Tăng cường giám sát dự án phát triểnvùng đồng bào DTTS

6 giờ trướcBài gốc

Người dân vùng đồng bào DTTS chung tay xây dựng nông thôn mới. Ảnh: D.Danh

• NHỮNG CON SỐ "BIẾT NÓI"

Tổng nguồn vốn được phân bổ cho tỉnh Lâm Đồng trong năm 2024 lên đến 268,5 tỷ đồng, tập trung vào các lĩnh vực then chốt như: đầu tư hạ tầng, phát triển sản xuất, giáo dục, y tế, văn hóa và nâng cao năng lực cộng đồng. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp mới đạt 24,03%, vốn đầu tư đạt 60,13%. Dự kiến đến cuối năm, vốn đầu tư đạt 100% còn vốn sự nghiệp cũng chỉ khoảng 40%. Trong khi đó, các dự án triển khai đều gắn liền với đời sống trực tiếp của người dân như: hỗ trợ nhà ở, nước sinh hoạt, sinh kế bền vững, đào tạo nghề, bảo tồn văn hóa, giáo dục nội trú... Nếu công tác giám sát không được chú trọng, rất có thể dẫn đến nguy cơ đầu tư dàn trải, chồng chéo, thiếu thực chất.

Thời gian qua, từ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS trong tỉnh đã tạo hiệu quả, chuyển biến rõ nét trong đời sống, sinh kế, giáo dục, văn hóa và cơ sở hạ tầng của vùng đồng bào DTTS. Cụ thể, Dự án về Giải quyết thiếu đất ở, nhà ở, nước sinh hoạt, chuyển đổi nghề, đã hỗ trợ 301 hộ có nhà ở mới, 406 hộ được tiếp cận nước sinh hoạt tập trung, 706 hộ dùng nước phân tán,1.574 hộ dân được hỗ trợ chuyển đổi nghề, tạo sinh kế bền vững.

Dự án Quy hoạch, sắp xếp, ổn định dân cư, đã triển khai 4 dự án định canh định cư, hoàn thành 2 dự án trọng điểm, góp phần ổn định đời sống cho người dân ở vùng khó khăn. Cơ sở hạ tầng như: giao thông, cấp thoát nước, điện, chiếu sáng được đầu tư khá đồng bộ. Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết... Dự án Phát triển sản xuất nông - lâm nghiệp bền vững, đã xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp, phát triển vùng trồng dược liệu quý và khởi sự kinh doanh tại các huyện Đam Rông, Lạc Dương, Lâm Hà.

Dự án Đầu tư hạ tầng thiết yếu vùng DTTS, đã xây mới, duy tu 21 công trình giao thông nông thôn, dài 34 km, tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn ở 5 huyện. Đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi... Dự án về Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực thực hiện nâng cấp cơ sở vật chất cho 9 trường nội trú, bán trú, mua sắm thiết bị công nghệ phục vụ chuyển đổi số trong giáo dục... Dự án Bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch tiến hành hỗ trợ bảo tồn 2 làng văn hóa truyền thống, xây dựng 3 điểm du lịch tiêu biểu tại các huyện Di Linh, Đơn Dương, Lạc Dương; sửa chữa, cải tạo 83 nhà văn hóa thôn.

Dự án về Chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng trẻ em đã triển khai mô hình dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại xã Đạ Long (Đam Rông); phát hành 4.600 sản phẩm truyền thông nâng cao nhận thức về dinh dưỡng. Dự án về “Hỗ trợ DTTS rất ít người, giảm tảo hôn”, đã tổ chức 10 mô hình điểm “Nói không với tảo hôn”, tập huấn cho 200 cán bộ, tuyên truyền đến 800 người DTTS về phòng ngừa hôn nhân cận huyết thống.

