Tại sao Fed hạ lãi suất 0,25%, không 0,5% như ý cố vấn ông Trump?

4 giờ trướcBài gốc

Ngày 17-9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã hạ lãi suất cơ bản thêm 0,25%, một quyết định được dự báo trước và được các nhà đầu tư cũng như Tổng thống Mỹ Donald Trump kỳ vọng sẽ chỉ là bước khởi đầu cho nhiều lần hạ lãi suất tiếp theo trong những tháng tới.

Tại sao cắt giảm chỉ 0,25%?

Theo thông báo được đưa ra sau khi hạ lãi suất, Fed nhận định các số liệu gần đây cho thấy hoạt động kinh tế Mỹ đã chậm lại trong nửa đầu năm nay. Theo Fed, số việc làm mới tăng chậm, tỉ lệ thất nghiệp tăng dù vẫn ở mức thấp, lạm phát tăng và hiện vẫn ở mức khá cao.

Theo tờ Wall Street Journal, nguyên nhân chính cho đợt cắt giảm là tốc độ tạo việc làm chậm lại rõ rệt mùa hè này. Nhiều tuần trước, Fed còn nhận định thị trường lao động “vững vàng”. Nhưng số liệu đã được điều chỉnh: mức tăng việc làm trung bình ba tháng đến tháng 8 chỉ còn 29.000, so với con số 150.000 công bố hồi tháng 6.

Trụ sở Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ở thủ đô Washington DC. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

“Rõ ràng rủi ro đang nghiêng về hướng bất lợi. Không có con đường nào hoàn toàn an toàn... Thực sự không dễ để biết cần làm gì. Chúng ta phải để mắt tới lạm phát, đồng thời không thể bỏ qua mục tiêu việc làm tối đa” - Chủ tịch Fed Jerome Powell nói.

Theo ông, tốc độ tạo việc làm hiện nay đã thấp hơn mức cần thiết để giữ cho tỷ lệ thất nghiệp ổn định. Trong bối cảnh doanh nghiệp hầu như không tuyển thêm người, bất kỳ đợt sa thải nào cũng có thể nhanh chóng đẩy tỉ lệ thất nghiệp tăng cao.

“Chúng ta đang thấy tỉ lệ thất nghiệp của các nhóm thiểu số tăng lên. Thanh niên cũng dễ bị ảnh hưởng hơn bởi các chu kỳ kinh tế... Cộng thêm số lượng việc làm mới ngày càng ít, tất cả cho thấy thị trường lao động đang yếu đi. Chúng ta không cần nó tiếp tục suy yếu thêm nữa” - ông Powell nhấn mạnh.

Phát biểu này đánh dấu sự thay đổi rõ rệt trong lập trường của Fed từ mùa hè. Thời điểm này các quan chức Fed kết luận rằng thuế nhập khẩu cao do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt sẽ không dẫn tới lạm phát kéo dài. Nói cách khác, Fed tin rằng tác động của thuế nhập khẩu chỉ làm giá cả tăng trong ngắn hạn (đến cuối năm), chứ không kéo dài. Vì vậy, Fed có thể cắt giảm lãi suất để hỗ trợ việc làm và tăng trưởng, mà không sợ lạm phát bùng phát lâu dài.

Theo thông báo của Fed, quyết định lần này gần như được nhất trí tuyệt đối, ngoại trừ thành viên mới Stephen Miran - người vừa tuyên thệ nhậm chức thành viên Hội đồng Thống đốc Fed và là cố vấn kinh tế của ông Trump trước khi được đề cử. Ông này đề xuất giảm lãi suất mạnh hơn, ở mức 0,5%.

“Không hề có sự ủng hộ rộng rãi cho việc giảm tới 0,5% hôm nay" - ông Powell khẳng định, đồng thời nhấn mạnh chỉ khi chính sách tiền tệ thực sự “lệch pha” thì mới cần đến biện pháp mạnh như vậy.

Việc Fed cắt giảm 0,25% lãi suất được cho là không quá bất ngờ vì khớp với những gì giới quan sát dự đoán trong những ngày qua, theo tạp chí IFA.

Theo ông Richard Flynn - Giám đốc điều hành công Charles Schwab UK, việc Fed giảm lãi suất 0, 25% đã được dự báo từ trước, phản ánh sự đáp ứng có chừng mực trước tín hiệu suy yếu từ thị trường lao động Mỹ, trong khi tạm gác lại lo ngại về áp lực lạm phát do thuế quan.

