Tan băng ở Tây Tạng: Tiếng chuông báo động bị lãng quên

một ngày trướcBài gốc

Ảnh minh họa: Getty images

Vùng đất này, rộng lớn tương đương Tây Âu, với hơn một nửa diện tích nằm trên độ cao 4.000 m so với mực nước biển, là nơi có 46.000 sông băng, tạo thành khối băng lớn thứ ba trên thế giới.

Tuy nhiên, sự tan chảy của các sông băng Himalaya ở Tây Tạng không chỉ là vấn đề của khu vực mà còn là một lời cảnh báo khẩn cấp về nguy cơ đối với toàn bộ hệ thống khí hậu toàn cầu.

Cao nguyên Tây Tạng không chỉ là một vùng đất rộng lớn, mà còn là nguồn cung cấp nước ngọt quan trọng cho hơn hai tỷ người trên khắp châu Á.

Các sông băng trên cao nguyên này cung cấp nước cho 9 lưu vực sông lớn, bao gồm sông Ấn, sông Hằng, sông Brahmaputra, sông Salween và sông Dương Tử, nuôi dưỡng hàng ngàn cộng đồng, làng mạc và thành phố ở Nam Á và Đông Nam Á.

Khu vực này, vì vậy, là một nguồn tài nguyên quan trọng đối với 10 quốc gia đông dân nhất thế giới bao quanh cao nguyên, bao gồm Afghanistan, Pakistan, Ấn Độ, Nepal, Bangladesh, Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á như Campuchia, Myanmar, Lào, Việt Nam và Thái Lan.

Tuy nhiên, sự thay đổi khí hậu đang diễn ra nhanh chóng, gây ra sự tan băng, tuyết tan và sự suy thoái của lớp băng vĩnh cửu ở mức độ chưa từng thấy, dẫn đến khủng hoảng nước trên toàn khu vực. Các sông băng đang rút đi, lượng tuyết giảm và mùa đông ngắn hơn, tác động tiêu cực đến nguồn cung cấp nước, đồng thời làm tăng nguy cơ lũ lụt và hạn hán.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nhiệt độ ở Tây Tạng đã tăng đáng kể kể từ những năm 1950, và đặc biệt tăng mạnh kể từ những năm 1980. Trong 50 năm qua, nhiệt độ đã tăng 1,3°C, gấp ba lần mức trung bình toàn cầu. Với tốc độ này, các chuyên gia cảnh báo rằng 66% các sông băng ở Tây Tạng có nguy cơ tan chảy vào năm 2050.

Yếu tố con người

Bên cạnh các yếu tố tự nhiên, các hoạt động của con người cũng đẩy nhanh quá trình suy thoái và phá hủy môi trường ở Tây Tạng.

Các đập thủy điện khổng lồ được xây dựng trên các con sông lớn chảy từ cao nguyên để phục vụ nhu cầu điện cho các quốc gia đã gây ra sự mất cân bằng hệ sinh thái. Các dự án chuyển nước từ Tây Tạng, các hoạt động khai thác khoáng sản quy mô lớn (đồng, vàng, bạc, crom, lithium...) cũng đang đe dọa môi trường, suy thoái môi trường, xung đột đất đai và bất bình đẳng kinh tế.

Đáng chú ý, ngành công nghiệp nước đóng chai cũng đang bùng nổ ở Tây Tạng, hút cạn nguồn tài nguyên nước vốn đã cạn kiệt. Việc khai thác quá mức và ô nhiễm nguồn nước đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường và cuộc sống của người dân địa phương.

Chính phủ các nước, dù tuyên bố về việc bảo tồn môi trường, lại đẩy mạnh các dự án cơ sở hạ tầng và các hoạt động khai thác tài nguyên trên cao nguyên Tây Tạng. Họ xây dựng các công trình như đường xá, đường sắt, làng biên giới gây ra những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái và làm xáo trộn cuộc sống của người dân du mục.

Trong khi các diễn đàn khí hậu toàn cầu đang cố gắng tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề môi trường, thì tiếng nói của người dân Tây Tạng lại bị bỏ qua. Những vấn đề của khu vực Himalaya không được đưa vào chương trình nghị sự chính trong các cuộc họp khí hậu quốc tế.

Các hội nghị khí hậu đa phương cũng đang mất dần niềm tin do thiếu ý chí chính trị. Các cuộc họp quan trọng như Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi Khí hậu lần thứ 29 (COP29) đã vắng bóng nhiều lãnh đạo các cường quốc lớn, cho thấy sự thờ ơ với vấn đề toàn cầu.

Giải pháp khắc phục

Một hồ nước tại cao nguyên Tây Tạng. Ảnh: tibetdiscovery.com

Để giải quyết tình trạng khủng hoảng khí hậu ở Tây Tạng, cần phải có sự hợp tác quốc tế mạnh mẽ và sự tham gia của tất cả các bên liên quan.

Các diễn đàn toàn cầu có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các quốc gia ở hạ lưu với tình hình ở Tây Tạng. Điều quan trọng là phải có sự tham gia của người dân Tây Tạng, đặc biệt là những người du mục, để bảo tồn các kiến thức và kỹ năng truyền thống của họ trong việc quản lý tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Các tổ chức quốc tế liên quan thuộc Liên hợp quốc cần hợp tác chặt chẽ hơn để giám sát biến đổi khí hậu khu vực, thu thập dữ liệu khoa học và hỗ trợ các chính sách ứng phó phù hợp.

Tây Tạng, với vai trò là nguồn cung cấp nước cho hàng tỷ người, cần được công nhận về tầm quan trọng sinh thái toàn cầu của mình. Các nỗ lực quốc tế cần phải tập trung vào việc bảo vệ các sông băng, ngăn chặn các hoạt động khai thác gây hại, và hỗ trợ người dân địa phương ứng phó với biến đổi khí hậu.

Những nỗ lực này cũng cần bao gồm việc hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho các quốc gia bị ảnh hưởng, đồng thời thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới để quản lý tài nguyên nước và giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Cao nguyên Tây Tạng đang trải qua một cuộc khủng hoảng khí hậu nghiêm trọng, đòi hỏi sự quan tâm và hành động khẩn cấp của toàn cầu.

Việc bỏ qua tình hình ở Tây Tạng không chỉ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho khu vực mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống khí hậu thế giới.

Việt Dũng/Báo Tin tức (Theo isdp)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/tan-bang-o-tay-tang-tieng-chuong-bao-dong-bi-lang-quen-20250107095203131.htm