Tại sao việc tài trợ cho Ukraine lại là cơ hội lớn cho EU?

4 giờ trướcBài gốc

Trụ sở Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh chiến sự tại Ukraine vẫn tiếp diễn và sự hỗ trợ tài chính từ Mỹ có nguy cơ bị cắt giảm, đặc biệt khi "Tổng thống Donald Trump đã giảm hỗ trợ tài chính của Mỹ cho Ukraine", châu Âu đang đứng trước một cơ hội lịch sử để định hình lại cán cân quyền lực khu vực. Theo phân tích của tạp chí Economist, việc cam kết tài trợ dài hạn cho Kiev không chỉ là hành động hỗ trợ chiến lược mà còn là đòn bẩy để "thay đổi cán cân quyền lực giữa châu Âu và Nga" và "thúc đẩy nỗ lực của châu Âu nhằm thiết lập sự độc lập về quân sự và tài chính khỏi Mỹ".

Economist lập luận rằng cam kết tài chính lâu dài của châu Âu có thể "phơi bày và khuếch đại điểm yếu lâu dài của Điện Kremlin". Cụ thể, nền kinh tế Nga hiện tại đang đối mặt với tình trạng đình lạm, với mức tăng trưởng gần như bằng 0, tình trạng thiếu lao động, nợ xấu tiềm ẩn, lạm phát 8% và lãi suất 16,5%. Tạp chí trên nhận định rằng, nếu tình trạng này kéo dài, "nửa thập kỷ nữa tình trạng này có thể sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng kinh tế và ngân hàng ở Nga".

Hơn nữa, tổn thất của Nga trong cuộc chiến ở Ukraine là khá lớn. Việc EU can thiệp vào thời điểm này sẽ thay đổi tính toán của Điện Kremlin về chiến tranh và hòa bình, đồng thời giúp châu Âu xây dựng "sức mạnh tài chính và công nghiệp cần thiết để tự vệ" trong bối cảnh "cam kết không chắc chắn của Tổng thống Trump đối với NATO", Economist lưu ý.

Kế hoạch tài trợ dài hạn và lợi ích kinh tế

Để đạt được mục tiêu chiến lược này, Economist đề xuất một cam kết tài chính kéo dài 4 năm, với chi phí ước tính là 390 tỷ USD, bao gồm chủ yếu là vũ khí được quyên góp và tiền mặt để tài trợ cho thâm hụt ngân sách của Ukraine. Mặc dù là một con số lớn, nhưng chi phí hàng năm được cho là hợp lý, chỉ tăng lên 0,4% GDP của châu Âu.

Để huy động nguồn vốn này, Economist ủng hộ việc "vay chung" và phát hành trái phiếu EU. Đây là một bước đi quan trọng nhằm tăng cường sự hội nhập và vị thế tài chính toàn cầu của Liên minh.

Trong khi đó, Ukraine đang đối mặt với "cuộc khủng hoảng tiền mặt nghiêm trọng" và có nguy cơ "cạn kiệt tiền vào cuối tháng 2 tới" nếu không có viện trợ. Theo tờ Kyiv Independent, Ukraine cần các đồng minh châu Âu chi ít nhất 61 tỷ đô la Mỹ để bù đắp thâm hụt ngân sách trong năm 2026 và 2027. Nhu cầu này xuất hiện khi rõ ràng là chiến sự sẽ không kết thúc sớm và viện trợ từ Mỹ bị đình trệ.

Các cam kết hiện tại cho năm 2026 chỉ bao gồm khoảng 9–10 tỷ USD từ Chương trình Ukraine của EU và 12 tỷ USD tiền vay ERA (một sáng kiến của G7 được hỗ trợ bởi lãi suất phát sinh từ tài sản dự trữ của ngân hàng trung ương Nga bị đóng băng). Điều này khiến Ukraine vẫn cần thêm khoảng 18 tỷ USD trong năm 2026.

Để duy trì hoạt động, Kiev đang cân nhắc một loạt giải pháp tạm thời, bao gồm việc sử dụng các khoản tiền chưa chi từ các bộ của chính phủ trong năm 2025 để tạo ra khoản đệm tài chính vào đầu năm sau, tăng cường vay nợ trong nước, và đẩy nhanh việc giải ngân các khoản vay ERA. Yuriy Butsa, thành viên chính phủ Ukraine phụ trách quản lý nợ công, bày tỏ sự tin tưởng: "Chúng tôi xem khoản vay bồi thường là vấn đề thời điểm, chứ không phải vấn đề bản chất... Nếu chúng tôi có đủ tiền vào đầu quý 2/2026, thì về mặt thanh khoản, chúng tôi hoàn toàn yên tâm".

Ông Nicolas Veron, thành viên cấp cao tại tổ chức tư vấn Bruegel có trụ sở tại Brussels, nhận định rằng "quyết tâm của các nước châu Âu chủ chốt và EU trong việc cung cấp hỗ trợ tài chính cho Ukraine đã được chứng minh đầy đủ để có thể cho rằng hỗ trợ này sẽ tiếp tục được duy trì".

Tuy nhiên, áp lực đối với Kiev là rất lớn. Chính phủ Ukraine chi toàn bộ tiền thuế của mình cho quân đội (khoảng 62,8 tỷ USD vào năm tới), còn mọi thứ khác như lương hưu, trường học, và bệnh viện đều phụ thuộc vào tài chính nước ngoài. Viện trợ tài chính nước ngoài trung bình đạt 39,6 tỷ euro mỗi năm trong giai đoạn 2022-2024, trong đó Mỹ đóng góp khoảng 39% cho đến năm 2024, theo đánh đánh của Viện Kiel. Sự chấm dứt đột ngột của nguồn tài trợ này buộc châu Âu phải nhanh chóng can thiệp.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/tai-sao-viec-tai-tro-cho-ukraine-lai-la-co-hoi-lon-cho-eu-20251111132006759.htm