Nguy kịch tính mạng vì sơ suất của người lớn
Dịch sốt xuất huyết ở Hà Nội đang gia tăng khiến nhiều gia đình nâng cao biện pháp phòng dịch, ngoài phòng muỗi như diệt bọ gậy, loăng quăng, nhiều gia đình lại sử dụng tinh dầu để đuổi muỗi. Sáng 7/8, BS Phí Văn Công, Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Nhi Hà Nội cho biết, nơi đây đang cấp cứu một bé trai 15 tháng tuổi trong tình trạng nguy kịch do uống nhầm phải dầu đuổi muỗi.
Theo BS Công, tinh dầu đuổi muỗi này rất thông dụng nên nhiều gia đình mua dùng, được chiết xuất từ thảo dược nhưng dung môi có chứa một số hóa chất nguy hiểm cho sức khỏe con người khi hít hoặc uống phải. Gia đình để lọ tinh dầu trong tầm với của cháu bé nên cháu tưởng chai nước và đã uống. Khi gia đình phát hiện cháu bé đã rất nặng, co giật từng cơn, được đưa đến bệnh viện gần nhà trong tình trạng suy hô hấp, phải đặt ống nội khí quản rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Hà Nội.
Trẻ em bị đuối nước cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương.
BS Công cho hay, trẻ nhỏ đặc biệt nhạy cảm với các hóa chất trong chai tinh dầu đuổi muỗi này, có thể dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp cấp, co giật và nguy cơ xơ phổi vĩnh viễn. Đáng lo ngại là nhiều cha mẹ vẫn chưa nhận thức rõ mức độ độc hại khi để các sản phẩm đuổi muỗi trong tầm tay của con. Để tránh hệ lụy đáng tiếc như trường hợp cháu bé trên, BS Công khuyến cáo phụ huynh cần tuyệt đối không để các loại tinh dầu, thuốc xịt đuổi muỗi, hóa chất trong tầm tay của trẻ em.
Tai nạn thương tích vào dịp hè thường gia tăng với trẻ nhỏ, có những tai nạn rất hy hữu như trường hợp cháu bé 7 tuổi đang chơi ngoài sân thì bị cổng sắt đổ vào người, dẫn đến vỡ xương sọ, vỡ sọ nền, chảy máu não được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Vụ tai nạn khiến cháu bé bị phù não, hôn mê sâu, phải điều trị hồi sức tích cực, tiên lượng rất nặng nề. Hay trường hợp cháu bé 9 tuổi đi bắn cá bằng cung cùng người thân, không may bị bắn nhầm vào vùng vai, gây khó thở do tràn khí màng phổi. Bên cạnh đó, Bệnh viện Nhi Trung ương còn tiếp nhận cháu bé tự ngã khi đi xe đạp, nhập viện trong tình trạng nguy kịch.
Đuối nước - nỗi đau dai dẳng
Ngoài các vụ tai nạn thương tích trên thì đuối nước là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em. Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại Việt Nam, trung bình mỗi năm có hơn 2.000 trẻ em dưới 16 tuổi tử vong do đuối nước. Mới đây nhất, vụ việc hai anh em ruột (lớp 1 và lớp 5) tại xã An Khánh (trước là xã Đông La, Hà Nội) tử vong do đuối nước tại giếng làng đã để lại ân hận, day dứt trong lòng người ở lại. Đến nay, một biển báo nguy hiểm, cấm bơi lội được chính quyền đặt ra tại khu vực các em bị đuối nước, nhưng quá muộn màng. Trước đó, tại đây, người lớn qua lại thấy các cháu bé chơi xung quanh và tiến gần đến mặt giếng nhưng không hề lên tiếng cảnh báo, ngăn chặn các cháu vì cho rằng đây là nơi các cháu chơi đùa hằng ngày.
Vụ việc cũng đặt ra câu hỏi, những gia đình sống gần nơi có ao, hồ, giếng, sông, suối đã có những cảnh báo và phòng ngừa cho trẻ em như thế nào?
