Tài sản mã hóa: Ngân hàng vẫn đông, nhưng dòng tiền ở nơi khác

3 giờ trướcBài gốc

Chủ cửa hàng nói, tôi chấp nhận USDT, miễn là qua điện thoại iPhone. Họ không cần hiểu Blockchain hay tài sản mã hóa là gì sâu xa. Họ chỉ biết sau đó có thể chuyển hóa thành VND tức thì. Giao dịch hợp pháp. Nó không đi qua ngân hàng. Không cần công nghệ Việt Nam. Và không để lại dấu vết trên bất kỳ sổ cái quốc gia nào.

Đó không còn là một kịch bản tưởng tượng. Trong thuyết trình mới nhất tại một hội thảo ở nước ta, đại diện Tether thẳng thừng khẳng định: Chỉ cần ứng dụng ví điện tử tích hợp stablecoin, khách quốc tế có thể thanh toán tại Việt Nam. Cửa hàng nhận VND theo đúng luật hiện hành. Không hề lén lút. Chỉ là… đi qua một cánh cửa khác, nơi rèm che pháp lý và kỹ thuật chưa kịp dàn dựng.

Kể từ khi có Nghị quyết 05 thí điểm tài sản mã hóa, nhiều kỳ vọng, rằng tài sản mã hóa - nhất là các stablecoin như USDT đang tràn ngập trên các sàn giao dịch không phép - sẽ trở thành trào lưu xâm nhập đời sống qua các ví điện tử hợp pháp. Nhưng ít ai đặt câu hỏi, Việt Nam liệu sẽ phải đối diện với vấn đề tiền tệ hóa phi chính danh như thế nào. Nhưng quan trọng nhất là đối diện với một dạng mất biên giới thanh toán mềm. Một hệ các tọa độ mà không gian giao dịch không còn nằm trên bản đồ tiền tệ quốc gia.

Tether - với vốn hóa gần 85 tỷ USD - nay không chỉ là công cụ giữa các sàn giao dịch. Họ đã bắt đầu xây dựng nền móng tại Việt Nam bằng tuyên bố mới: “Chỉ cần có ví điện tử đúng luật, người dùng quốc tế có thể thanh toán stablecoin tại Việt Nam.”

Không ai đánh thuế được dòng tiền chuyển hóa tức thì từ stablecoin sang VND, khi diễn ra qua hệ thống Layer 2 hoặc các dịch vụ OTC ẩn sau API. Không ai thống kê được lượng tiền nước ngoài vào ra, hay nằm lại trong nền kinh tế, nếu chúng không đi qua ngân hàng, không khai báo, và không để lại logic trong hệ thống dữ liệu tài chính quốc gia.

Chúng ta đang đứng trước nguy cơ xuất hiện một thế giới thanh toán song song. Các luật sư, các hiệp hội vẫn thấy không vi phạm, còn các nhà lập trình lại thấy tự hào vì công nghệ, như lãnh đạo sàn Binance đã từng ví nó như nước, không thể ngăn cấm được. Cấm chỗ này nước sẽ tràn chỗ khác.

Nhưng hãy tỉnh táo. Stablecoin là phát minh quan trọng. Nhưng chỉ khi nó được nhúng vào ví điện tử một cách có kiểm soát. Stablecoin bây giờ không chỉ là công cụ thanh toán - như lợi ích ban đầu được truyền bá. Nó đang ngày càng trở thành một định chế tài chính phi hình thức. Stablecoin đang dần thay thế vai trò của ngân hàng thương mại trong khâu chấp nhận - bù trừ - chuyển đổi - và lưu ký.

Nói cách khác, khi tài sản mã hóa và các stablecoin trở thành phương tiện thanh toán phổ biến mà không đủ đất cắm rễ thể chế, thì hệ thống tài chính truyền thống trở thành tường chắn thủng lỗ: dòng vốn rò qua stablecoin, thuế thất thoát qua ví điện tử, còn rủi ro len lỏi vào từng khe nứt của hệ thống.

Đó là cái giá phải trả khi ta để cánh cửa mở. Vì cứ tưởng đó chỉ là một cái ví.

GS.TS TRẦN NGỌC THƠ, Đại học Kinh tế TPHCM

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/tai-san-ma-hoa-ngan-hang-van-dong-nhung-dong-tien-o-noi-khac-post126705.html