“Mùa hè mở đầu với kỳ vọng Fed sẽ giữ nguyên lãi suất, nhưng thị trường lao động đã yếu hơn dự kiến, với số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lên mức cao nhất trong gần bốn năm. Lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2%, nhưng tốc độ tăng giá đã chậm lại, cho Fed khoảng trống hành động mà không làm mất uy tín. Giờ đây, nhà đầu tư sẽ dõi theo liệu Fed có tiếp tục cắt giảm thêm trong năm nay hay không, nhất là khi lo ngại suy thoái ngày càng tăng” - ông Flynn nói.

Ông Ed Harrold, Giám đốc đầu tư tại Capital Group, bình luận rằng việc cắt giảm lãi suất lần này, trong bối cảnh kinh tế Mỹ có dấu hiệu chững lại, cho thấy Fed sẵn sàng hỗ trợ tăng trưởng dù lạm phát có thể dai dẳng. Lợi suất vẫn hấp dẫn quanh mức 5%, vừa mang lại thu nhập, vừa tạo ‘tấm đệm’ trước biến động, ông Harrold chia sẻ.

Có cắt giảm thêm không?

Về cục diện hiện tại, một số chuyên gia kinh tế cho rằng Fed lẽ ra phải mạnh tay hơn, thậm chí giảm 0,5%, theo Wall Street Journal.

“Tăng trưởng việc làm hiếm khi chậm đến mức này rồi phục hồi trở lại mà không rơi vào suy thoái” - ông Jeffrey Cleveland, kinh tế trưởng của Payden & Rygel ở Los Angeles, nhận xét.

Ông Cleveland lo ngại Fed quá chú trọng rủi ro thuế quan làm tăng lạm phát mà chưa nhìn đủ vào nguy cơ chúng kìm hãm tuyển dụng, đặc biệt trong ngành sản xuất chịu chi phí nhập khẩu cao. Khi doanh nghiệp buộc phải bảo vệ lợi nhuận, họ có thể ngừng tuyển hoặc không thay thế nhân sự nghỉ việc, khiến thị trường lao động dễ bị tổn thương và suy giảm dây chuyền.

Ngược lại, một số chuyên gia lo ngại Fed có thể nhìn nhầm sự thay đổi cơ cấu (structural shifts) trong nền kinh tế thành biến động chu kỳ tạm thời (cyclical weakness).

Nói cách khác, những thay đổi lâu dài do chính sách của chính quyền ông Trump - như hạn chế nhập cư và tăng thuế quan mạnh hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu - có thể đã làm thay đổi năng lực sản xuất hàng hóa và dịch vụ của nền kinh tế Mỹ theo hướng vĩnh viễn. Chính vì vậy, nhóm này lo ngại Fed cắt giảm lãi suất quá mức.

Chủ tịch Fed Jerome Powell. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Một số giải thích của ông Powell về quyết định lần này cùng các dự báo kinh tế có phần thiếu mạch lạc hơn thường lệ, nhưng theo giới phân tích, điều đó phản ánh bối cảnh phức tạp hiện nay.

“Không thể trách ông ấy khi thực tế chưa có kịch bản rõ ràng” - chuyên gia Blake Gwinn tại RBC Capital Markets nhận xét.

Điều được thị trường quan tâm hơn bản thân việc cắt giảm lãi suất là phát biểu của ông Powell về khả năng tiếp tục hạ lãi suất. Ông nói “cán cân rủi ro đã thay đổi”, nhấn mạnh tác động từ thuế quan chỉ làm giá cả tăng trong ngắn hạn và “khả năng bùng phát lạm phát kéo dài là thấp”.

Theo biểu đồ dự báo (“dot plot”) đi kèm quyết định, 9/19 thành viên Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) dự đoán sẽ có thêm các đợt giảm lãi suất trong tháng 10 và 12. Một thành viên thậm chí cho rằng lãi suất liên bang có thể giảm thêm 1,25% xuống 2,75-3% vào cuối năm.

Tổng thống Trump nhiều lần kêu gọi Fed giảm lãi suất mạnh tay, bất chấp dữ liệu lạm phát, thậm chí từng đòi hạ tới 3%. Mùa hè vừa qua, ông Trump tuyên bố việc giảm 1 % sẽ là “nhiên liệu tên lửa” cho nền kinh tế.

Hiện lãi suất liên bang dao động 4%-4,25%. Quyết định sắp tới của Fed sẽ được theo dõi sát sao, trong bối cảnh nội bộ ngân hàng trung ương đang bị chính trị chi phối.

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/tai-sao-fed-ha-lai-suat-025-khong-05-nhu-y-co-van-ong-trump-post870968.html