“Một đứa trẻ cần được dạy về việc tránh xa những nơi ao hồ, sông, suối. Nếu phát hiện người bị đuối nước, có kỹ năng cứu đuối nước mới xuống cứu, nếu không thì ở trên bờ, tìm vật dụng nổi để ném xuống cho người ở dưới bám vào. Hoặc tìm cành cây dài để người đó bám và kéo vào bờ. Đồng thời hô hoán người lớn cứu giúp…”, ông Đặng Hoa Nam, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam chia sẻ.
Bệnh viện Nhi Trung ương những ngày vừa qua đã tiếp nhận 3 trẻ em đuối nước nặng vào cấp cứu, trong đó chỉ có 1 cháu được sơ cứu đúng cách, tiên lượng khả quan, các trường hợp còn lại đều nguy kịch do không được thổi ngạt, ép tim kịp thời. Điển hình là thiếu niên 13 tuổi khi xuống ao nhặt quả cầu lông, do không biết bơi, cháu nhanh chóng bị đuối nước. Người dân phát hiện và đưa cháu lên bờ, sau đó vác dốc ngược chạy vòng quanh. Sau một khoảng thời gian, tình trạng không cải thiện thì cháu mới được tiến hành cấp cứu ép tim, thổi ngạt. Tuy nhiên, do thời gian ngừng tuần hoàn kéo dài hơn 30 phút, cháu nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, có nguy cơ chết não, tiên lượng rất xấu dù đã được hồi sức tích cực.
Cùng tai nạn đuối nước nhưng may mắn hơn là bé trai 20 tháng tuổi bị rơi xuống mương nước gần nhà, khoảng 6 phút sau được gia đình phát hiện và vớt lên trong tình trạng ngừng thở, tím tái. “Chúng tôi đã đặt cháu nằm ngửa, ép tim và thổi ngạt tại chỗ. Thấy cháu bớt tím tái và có dấu hiệu tim đập trở lại, chúng tôi lập tức đưa cháu đến cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu kịp thời”, bố cháu bé kể lại. Nhờ kiến thức sơ cứu học được trên các kênh truyền thông, bố cháu bé đã làm đúng cách và cứu được tính mạng của con.
Theo ông Đặng Hoa Nam, đã có nhiều tài liệu truyền thông về phòng chống đuối nước cho trẻ em nhưng kỹ năng an toàn dưới nước của trẻ dường như vẫn chưa được nâng cao. Để phòng tránh đuối nước, các gia đình, nhà trường cần giáo dục, truyền thông cho trẻ về an toàn dưới nước. Việt Nam đã có Chương trình phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030 với mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể. Ông Đặng Hoa Nam khẳng định, phòng, chống đuối nước trẻ em là bảo đảm quyền sống của trẻ em. Theo WHO, đuối nước không diễn ra một cách ngẫu nhiên, tai nạn đuối nước hoàn toàn có thể dự báo, phòng tránh, kéo giảm. Đồng thời, truyền thông có vai trò rất lớn trong việc cứu đuối nước trẻ em.
Ông Nam cũng nhấn mạnh về những clip cứu đuối nước, trong đó có một clip về việc người đàn ông dốc một bé vừa được cứu lên bờ và chạy quanh. Chạy một lúc thì may mắn là đứa trẻ hồi tỉnh lại. Clip được lan truyền chóng mặt và sau đó, phương pháp này được áp dụng với nhiều trường hợp cứu đuối nước khác. “Phương pháp này được các bác sĩ khẳng định là sai cách, việc đứa trẻ được cứu sống chỉ là may mắn. Trẻ bị đuối nước cần được ép tim, thổi ngạt để đẩy nước ra ngoài, chứ không phải dốc ngược lên để nước ra ngoài. Hành động dốc ngược này làm mất đi thời gian vàng để cứu trẻ, và truyền thông cần phải lên tiếng phản đối mạnh mẽ”, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam lên tiếng.
Trần Hằng