Tổng thống Nga Vladimir Putin đang vận động Mỹ xem xét tái khởi động dự án trị giá 10 tỷ Euro (khoảng 12 tỷ USD).
Đức trong nhiều thập kỷ đã phụ thuộc quá nhiều vào khí đốt của Nga, nhưng hiện tại, Na Uy đã trở thành nhà cung cấp lớn nhất của nền kinh tế lớn nhất châu Âu sau khi xung đột quân sự Nga-Ukraine khiến nước này phải đa dạng hóa nguồn cung năng lượng.
"Sự độc lập khỏi khí đốt của Nga có tầm quan trọng chiến lược đối với chính phủ Đức về mặt chính sách an ninh và chúng tôi đang kiên trì với chính sách này", Bộ Kinh tế Đức cho biết trong một tuyên bố.
Estonia, đồng minh của Đức trong NATO và EU, cũng lên án bất kỳ nỗ lực nào nhằm tái khởi động xuất khẩu khí đốt thông qua đường ống Nord Stream 2 - là "một bước đi sai hướng đối với an ninh năng lượng của châu Âu".
"Nơi phù hợp cho Nord Stream 2 là dưới đáy biển", Bộ trưởng Ngoại giao Estonia Margus Tsahkna “bóng gió” về số phận dự án Nord Stream 2 trong một tuyên bố.
Estonia vốn là nước láng giềng của Nga và từng là một phần của Liên Xô. Cùng với các quốc gia Baltic khác là Lithuania và Latvia, tháng trước, đã quyết tâm hoàn tất việc chuyển đổi từ sử dụng điện của Nga sang hệ thống của EU để chính thức "độc lập" khỏi Moscow.
Trước đó,Matthias Warnig, cựu điệp viên và là đồng minh lâu năm của Tổng thống Nga Vladimir Putin, được cho là đang vận động hành lang Mỹ ủng hộ khả năng khởi động lại dự án đường ống Nord Stream 2, theo thông tin của FT ngày 2/3, trích dẫn các nguồn tin không được tiết lộ.
Ông Warnig - người từng lãnh đạo công ty mẹ của Nord Stream 2, thay mặt cho gã khổng lồ khí đốt Gazprom do Điện Kremlin kiểm soát cho đến năm 2023, đang cố gắng thiết lập kênh liên lạc với nhóm của Tổng thống Mỹ Donald Trump, thông qua các doanh nhân người Mỹ. Những nỗ lực của ông diễn ra trong bối cảnh các cuộc thảo luận về việc chấm dứt xung đột Nga-Ukraine và tái lập quan hệ kinh tế giữa Washington-Moscow. Trong khi, một số thành viên trong đội ngũ của Tổng thống Trump được cho là coi Nord Stream 2 là đòn bẩy khả thi trong đàm phán.
Theo FT, một nhóm nhà đầu tư Mỹ đã phác thảo kế hoạch hợp tác với tập đoàn khí đốt Gazprom của Nga để vận hành Nord Stream 2 sau khi lệnh trừng phạt được dỡ bỏ. Nếu đây là sự thật, nó đã phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ trong quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Moscow.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng phản đối mạnh mẽ dự án Nord Stream 2, áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm ngăn chặn nó. Tuy nhiên, ông có thể đã thay đổi cách tiếp cận với Nga kể từ khi trở lại Nhà Trắng lần hai, thúc đẩy quan hệ chính trị và kinh tế gần gũi hơn với Moscow, đồng thời ám chỉ khả năng dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt.
Đường ống Nord Stream, do Tập đoàn năng lượng nhà nước Nga sở hữu hoàn toàn và được đồng tài trợ bởi 5 doanh nghiệp năng lượng châu Âu hàng đầu, bao gồm Shell (Anh), Wintershall Dea (Đức), Uniper (Đức), Engie (Pháp) và OMV (Áo). Vào tháng 9/2022, 3 trong số 4 đường ống Nord Stream đã bị hư hại nghiêm trọng trong một cuộc tấn công phá hoại rõ ràng, sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Cũng vào năm 2022, ông Warnig và Nord Stream 2 AG đã bị chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden áp đặt lệnh trừng phạt. Theo FT, bất kỳ thỏa thuận nào nhằm khôi phục dự án này đều yêu cầu Washington phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt này và Đức phải chấp thuận việc nối lại dòng khí đốt của Nga tới châu Âu.
Một quan chức Mỹ, phát biểu ẩn danh, đã bày tỏ sự hoài nghi về tính khả thi của một thỏa thuận như vậy, cảnh báo rằng sự tham gia của Berlin vào việc gia hạn Nord Stream 2 có thể "gây ra rạn nứt lớn" trong nội bộ EU, nơi vẫn duy trì lệnh trừng phạt đối với Nga. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao Mỹ giấu tên khác lại nhận định rằng, các nhà đầu tư Mỹ có thể thu lợi nhuận mà không cần làm gì cả từ thỏa thuận này.
Trong khi đó, một số quan chức châu Âu đã biết về các cuộc đàm phán ngầm tỏ ra "lo ngại và phản đối về khả năng này", FT cho biết thêm.
Hồi tháng 1, một tòa án Thụy Sỹ đã gia hạn thời hạn để Nord Stream 2 tái cấu trúc nợ của mình đến ngày 9/5, đồng thời công bố thêm rằng, nếu thời hạn đó không được đáp ứng, doanh nghiệp sẽ bị tuyên bố phá sản.
Một phát ngôn viên của chính phủ Đức trước đó khẳng định, đường ống dẫn khí đốt qua Biển Baltic Nord Stream 2 bị hư hỏng một phần và đã không được cấp chứng nhận hoạt động và do đó không thể sử dụng, việc chứng nhận hoạt động hay không thuộc thẩm quyền của Bộ Kinh tế Đức.
(theo kyivindependent, Reuters)
Minh Anh