Chủ tịch Quốc hội New Zealand Gerry Brownlee. (Ảnh: TTXVN phát)
Nhận lời mời của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội New Zealand Gerry Brownlee thăm chính thức Việt Nam từ ngày 27 đến 31/8/2025.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội New Zealand Gerry Brownlee kể từ khi ông nhậm chức, diễn ra trong bối cảnh năm 2025, hai nước kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (19/6/1975-19/6/2025) với nhiều hoạt động ý nghĩa.
Chuyến thăm sẽ góp phần củng cố tin cậy chính trị, làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, đưa quan hệ song phương Việt Nam-New Zealand đi vào thực chất, hiệu quả hơn.
50 năm quan hệ Việt Nam-New Zealand phát triển mạnh mẽ
Quan hệ Việt Nam-New Zealand là mối quan hệ song phương có bề dày lịch sử. Hai nước tuy cách xa nhau về địa lý nhưng đã thiết lập quan hệ ngoại giao từ rất sớm, vào ngày 19/6/1975.
Trong suốt 5 thập kỷ qua, hai bên luôn khẳng định quyết tâm đẩy mạnh hợp tác để thiết lập một quan hệ đối tác lâu dài và ổn định.
Quan hệ giữa hai nước đã được nâng lên thành Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm New Zealand của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh vào tháng 9/2009; trở thành Đối tác Chiến lược vào tháng 7/2020; và đặc biệt là nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào tháng 2/2025 nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon.
Từ dấu mốc này, quan hệ hai nước đã phát triển lên một tầm cao mới, thực chất và hiệu quả hơn. Việc Việt Nam và New Zealand nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chính phủ hai nước, hướng tới những hành động cụ thể, kết quả thiết thực, đem lại lợi ích cho người dân và doanh nghiệp.
Hai nước cũng luôn duy trì các cuộc tiếp xúc và trao đổi đoàn cấp cao và các cấp. Về phía Việt Nam có các chuyến thăm New Zealand của: Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 9/2007); Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (tháng 9/2009); Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm chính thức New Zealand (tháng 3/2024), điện đàm với Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon (tháng 4/2025); Chủ tịch nước Lương Cường gặp Thủ tướng Christopher Luxon nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao APEC 2024 tại Lima (Peru) (tháng 11/2024)...
Về phía New Zealand, có các chuyến thăm Việt Nam của: Toàn quyền Jerry Mateparae (tháng 8/2013); Thủ tướng John Key (tháng 7/2010, tháng 11/2015); Thủ tướng Jacinda Ardern dự Hội nghị cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng (tháng 11/2017); Thủ tướng Jacinda Ardern thăm chính thức Việt Nam (tháng 11/2022); Thủ tướng Christopher Luxon thăm chính thức Việt Nam và dự Diễn đàn Tương lai ASEAN lần thứ hai (tháng 2/2025)…
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Chủ tịch Quốc hội New Zealand Gerry Brownlee tại thủ đô Wellington trong chuyến thăm chính thức New Zealand tháng 3/2024. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)
Hai nước duy trì các cơ chế hợp tác song phương, như: hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao (lần đầu tiên vào tháng 9/2022, lần thứ hai vào tháng 6/2024); Tham khảo Chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao (lần thứ 13 vào ngày 4/2/2025); Đối thoại Biển Việt Nam-New Zealand (lần thứ nhất vào tháng 12/2024 tại Hà Nội); Ủy ban hỗn hợp về kinh tế và thương mại (lần thứ 8 vào tháng 5/2023); Đối thoại cấp cao về nông nghiệp (lần thứ 2 vào tháng 4/2022); Đối thoại Chính sách Quốc phòng cấp Thứ trưởng (lần thứ 4 vào tháng 3/2024 tại New Zealand) và Tham vấn quốc phòng cấp Cục Đối ngoại (lần thứ 11 vào năm 2020 theo hình thức trực tuyến)…
Trong khuôn khổ đa phương, Việt Nam và New Zealand có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau tại các tổ chức, diễn đàn quốc tế và khu vực quan trọng trên thế giới mà hai nước đều là thành viên như Liên hợp quốc (UN), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), các cơ chế hợp tác của ASEAN…
Hai nước cùng nhau thúc đẩy hợp tác theo các Hiệp định thương mại tự do cả hai nước cùng tham gia như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP)…
Hợp tác kinh tế, thương mại có nhiều điểm sáng
Hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư là lĩnh vực hợp tác có nhiều thế mạnh giữa hai nước. Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 12 của New Zealand với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2023 và 2024 đều đạt 1,3 tỷ USD; 6 tháng năm 2025 đạt 737,2 triệu USD.
Hai nước đặt mục tiêu đạt kim ngạch thương mại 3 tỷ USD vào năm 2026.
Việt Nam xuất khẩu sang New Zealand các mặt hàng điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, thủy sản, hạt điều, giày dép; và nhập khẩu từ New Zealand mặt hàng sữa và các sản phẩm từ sữa, hoa quả, gỗ, nguyên liệu phụ liệu dệt, may, da giày, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, phế liệu sắt thép, sắt thép các loại…
Về đầu tư, tính đến tháng 8/2025, New Zealand có 57 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn 208,6 triệu USD, tập trung nhiều nhất trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, giáo dục và đào tạo, công nghiệp chế biến chế tạo, nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ; xây dựng.
Một số dự án tiêu biểu là: Aqua Riverside City tại Đồng Nai (hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, vốn đầu tư đăng ký 115 triệu USD), Công ty Trách nhiệm hữu hạn Vàng Bình Định - New Zealand (vốn đăng ký 15 triệu USD).
Ở chiều ngược lại, Việt Nam có 12 dự án đầu tư tại New Zealand với tổng vốn đăng ký 44 triệu USD, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ lưu trú và ăn uống, bán buôn bán lẻ, phân phối, xuất nhập khẩu, nông nghiệp.
Về hợp tác phát triển (ODA), New Zealand dành cho Việt Nam nguồn ODA ổn định, với cam kết dành cho Việt Nam 26,7 triệu NZD viện trợ không hoàn lại cho giai đoạn 2021-2024 (tương tự giai đoạn 2018-2021), tập trung vào các dự án nâng cao chất lượng quả thanh long, chanh leo, phát triển giống lúa chịu hạn tại Đồng bằng sông Cửu Long và dự án an toàn đập, đê điều tại một số địa phương.
Hai bên đang mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi năng lượng, thực hiện các cam kết về biến đổi khí hậu.
Hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực khác như giáo dục-đào tạo, lao động, trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân… cũng đạt kết quả đáng khích lệ. Trong đó, hợp tác giáo dục là một trong những lĩnh vực hợp tác nổi bật.
Từ 20/9, học sinh trung học phổ thông tại Việt Nam có cơ hội trải nghiệm 26 lớp học mô phỏng bậc đại học New Zealand trực tuyến và hoàn toàn miễn phí. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Ngày càng có nhiều sinh viên Việt Nam chọn New Zealand là điểm đến du học, nhờ nền giáo dục chất lượng cao và các chương trình học bổng hấp dẫn.
New Zealand cũng đang giúp Việt Nam đào tạo chuyên gia, cán bộ quản lý cao cấp, cán bộ nghiên cứu khoa học chuyên sâu và đội ngũ lao động lành nghề.
New Zealand đã hỗ trợ Việt Nam đào tạo tiếng Anh cho cán bộ, công chức từ năm 1992, trong đó có nhiều đại biểu Quốc hội, thông qua chương trình đào tạo tiếng Anh dành cho cán bộ Chính phủ các nước đang phát triển châu Á (ELTO) và duy trì cấp học bổng cho Việt Nam, trong đó gần nhất là 98 suất học bổng/năm cho học sinh, sinh viên Việt Nam tham gia các chương trình đào tạo bậc trung học, đại học và sau đại học trong năm 2025.
Đẩy mạnh hợp tác nghị viện Việt Nam-New Zealand
Quan hệ giữa Cơ quan lập pháp hai nước cũng được củng cố và phát triển tốt đẹp, đi vào chiều sâu và hiệu quả. Hai nước đã ký Thỏa thuận hợp tác vào tháng 12/2016, tạo cơ sở pháp lý cho các hoạt động hợp tác giữa hai bên.
Hai bên duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao như chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội New Zealand Jonathan Hunt (tháng 4/2000) và của Chủ tịch Quốc hội New Zealand Lockwood Smith (tháng 4/2009); Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh thăm New Zealand (tháng 9/2024).
Ngoài ra, đoàn các cấp Ủy ban, Nhóm Nghị sỹ hữu nghị hai nước cũng có nhiều hình thức trao đổi, tiếp xúc trực tiếp và trực tuyến.
Quốc hội Việt Nam khóa XV đã thành lập Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Việt Nam-New Zealand do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn làm Chủ tịch.
Hội sinh viên Việt Nam tại New Zealand, Hội sinh viên thủ đô Wellington phối hợp với Hội người Việt tại Wellington và Đại sứ quán Việt Nam tổ chức “Ngày văn hóa Việt Nam 2024.” (Ảnh: TTXVN phát)
Tại các diễn đàn liên nghị viện khu vực và quốc tế như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội đồng Liên nghị viện các nước ASEAN (AIPA), Diễn đàn Nghị viện châu Á-Thái Bình Dương (APPF), hai bên luôn hợp tác chặt chẽ và phối hợp lập trường về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm.
Tiếp nối đà phát triển tốt đẹp trong quan hệ song phương, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội New Zealand Gerry Brownlee từ ngày 27 đến 31/8/2025 nhằm thể hiện sự coi trọng của New Zealand đối với vai trò, vị thế, uy tín của Việt Nam tại khu vực và quốc tế, và mong muốn thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-New Zealand.
Chuyến thăm nhằm tiếp tục triển khai các kết quả đạt được giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, trong đó tiếp tục làm sâu sắc hơn nữa quan hệ thương mại, đầu tư, hợp tác trong các lĩnh vực như quốc phòng-an ninh, nghị viện, giáo dục, nông nghiệp, ứng phó biến đổi khí hậu, giao lưu nhân dân và tại các diễn đàn quốc tế…
Chuyến thăm nhằm phát huy và tăng cường hợp tác trên kênh ngoại giao nghị viện, qua đó đẩy mạnh chia sẻ kinh nghiệm giữa cơ quan lập pháp trong công tác xây dựng pháp luật và giám sát thực thi chính sách, pháp luật; tăng cường trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao và các ủy ban chuyên môn của Quốc hội hai nước; phát huy vai trò của Nhóm Nghị sỹ hữu nghị trong việc thúc đẩy hợp tác giữa hai nghị viện; mở rộng các hình thức giao lưu hợp tác mới như giao lưu Nữ nghị sỹ, Nghị sỹ trẻ; và tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như AIPA, IPU, APPF…
Chắc chắn, dựa trên nền tảng quan hệ được hai nước dày công vun đắp trong nửa thế kỷ qua, cùng với quyết tâm mạnh mẽ của cả hai nước, quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-New Zealand sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, toàn diện hơn và sâu rộng hơn, mang lại nhiều lợi ích thiết thực hơn cho người dân hai nước./.
(TTXVN/Vietnam+)