Tại sao các nước nghèo chịu mức thuế quan từ Mỹ cao hơn những quốc gia giàu có?

7 giờ trướcBài gốc

Hàng loạt quốc gia nghèo đối mặt mức thuế xuất khẩu tới 40% – gần như “đóng cửa” thị trường Mỹ (trong ảnh: Quang cảnh cảng hàng hóa ở Bayonne, New Jersey, Mỹ). Ảnh: THX/TTXVN

Theo Wall Street Journal (WSJ), trong một sự thay đổi chiến lược lớn, các chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang giáng đòn nặng nề nhất vào chính những quốc gia mà thương mại toàn cầu từ lâu đã hướng đến hỗ trợ: các nền kinh tế nghèo hoặc đang phát triển. Trái ngược với truyền thống ưu đãi thương mại kéo dài hàng thập kỷ, chính sách mới này đang áp đặt mức thuế cao hơn đáng kể lên các quốc gia nghèo hơn, tạo ra một gánh nặng tài chính không cân xứng.

Cụ thể, trong khi nhiều quốc gia giàu có như Hàn Quốc, Nhật Bản và các thành viên Liên minh châu Âu (EU) phải đối mặt với mức thuế từ 10% đến 15% đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ, thì các nước đang phát triển như Bangladesh, Nam Phi và Iraq lại chịu mức thuế từ 20% trở lên. Đáng chú ý, hai quốc gia nghèo nhất châu Á là Myanmar và Lào phải chịu mức thuế lên tới 40%, gần như là một "bản án tử hình" đối với hàng xuất khẩu của họ sang thị trường Mỹ.

Nước nghèo và "cái bẫy" thặng dư thương mại

WSJ lưu ý, trong kỷ nguyên đàm phán thương mại cứng rắn của chính quyền Trump, các quốc gia nghèo hơn đang gặp phải nhiều bất lợi. Mức lương thấp đã giúp các quốc gia như Bangladesh trở thành cường quốc sản xuất, nhưng người dân của họ không đủ khả năng mua các sản phẩm đắt tiền của Mỹ. Hậu quả là, các quốc gia này thường có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, một điểm Tổng thống Trump liên tục bày tỏ sự không hài lòng.

Hơn nữa, Tổng thống Trump còn yêu cầu các đối tác thương mại đầu tư vào Mỹ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, rất ít quốc gia đang phát triển có tiềm lực tài chính để sánh ngang với cam kết hàng trăm tỷ USD từ các cường quốc kinh tế như Nhật Bản, Hàn Quốc và EU. Đây là một rào cản lớn, khiến các nước nghèo khó có thể đạt được các thỏa thuận thương mại ưu đãi.

Bà Deborah Elms, người đứng đầu chính sách thương mại tại Hinrich Foundation, tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại châu Á, nhận định: "Điều này khiến các nước đang phát triển phải chịu mức thuế quan rất cao. Đây là một thay đổi đáng kể, đặc biệt là đối với cách đối xử với các nước kém phát triển nhất".

Hậu quả kinh tế và yếu tố chính trị

Một ví dụ điển hình là Campuchia, một quốc gia xuất khẩu hàng may mặc lớn. Nước này đã bị áp mức thuế 19%, gây ra mối lo ngại sâu sắc trong ngành công nghiệp may mặc. Phó Thủ tướng Campuchia Sun Chanthol cho biết trong một cuộc phỏng vấn, mặc dù Campuchia đã giảm thuế nhập khẩu hàng hóa Mỹ xuống 0% và hãng hàng không quốc gia thậm chí đã hứa mua 10 máy bay Boeing, những nỗ lực đó vẫn không thể giúp họ thoát khỏi mức thuế cao.

"Chúng tôi là một nước nghèo. Sức mua của chúng tôi không bằng một nước giàu", ông Chanthol chia sẻ.

Mức thuế cao cũng đang ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp. Ông Bernhard Wewengkang, Giám đốc điều hành của PT Great Giant Pineapple, một công ty xuất khẩu dứa đóng hộp lớn nhất thế giới tại Indonesia, dự đoán nhu cầu tại thị trường Mỹ sẽ giảm do mức thuế 19% áp lên hàng xuất khẩu của nước này. Ông Wewengkang bày tỏ lo ngại rằng doanh số bán hàng sẽ bị ảnh hưởng, vì biên lợi nhuận thấp không cho phép công ty giảm giá để bù đắp.

Các nhà kinh tế và quan chức thương mại tỏ ra bối rối về sự thiếu nhất quán trong việc áp dụng thuế. Trong khi một số quốc gia được miễn trừ, số khác lại phải đối mặt với mức thuế cực kỳ cao. Ví dụ, Algeria và Libya chịu mức thuế 30%, Iraq là 35%, và mức cao nhất là 41% đối với hàng hóa từ Syria.

Trong một số trường hợp, chính sách thuế được cho là có liên quan đến các yếu tố địa chính trị hoặc chính trị nội bộ. Ví dụ, mức thuế 50% đối với một số sản phẩm của Brazil được Tổng thống Trump viện dẫn là để phản ứng với các hành động pháp lý nhằm vào cựu Tổng thống Jair Bolsonaro. Tương tự, mức thuế 30% áp lên Nam Phi vẫn được duy trì bất chấp nỗ lực đàm phán của Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tại Nhà Trắng. Cuộc gặp gỡ đó đã nhanh chóng biến thành một cuộc trao đổi căng thẳng về các vấn đề chủng tộc.

Hiệp hội Trồng Cam quýt Nam Phi cho biết, mức thuế 30% này đồng nghĩa với việc hầu hết số trái cây họ đang chuẩn bị xuất khẩu sẽ không thể được bán ra, gây tổn thất nặng nề cho ngành nông nghiệp nước này.

Tổng kết lại, chính sách thuế quan của chính quyền Trump đang tạo ra một tiền lệ mới, trong đó các quốc gia nghèo và đang phát triển phải chịu gánh nặng lớn hơn, trái ngược hoàn toàn với các nỗ lực hỗ trợ kinh tế toàn cầu trước đây. Điều này không chỉ gây tổn hại đến nền kinh tế của họ mà còn cho thấy sự phụ thuộc của các quyết định thương mại vào các mối quan hệ cá nhân và các yếu tố chính trị.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/tai-sao-cac-nuoc-ngheo-chiu-muc-thue-quan-tu-my-cao-hon-nhung-quoc-gia-giau-co-20250812102626471.htm