Theo chỉ đạo, lực lượng công an và quân sự tỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với lực lượng kiểm lâm, chính quyền địa phương và các chủ rừng để tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái phép. Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ chỉ đạo triển khai các biện pháp bảo vệ rừng, tổng hợp báo cáo và tham mưu xử lý những vấn đề vượt thẩm quyền.
Trên cơ sở Công văn số 6340/BNNMT-LNKL do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành, UBND tỉnh Đắk Lắk tiếp tục nhấn mạnh việc nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước, tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật lâm nghiệp, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân và cộng đồng trong bảo vệ và phòng cháy chữa cháy rừng.
Trong các tháng đầu năm 2025, công tác bảo vệ và phòng cháy chữa cháy rừng trên địa bàn tiếp tục được chú trọng, tuy nhiên vẫn xảy ra 738 vụ vi phạm, bị tịch thu hơn 302m³ gỗ các loại. Tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái phép tuy được cảnh báo nhưng vẫn tiếp diễn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài nguyên rừng và sự phát triển bền vững của tỉnh.
Một điểm sáng đáng ghi nhận là tại một số địa phương đã triển khai hiệu quả công tác thu hồi đất lâm nghiệp bị lấn chiếm. Đơn cử tại xã Ea Súp, tại Tiểu khu 267 và 268, xã Ea Bung. Trước đó, diện tích này được cho Công ty Cổ phần Địa ốc Thái Bình Phát thuê thực hiện dự án cải tạo rừng, nhưng do quản lý kém hiệu quả, để xảy ra vi phạm nên bị thu hồi và giao về địa phương quản lý.
Sau khi tiếp nhận, chính quyền địa phương tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng, đo đạc thực địa, lập hồ sơ vi phạm và xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện việc giải phóng mặt bằng. Trong quá trình triển khai, xã Ea Súp đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, kết hợp với hỗ trợ an sinh xã hội, hướng dẫn thủ tục hành chính, tạo điều kiện, chăm lo đời sống cho người dân.
Nhờ vậy, 129 hộ dân tự nguyện trả lại hơn 622ha đất, vượt 111% so với chỉ tiêu đặt ra và không phải thực hiện cưỡng chế. Sau khi giải phóng mặt bằng, xã chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiếp nhận, quản lý chặt chẽ quỹ đất đã thu hồi, đồng thời rà soát quỹ đất bố trí cho người dân tái định cư, sản xuất và đề xuất các dự án dân cư phù hợp.
Tỉnh Đắk Lắk đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân hiểu và chấp hành chính sách, pháp luật của Nhà nước
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, tình trạng đất lâm nghiệp bị xâm canh, lấn chiếm trái phép cũng vẫn còn rất nghiêm trọng. Theo thống kê chưa đầy đủ, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk (cũ) có khoảng 127.770ha đất lâm nghiệp có nguồn gốc từ nông lâm trường bị lấn chiếm. Trong đó, đất tại các công ty lâm nghiệp bị lấn chiếm khoảng 20.670ha, đất của ban quản lý rừng và vườn quốc gia là 6.330ha, đất do UBND xã quản lý là 94.500ha và các dự án bảo vệ rừng là 6.200ha. Tuy nhiên, đến nay, các địa phương mới chỉ thu hồi được khoảng 1.460ha. Việc thu hồi đất gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do yếu tố lịch sử, xã hội và tâm lý người dân.
Trước đó, UBND tỉnh Đắk Lắk cũng ban hành Kế hoạch số 188/KH-UBND về xử lý, thu hồi đất lâm nghiệp bị lấn chiếm, với mục tiêu đến quý II/2026 thu hồi 100% diện tích đất lấn chiếm. Muốn vậy, các địa phương phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân hiểu và chấp hành chính sách, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là pháp luật về đất đai và lâm nghiệp. Người dân được khuyến khích tự nguyện trả lại diện tích đất đã lấn chiếm, hạn chế tối đa việc tổ chức cưỡng chế thu hồi.
Việc lập biên bản và hồ sơ xử phạt hành chính đối với các trường hợp lấn chiếm phải được thực hiện đúng trình tự pháp luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử lý vi phạm một cách minh bạch, rõ ràng. Sở Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra việc sử dụng đất tại các dự án nông lâm nghiệp, xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng sai mục đích. Chi cục Kiểm lâm cần phát hiện kịp thời các vụ vi phạm, phối hợp với cơ quan chức năng để xử lý, ngăn chặn hành vi phá rừng, xâm chiếm đất lâm nghiệp.
Lực lượng công an các cấp được chỉ đạo tích cực phối hợp với chính quyền địa phương để tuyên truyền, vận động người dân trả lại đất lâm nghiệp bị lấn chiếm. Cần tranh thủ vai trò của các chức sắc tôn giáo, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số nhằm tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư.
Đối với các đơn vị chủ rừng, trách nhiệm cũng được đặt ra rõ ràng. Các đơn vị phải tăng cường tuần tra, kiểm tra, bảo vệ rừng tận gốc, nhất là ở những vùng giáp ranh, các “điểm nóng” về phá rừng, xâm chiếm đất. Cần lập biên bản, báo cáo, chuyển hồ sơ vi phạm cho cơ quan chức năng xử lý đúng thời gian quy định.
Công tác quản lý, bảo vệ rừng không chỉ là trách nhiệm của ngành nông nghiệp hay kiểm lâm, mà là nhiệm vụ chung của toàn hệ thống chính trị và mọi người dân. Với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các cấp, các ngành và sự đồng lòng của nhân dân, tỉnh Đắk Lắk hoàn toàn có thể lập lại trật tự trong quản lý đất lâm nghiệp, bảo vệ tốt tài nguyên rừng và hướng tới phát triển kinh tế - xã hội bền vững, hài hòa với môi trường.
Thái Hòa