Tài xế xe khách gây tai nạn: Khi nào trả lại xe cho chủ sở hữu?

8 giờ trướcBài gốc

Liên tiếp thời gian gần đây, nhiều vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe khách đã xảy ra, gây thiệt hại lớn về người và tài sản.

Mới đây, xe khách mang biển số 77H-048… gây tai nạn liên hoàn trên Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Gia Lai, làm hai vợ chồng người đi xe máy tử vong.

Trước đó, tại tỉnh Phú Thọ, một xe khách khác khi vượt xe cùng chiều dưới trời mưa đã mất lái, tông vào xe con và cổng chào trước Đảng ủy xã Tam Nông, Phú Thọ. Vụ tai nạn khiến 3 người bị thương, các phương tiện hư hỏng nặng...

Thông thường, trong các vụ TNGT liên quan đến xe khách, tài xế là người trực tiếp điều khiển phương tiện và chịu trách nhiệm khi có lỗi, nhưng chiếc xe lại thuộc sở hữu của doanh nghiệp hoặc cá nhân kinh doanh vận tải.

Nếu khởi tố vụ án khi có tai nạn nghiêm trọng xảy ra, phương tiện thường bị tạm giữ để phục vụ điều tra, khiến hoạt động kinh doanh của chủ xe bị đình trệ.

Từ thực tế đó, vấn đề đặt ra là: Khi nào phương tiện gây tai nạn được trả lại cho chủ sở hữu?

Trường hợp phương tiện được trả lại

Luật sư Phùng Thị Huyền, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết trong quá trình xác minh, điều tra, nếu Cơ quan Công an xác định người điều khiển phương tiện không có lỗi và không vi phạm các quy định khác của pháp luật, thì theo khoản 4 Điều 10 Thông tư 72/2024/TT-BCA, sau khi hoàn tất việc khám nghiệm, phương tiện phải được trả ngay cho chủ sở hữu hoặc người điều khiển phương tiện.

Thông tư này cũng quy định rõ: “Nghiêm cấm việc giữ phương tiện giao thông của các bên liên quan đến vụ tai nạn giao thông để làm căn cứ giải quyết bồi thường thiệt hại”.

Có thể thấy đây là một quy định khắc phục tối đa tình trạng “giam xe” kéo dài nhiều tháng, thậm chí hàng năm trời, gây thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khi vụ việc có dấu hiệu tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” theo Điều 260 Bộ luật Hình sự hoặc các tội khác mà xe là công cụ, phương tiện gây án (chẳng hạn trường hợp cố tình lái xe tông chết người), thì chiếc xe được xem là vật chứng theo quy định tại Điều 89 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Nếu vậy, phương tiện phải được tạm giữ để phục vụ công tác điều tra, giám định, thậm chí dựng lại hiện trường nhằm làm rõ nguyên nhân, tình tiết của vụ án, mức độ lỗi của người điều khiển phương tiện.

Một vụ TNGT liên quan đến xe khách. Ảnh minh họa

Thẩm quyền trả lại phương tiện

Nói thêm về vấn đề trên, Luật sư Bùi Thanh Tiến, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết Điều 89 BLTTHS 2015 quy định: “Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án”.

Căn cứ điểm b khoản 3 Điều 106 BLTTHS năm 2015, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan, người có thẩm quyền có quyền trả lại ngay vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nếu xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án.

Như vậy, cơ quan điều tra, viện kiểm sát hoặc tòa án đều có thể quyết định trả lại xe nếu xét thấy việc này không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án.

Tuy nhiên, khi người lái xe có lỗi gây tai nạn, theo Điều 601 Bộ luật Dân sự 2015, chủ sở hữu phương tiện, được xem là chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ (bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới như xe khách, xe tải...) phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại do phương tiện gây ra.

"Vì vậy, trong nhiều trường hợp, chiếc xe gây tai nạn dù thuộc sở hữu hợp pháp của chủ xe vẫn được xem là tài sản quan trọng để bảo đảm việc bồi thường dân sự.

Do đó, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát hoặc Tòa án có thể quyết định chưa trả phương tiện ngay, với lý do để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án hoặc bồi thường thiệt hại sau này", Luật sư Tiến cho biết.

Quy định mới về nộp tiền bảo đảm để nhận lại vật chứng, tài sản

Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết số 164/2024/QH15 của Quốc hội (về thí điểm xử lý vật chứng trong quá trình điều tra vụ án hình sự) cho phép người có quyền lợi đối với vật chứng được đặt tiền bảo đảm để được nhận lại tài sản đang bị tạm giữ.

Cụ thể, theo Thông tư liên tịch số 01/2025/TTLT-VKSNDTC-BCA-TANDTC-BQP, biện pháp này được áp dụng khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

Đã xác định được vật chứng, tài sản thuộc quyền sở hữu, quản lý hợp pháp của người bị buộc tội hoặc tổ chức, cá nhân khác có liên quan và không có tranh chấp;

Có văn bản của người bị buộc tội hoặc tổ chức, cá nhân khác có liên quan đề nghị cơ quan tiến hành tố tụng cho họ nộp tiền bảo đảm để nhận lại tài sản, vật chứng.

Đã có kết luận giám định, định giá tài sản theo trưng cầu, yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng phù hợp với thời điểm xử lý;

Mức tiền nộp để bảo đảm không thấp hơn giá của tài sản, vật chứng theo kết luận định giá tài sản.

Nếu được cơ quan tiến hành tố tụng chấp thuận, chủ xe phải cam kết chịu trách nhiệm bảo quản vật chứng, tài sản; không được mua bán, chuyển nhượng, cầm cố, thế chấp, đánh tráo, hủy hoại, cố ý gây thiệt hại vật chứng, tài sản này.

THẢO HIỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/tai-xe-xe-khach-gay-tai-nan-khi-nao-tra-lai-xe-cho-chu-so-huu-post875296.html