Chiều 28/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề "việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành".
Cuối phiên thảo luận, ông Trần Đức Thắng - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giải trình, làm rõ một số vấn đề các đại biểu Quốc hội nêu.
Về quản lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa, Bộ trưởng cho biết hiện nay, mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn, trong đó có khoảng 1,8 triệu tấn chất thải nhựa đã tạo ra áp lực, thách thức rất lớn cho hạ tầng thu gom, phân loại và xử lý.
Theo ông Thắng, bên cạnh nguyên nhân từ một số cơ chế, chính sách còn chậm được triển khai thì có 2 nguyên nhân. Một là hạ tầng kỹ thuật về thu gom, phân loại và xử lý rác thải còn thiếu, yếu và chưa đồng bộ. Hai là do thói quen của người dân còn chậm được thay đổi. "Đây là những vấn đề cần phải được quan tâm giải quyết căn bản trong thời gian tới", ông Thắng nói.
Ông Trần Đức Thắng - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Ảnh: Media Quốc hội).
Về ô nhiễm môi trường không khí, ông Thắng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Thủ tướng kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường, không khí giai đoạn 26-30, tầm nhìn đến năm 2045.
Trong đó đã đề xuất một số giải pháp như hoàn thiện thể chế chính sách về kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải chính, về nâng cao năng lực quan trắc, kiểm kê phát thải, cảnh báo, dự báo, về chuyển đổi phương tiện giao thông xanh và về truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng và về thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật.
Về phân cấp, phân quyền, phân công trách nhiệm quản lý Nhà nước trong bảo vệ môi trường, theo Bộ trưởng, từ đầu năm 2023, Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành các quy định về phân cấp, phân quyền mạnh cho địa phương, trong đó đã cắt giảm 16% thủ tục hành chính và phân cấp, phân quyền khoảng 73% thủ tục hành chính.
"Ngay tại kỳ họp này, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa Luật Bảo vệ môi trường để tiếp tục cắt giảm đối tượng phải thực hiện thủ tục hành chính về môi trường, phân quyền cho địa phương giải quyết thủ tục hành chính về môi trường đến gần 90% các thủ tục hành chính", ông Thắng cho hay.
Toàn cảnh phiên họp chiều 28/10 (Ảnh: Media Quốc hội).
Về bảo vệ rừng tự nhiên, năm 2024 tổng diện tích rừng toàn quốc của nước ta đạt 14,87 triệu ha, trong đó rừng tự nhiên còn 10,13 triệu ha, rừng trồng 4,74 triệu ha. Tỉ lệ che phủ rừng toàn quốc đạt 42,03%, tăng 1,15% so với năm 2015.
Ông Thắng cho biết, diện tích rừng tăng chủ yếu là do đóng cửa rừng tự nhiên từ năm 2016, không đưa vào sử dụng thương mại hàng hóa đối với các diện tích rừng tự nhiên vi phạm, phục hồi chất lượng rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, trồng mới rừng và khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên.
Bộ trưởng Trần Đức Thắng nêu rõ, trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tham mưu cho Chính phủ tiếp tục tăng cường trồng rừng, đầu tư phục hồi rừng, kiểm soát chặt chẽ việc chuyển mục đích sử dụng đất rừng, nhất là rừng tự nhiên, xây dựng các chính sách phát triển sinh kế dưới tán rừng và nâng cao đầu tư cho công tác bảo vệ rừng, chống cháy rừng.
Về phát triển thị trường carbon trong nước, Bộ trưởng khẳng định đến nay đã cơ bản hình thành những hành lang pháp lý cần thiết để quản lý, vận hành. Ngay trong năm 2025, dự kiến Chính phủ sẽ ban hành 2 nghị định về liên quan đến những vấn đề này.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng thừa nhận tình trạng suy thoái môi trường diễn biến phức tạp, có xu hướng mở rộng ở một số khu vực. Công tác bảo vệ môi trường tuy có chuyển biến nhưng còn chậm so với kỳ vọng của nhân dân và yêu cầu của Đảng, Nhà nước.
Cụ thể, ô nhiễm không khí tại các đô thị vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt là tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Ô nhiễm một số lưu vực sông chưa được giải quyết triệt để. Hạ tầng thu gom, xử lý chất thải rắn còn hạn chế, thiếu đồng bộ. Chính sách khuyến khích xã hội hóa đối với cả bảo vệ môi trường còn chưa phù hợp, chưa đi vào thực tiễn…
Ông Thắng cho rằng, nguyên nhân chủ quan là chủ yếu: do một số chính sách của luật thì chưa được phát huy hiệu quả; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực hiện cái việc này còn chưa đáp ứng được yêu cầu; đầu tư ngân sách Nhà nước cho vấn đề môi trường thì còn thấp.
Trong giai đoạn phát triển mới, ông Thắng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm, hướng tới mục tiêu bảo đảm môi trường trong lành, sinh thái bền vững vì sức khỏe và tương lai của người dân Việt Nam.
Trong đó, trọng tâm là đột phá về thể chế, chính sách pháp luật, kinh tế hóa môi trường, tạo động lực cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế carbon thấp.
Nguyễn Thu Huyền