Theo Cục Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp), thực tiễn thời gian qua cho thấy có tình trạng lợi dụng hoạt động đấu giá tài sản, trả giá cao bất thường sau đó không nộp tiền trúng đấu giá (bỏ cọc); thông đồng, dìm giá hoặc cấu kết thao túng giá trong đấu giá quyền sử dụng đất tại một số địa phương để trục lợi, gây ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh, trật tự xã hội, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường đầu tư, kinh doanh...
Tình trạng trên xuất phát từ một số nguyên nhân chính như: Giá khởi điểm thấp so với giá thị trường do đó tiền đặt cọc tham gia đấu giá thấp (tối đa 20%), thời gian nộp tiền trúng đấu giá tương đối dài, đã dẫn đến tình trạng nhiều người dân, nhà đầu tư không có nhu cầu sử dụng đất cũng tham gia đấu giá nhằm mục đích kiếm lợi nhuận. Bên cạnh đó, một bộ phận cá nhân, tổ chức tham gia đấu giá cố tình “thổi giá” nhằm mục đích trục lợi...
Tình trạng "bỏ cọc" hoặc thông thầu trong đấu giá quyền sử dụng đất vẫn diễn ra. Ảnh minh họa.
Hiện nay, Bộ Tư pháp đang nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản, gồm các nhóm vấn đề: Sửa đổi quy định nâng mức tiền đặt trước của cá nhân tham gia đấu giá từ tối đa 20% lên 50%; bổ sung chế tài cấm tham gia đấu giá có thời hạn hoặc cấm tham gia đấu giá (khi bỏ cọc lần thứ 2 trở lên); xem xét, xử lý hình sự đối với trường hợp trúng đấu giá nhưng bỏ cọc; nâng mức xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự khi tham gia đấu giá đối với trường hợp vi phạm khác (quân xanh, quân đỏ, thông đồng để dìm giá, không trả giá hoặc nâng giá…).
Về xử lý vi phạm người trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất, dự thảo Nghị quyết nêu rõ: Người trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở cho cá nhân vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm thì bị cấm tham gia đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất ở trong thời hạn từ 6 tháng đến 5 năm.
Ngoài ra, người trúng đấu giá quyền sử dụng đất trong trường hợp giao đất, cho thuê đất vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy thì ngoài việc bị cấm tham gia đấu giá, còn có trách nhiệm thanh toán đầy đủ chi phí tổ chức đấu giá, giá dịch vụ đấu giá tài sản và các chi phí liên quan khác của cuộc đấu giá đó theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất…
Một số chuyên gia nhận định, việc nâng mức tiền đặt cọc lên đến 50% được coi là một biện pháp răn đe rất mạnh mẽ, người tham gia sẽ không dám bỏ cọc vì sẽ mất một khoản tiền rất lớn. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, nguyên nhân chính của việc bỏ cọc là do giá khởi điểm quá thấp so với giá thị trường, vì vậy cần tập trung vào việc định giá khởi điểm sát với giá thị trường, khi đó mức cọc 20% cũng đã là một khoản tiền rất lớn...
Tại cuộc họp nghe báo cáo về dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu giá tài sản, ngày 24/9, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã chỉ đạo rà soát lại tất cả các nội dung trên để sớm hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trên cơ sở tiếp thu đầy đủ tinh thần chỉ đạo của cấp trên, song khi cụ thể hóa thành quy định, chính sách phải chặt chẽ, có cơ sở pháp lý rõ ràng, đảm bảo khả năng áp dụng thực tiễn và hiệu quả quản lý nhà nước.
Thế Đoàn/Báo Tin tức và Dân tộc