Tăng cường kiểm tra, giám sát của Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và sử dụng đất

3 giờ trướcBài gốc

Tại hội thảo khoa học "Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và sử dụng đất đai giai đoạn 2020-2025 - Thực trạng và giải pháp" do Cơ quan Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương phối hợp với Tỉnh ủy Đồng Nai tổ chức chiều 18-12, Phó Chủ nhiệm UBKT Trung ương Trần Thị Hiền cho biết: Nhiều nhiệm kỳ qua, khi tiến hành công tác KTGS việc lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và sử dụng đất đai, phát hiện nhiều bất cập, thiếu thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện. Nhiều tổ chức Đảng, cá nhân lợi dụng vào các cơ chế, chính sách, luật để cố tình làm sai, trục lợi hoặc cũng có trường hợp do nhận thứ không đầy đủ dẫn đến làm sai.

Bên cạnh đó, nhiều cấp ủy, tổ chức Đảng chưa quan tâm KTGS để sớm phát hiện sai phạm, để có biện pháp khắc phục sửa chữa nên khi được phát hiện thì hậu quả nặng nề, cán bộ bị kỷ luật, thậm chí bị xử lý hình sự.

Từ thực tế trên, UBKT Trung ương đã thực hiện Đề tài khoa học “Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và sử dụng đất đai giai đoạn 2020-2025 - Thực trạng và giải pháp”. Qua đó đánh giá cụ thể thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công tác KTGS nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực

Phát biểu tại hội thảo, Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Võ Tấn Đức cho biết: Xuất phát từ nhận thức đất đai là nguồn lực đặc biệt, có vị trí trung tâm trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh và ổn định đời sống nhân dân, đồng thời là lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của Đảng và hiệu lực quản lý nhà nước, Tỉnh ủy Đồng Nai luôn xác định công tác KTGS của Đảng trong lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và sử dụng đất đai là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, thường xuyên và lâu dài.

Phó Bí thư Tỉnh ủy Võ Tấn Đức phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Huy Anh

Nhiệm kỳ 2020-2025, cấp ủy các cấp và chi bộ đã KTGS hơn 14 ngàn tổ chức Đảng và trên 83,6 ngàn đảng viên. UBKT các cấp giám sát chuyên đề gần 2,7 ngàn tổ chức Đảng và hơn 3,6 ngàn đảng viên; kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 72 tổ chức đảng, 400 đảng viên. Trong đó, nội dung KTGS về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, sử dụng đất đai chiếm 26,5%.

Qua kiểm tra kết luận 5 tổ chức Đảng, 147 đảng viên có vi phạm trong việc quản lý và sử dụng đất đai.

Đặc điểm chung của các sai phạm là vi phạm kéo dài trong nhiều năm, không được phát hiện kịp thời, vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng, giảm sút lòng tin của nhân dân. Qua KTGS đã phát hiện, xử lý nhiều vi phạm nghiêm trọng trong quản lý đất đai. Các vi phạm, khuyết điểm xuất phát từ cả nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt công tác KTGS nhằm góp phần cảnh báo sai phạm trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trong đó, tập trung nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức Đảng, lãnh đạo cơ quan, nhất là người đứng đầu về vai trò của KTGS trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác KTGS; chủ động phòng ngừa, phát hiện và xử lý vi phạm từ sớm, từ xa.

Các cấp ủy cần tăng cường nhiệm vụ giám sát, đồng thời coi trọng kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, nhất là đối với cán bộ chủ chốt, người đứng đầu. UBKT các cấp phải chủ động nắm tình hình, kịp thời tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo kiểm tra những lĩnh vực, địa bàn, dự án tiềm ẩn nguy cơ vi phạm.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính, công khai minh bạch để tạo “cơ chế giám sát tự nhiên”. