Ngày 18-11, TAND TP.HCM tổ chức Hội nghị giới thiệu ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND hai cấp TP.HCM.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Chánh án TAND TP.HCM Nguyễn Thị Thùy Dung gửi lời cảm ơn đến Ban lãnh đạo TAND Tối cao đã đồng ý để TAND TP.HCM giới thiệu phần mềm mới; cảm ơn các công ty đã tích cực hỗ trợ tòa án xây dựng phần mềm.
Phó Chánh án TAND TP.HCM Nguyễn Thị Thùy Dung phát biểu tại hội nghị. Ảnh: SONG MAI
Theo bà Dung, sau khi sáp nhập, TAND TP.HCM là đơn vị có số lượng án lớn nhất cả nước với hơn 100.000 vụ án đã được thụ lý trong năm 2025, trong khi biên chế thẩm phán và thư ký chưa được tăng thêm.
"Trong bối cảnh đó, nếu tiếp tục làm theo cách cũ, chúng ta sẽ không thể đáp ứng được khối lượng công việc khổng lồ này. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) vào quy trình thụ lý, giải quyết vụ án nhằm bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ" - Phó Chánh án TAND TP.HCM nói.
Bà Dung cho biết thêm, TP.HCM là đơn vị đi đầu, tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giải quyết án. Trước phần mềm này, TAND TP.HCM vận hành phần mềm tống đạt điện tử, hướng đến tích hợp với ứng dụng VNeID; phần mềm chuyển giọng nói thành biên bản phiên tòa; Phần mềm quản lý hồ sơ giám đốc thẩm, tái thẩm...
Phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND hai cấp TP.HCM được giới thiệu tại hội nghị. Ảnh: SONG MAI
Với phần mềm này, Ban lãnh đạo TAND TP đã họp bàn và xác định sau ngày 1-7-2025, khối lượng công việc ở các tòa khu vực sẽ tăng mạnh, tòa án TP còn giám đốc thẩm, tái thẩm... nếu không có công cụ hỗ trợ, thẩm phán, thư ký... sẽ phải chịu áp lực lớn. Vì vậy, việc phát triển một phần mềm hỗ trợ là rất cần thiết.
"Tuy nhiên, trí tuệ nhân tạo không thay thế con người mà chỉ đóng vai trò công cụ hỗ trợ. Mọi nội dung, kết quả tra cứu đều phải được thẩm phán, thư ký kiểm tra, đánh giá lại" - bà Dung cho hay.
Tại hội nghị, đại diện đơn vị phát triển sản phẩm đã trình bày về phần mềm. Theo đó, phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND hai cấp TP.HCM được xây dựng dựa trên mô hình AI chuyên ngành pháp lý, sử dụng bộ dữ liệu đã được làm sạch, chuẩn hóa.
Phần mềm có 350.000 văn bản pháp luật Việt Nam, 72 án lệ, 300 công văn hướng dẫn và giải thích pháp luật của TAND Tối cao và khoảng 2 triệu bản án. Mức độ chính xác được kiểm chứng lên đến 90%.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND hai cấp TP.HCM với nền tảng hỗ trợ thông minh dựa trên dữ liệu lớn, gồm:
AI tự động phân tích, đối chiếu điều luật, án lệ và hướng dẫn của TAND Tối cao để hình thành căn cứ pháp lý rõ ràng. AI rút ngắn thời gian tổng hợp, hỗ trợ đề xuất nhận định và hướng giải quyết phù hợp. Người dùng đặt câu hỏi và nhận câu trả lời dựa trên dữ liệu pháp lý được đối chiếu. Hệ thống đáp ứng yêu cầu bảo mật hồ sơ tố tụng.
Phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND hai cấp TP.HCM. Ảnh chụp màn hình.
Về quy trình hoạt động:
Bước 1: Người dùng tải hồ sơ vụ án dưới dạng văn bản PDF, hình ảnh.
Bước 2: AI sẽ phân tích
Bước 3: Trả kết quả (Các căn cứ pháp lý, án lệ, hướng dẫn Tòa án và đề xuất xử lý).
Trong thời gian tới, phần mềm sẽ hỗ trợ thêm đa dạng loại tài liệu như file ghi âm và nhiều loại tài liệu khác để phù hợp hơn với hồ sơ thực tế.
Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Việt Hùng, nguyên Phó Chánh Văn phòng Trung Ương Đảng, hiện là Cố vấn cấp cao Hiệp hội Blockchain, cho biết AI buộc con người phải thay đổi nhận thức và cách làm việc. Song, AI chỉ là công cụ và không thể thay thế con người trong tư duy, suy luận. Vì vậy, mọi kết quả do AI tạo ra đều phải được cán bộ tòa án kiểm tra, kiểm soát.
AI dù phát triển đến đâu cũng thiếu đi tính trách nhiệm và đạo đức, nên người dùng AI phải có trách nhiệm với dữ liệu mà mình sử dụng.
Ông Trần Việt Hùng cho rằng để AI phát huy hiệu quả, cần có 3 điều kiện, gồm: Dữ liệu chuẩn hóa; đội ngũ cán bộ được đào tạo và một mô hình phù hợp. TAND TP.HCM phải quyết tâm thực hiện, kiên trì triển khai; tiếp tục hoàn thiện ứng dụng để sử dụng một cách hiệu quả.
SONG MAI