Tài sản mã hóa, Không phải cuộc chơi của 'tay mơ'

6 giờ trướcBài gốc

Điều quan trọng nhất với nhà đầu tư tài sản mã hóa hiện nay là sự tỉnh táo và hiểu biết

Thị trường bùng nổ nhưng nhiều nhà đầu tư thua lỗ

Thị trường tiền mã hóa đang chứng kiến giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ chưa từng có khi giá Bitcoin vượt mốc 125.000 USD, đưa tổng giá trị vốn hóa toàn thị trường tăng 9,52% chỉ trong một tuần, đạt kỷ lục 4.110 tỷ USD vào tháng 10/2025 - tăng gần 30% so với đầu năm. Con số này phản ánh sự chuyển dịch trong cách tiếp cận tài sản mã hóa, khi không chỉ nhà đầu tư cá nhân mà cả các tổ chức lớn cũng tham gia mạnh mẽ.

Đáng chú ý, các quỹ ETF Bitcoin ghi nhận dòng vốn lên tới 3,24 tỷ USD chỉ trong một tuần - gần chạm mức kỷ lục từng lập tháng 11 năm trước. Bên cạnh đó, vốn hóa của đồng tiền ổn định giá (stablecoin) lần đầu vượt 300 tỷ USD, tăng hơn 20% trong quý III/2025, cho thấy nhu cầu với tài sản số ổn định ngày càng lớn.

Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nào cũng hưởng lợi từ “cơn sóng” này. Theo dữ liệu từ finance.yahoo, phần lớn nhà đầu tư cá nhân vẫn thua lỗ, không phải vì bản chất thị trường mà vì sai lầm trong tâm lý và hành vi đầu tư.

Lỗi phổ biến nhất là ra quyết định dựa trên cảm xúc thay vì lý trí. Hội chứng FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) khiến nhiều người mua ở đỉnh vì thấy người khác kiếm lời, rồi lại hoảng sợ bán tháo khi giá giảm, rơi vào vòng lặp “mua cao, bán thấp”.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh sự khác biệt giữa nhà giao dịch (trader) và nhà đầu tư (investor). Những người thua lỗ thường là trader cố gắng dự đoán biến động ngắn hạn qua giao dịch liên tục, trong khi các investor nắm giữ dài hạn lại thu được lợi nhuận ổn định hơn. Trên thị trường phái sinh, khối lượng vị thế bị thanh lý có thời điểm lên tới hàng tỷ USD, cho thấy rủi ro rất lớn khi đầu cơ ngắn hạn.

Một phần đáng kể thiệt hại đến từ việc đổ tiền vào “shitcoin” hoặc “meme coin” - những đồng tiền thiếu giá trị cơ bản, chỉ dựa vào đầu cơ. Giới đầu tư dày dạn kinh nghiệm ví việc này chẳng khác nào đánh bạc, bởi không ít dự án chỉ nhằm thổi giá rồi bán tháo.

Cộng đồng nhà đầu tư cũng ngày càng nhận thức rõ sự khác biệt giữa Bitcoin - một giao thức phi tập trung, đóng vai trò như “vàng kỹ thuật số” - với altcoin, vốn do các công ty phát hành và mang tính đầu cơ cao, dễ bị thao túng, thậm chí trở thành công cụ lừa đảo.

Việt Nam - Tâm điểm giao dịch tài sản số

Thị trường tài sản mã hóa có thể mang lại lợi nhuận lớn, nhưng chỉ những ai hiểu rõ rủi ro và đầu tư bằng lý trí mới có thể trụ vững.

Theo Chainalysis, khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, là tâm điểm của hoạt động giao dịch tiền mã hóa ở cấp độ người dùng phổ thông. Ước tính, giá trị giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam từ tháng 7/2024 đến tháng 6/2025 đạt trên 200 tỷ USD, đứng thứ ba khu vực (chỉ sau Ấn Độ và Hàn Quốc).

Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Phó trưởng Phòng 4, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cảnh báo, tài sản mã hóa đang bị lợi dụng để huy động vốn trái phép và thực hiện các hành vi tội phạm công nghệ cao, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn tài chính, thất thoát thuế, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội và công tác điều hành vĩ mô.

Thống kê cho thấy, trong gần 5 năm (từ 15/12/2019 đến 14/5/2024), cơ quan chức năng đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo với hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỷ đồng. Phần lớn dòng tiền phạm tội được chuyển thành tài sản mã hóa thông qua các sàn quốc tế như Binance, HTX hay OKX, với giá trị giao dịch mỗi ngày lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Một ví dụ điển hình là dự án AntEx, từng được kỳ vọng phát triển stablecoin VNDT, nhưng chỉ sau thời gian ngắn, token (mã thông báo) AntEx sụt hơn 99% giá trị, khiến nhà đầu tư thua lỗ nặng. Sau đó, nội bộ dự án đấu tố nhau công khai trên mạng xã hội, khiến Bộ Công an và Công an TP. Hà Nội vào cuộc điều tra.

Khung pháp lý - nền tảng bảo vệ nhà đầu tư

Trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa, ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, thị trường tài sản mã hóa có đặc điểm rất khác với chứng khoán truyền thống, bởi giao dịch diễn ra 24/7 và kết nối xuyên biên giới, khiến công tác giám sát phức tạp hơn nhiều.

Vì vậy, Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP của Chính phủ về thí điểm thị trường tài sản mã hóa được xem là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo an toàn, minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư.

Theo nghị quyết, các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa phải xác minh danh tính nhà đầu tư và công bố thông tin đầy đủ, rõ ràng. Hệ thống công nghệ thông tin phải đạt chuẩn an ninh cấp độ 4, tương đương tiêu chuẩn đang áp dụng cho các sàn giao dịch chứng khoán.

Ông Hòa cho rằng, yêu cầu này sẽ thúc đẩy các tổ chức đầu tư mạnh vào hạ tầng bảo mật, phòng chống tấn công mạng và chiếm đoạt tài sản. Giai đoạn thí điểm chỉ dành cho nhà đầu tư có kinh nghiệm và tài khoản nước ngoài, nhằm đảm bảo quá trình học hỏi, nâng cao hiểu biết trước khi thị trường mở rộng toàn diện.

Ngoài ra, nhà đầu tư được phép lưu ký tài sản mã hóa trên ví cá nhân sau 6 tháng kể từ khi sàn được cấp phép, miễn là không giao dịch. Nếu muốn giao dịch, họ bắt buộc phải thông qua nhà cung cấp dịch vụ được Bộ Tài chính cấp phép - nếu vi phạm sẽ bị xử phạt theo khung đang được xây dựng.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain & Tài sản số Việt Nam (VBA) nhấn mạnh: “Điều quan trọng nhất với nhà đầu tư hiện nay là sự tỉnh táo và hiểu biết. Đừng đầu tư vì lời hứa lợi nhuận phi lý, mà hãy dựa trên thông tin minh bạch, có kiểm chứng”. Khi hành lang pháp lý hoàn thiện, các quy định về niêm yết, phát hành, quảng bá token sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, giúp thị trường phát triển bền vững và an toàn.

Anh Quý

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/tai-san-ma-hoa-khong-phai-cuoc-choi-cua-tay-mo-post378310.html