Với Dự án “Truyền thông, giám sát, ứng dụng công nghệ thông tin trong vùng DTTS”, năm 2024, đã tổ chức lớp tập huấn cho 447 người uy tín, tham quan học tập cho 80 người. Tuyên truyền pháp luật tại 7 huyện, thành phố. Mua sắm máy vi tính, tivi, kết nối internet tại các xã khó khăn. Thiết lập các điểm hỗ trợ đồng bào DTTS ứng dụng công nghệ thông tin tại thôn đặc biệt khó khăn.

• GIÁM SÁT - “CHÌA KHÓA” BẢO ĐẢM HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ CÔNG

Giám sát không đơn thuần là kiểm tra số liệu hay tiến độ, mà quan trọng hơn là đánh giá được hiệu quả thực chất, mức độ lan tỏa, tính bền vững và đặc biệt là sự hài lòng của người dân - những đối tượng thụ hưởng trực tiếp.

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương trong tỉnh đã chủ động tổ chức các đợt kiểm tra nội bộ, tuy nhiên quy mô và tần suất còn hạn chế, trong khi một số đơn vị vẫn gặp khó khăn trong phối hợp giữa các cấp, ngành.

Trong bối cảnh nguồn lực đầu tư lớn nhưng không đều, việc thiết lập hệ thống giám sát độc lập, có sự tham gia của cộng đồng là một hướng đi cần được nghiên cứu và thể chế hóa.

Giải pháp định hướng giám sát hiệu quả chính là dựa trên kết quả đầu ra và tác động xã hội. Giám sát cần làm rõ tác động thực sự như: người dân có tiếp cận được nước sạch không? Chuyển đổi nghề có giúp họ thoát nghèo bền vững không? Trẻ em DTTS có được học tập không? Bên cạnh đó, cần tăng cường giám sát cộng đồng, phát huy vai trò giám sát của người dân, trưởng thôn, tổ dân phố, người có uy tín trong cộng đồng DTTS thông qua các tổ giám sát cộng đồng. Đây là lực lượng tại chỗ, hiểu biết rõ địa bàn, có thể phát hiện kịp thời những bất cập trong quá trình triển khai. Bà con luôn mong muốn nhận được sự hỗ trợ thiết thực giúp cuộc sống ngày càng ổn định, khá lên.

Bên cạnh đó, giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát cũng cần được các nhà chức trách quan tâm. Đó là việc thiết lập các nền tảng theo dõi tiến độ dự án theo thời gian thực sẽ giúp minh bạch hóa thông tin và tăng cường sự tham gia của người dân. Mỗi công trình, dự án nên có mã QR hoặc ứng dụng quản lý riêng để người dân tra cứu, góp ý. Bên cạnh đó, cơ quan chủ quản cần định kỳ công khai kết quả giám sát, kiểm tra. Các địa phương cần tổ chức các cuộc “đối thoại giám sát” định kỳ giữa chính quyền, cơ quan thực hiện và người dân để kịp thời điều chỉnh, đồng thời tạo niềm tin vào chính sách dân tộc.

Trong tiến trình xây dựng vùng đồng bào DTTS và miền núi phát triển nhanh, bền vững, thu hẹp khoảng cách với các vùng khác, thì giám sát đóng vai trò như một "bộ lọc trách nhiệm", một cơ chế đảm bảo công bằng, hiệu quả và minh bạch.

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bon Yô Soan cho biết: Với tiềm năng và quyết tâm cao của tỉnh về thực hiện có hiệu quả các dự án đầu tư vùng DTTS, tỉnh Lâm Đồng đã và đang tiếp tục phát huy vai trò của các cơ quan dân cử, MTTQ, các đoàn thể, người có uy tín trong cộng đồng DTTS để xây dựng một hệ thống giám sát vừa khoa học, vừa mang lại hiệu quả thiết thực, lấy người dân làm trung tâm. Hướng đến các nguồn lực đầu tư của Nhà nước thực sự đến từng thôn buôn, mang lại sự thay đổi rõ rệt, toàn diện cho vùng đồng bào DTTS.

NGUYỆT THU

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/xa-hoi/202504/tang-cuong-giam-sat-du-an-phat-trienvung-dong-bao-dtts-9ff38f7/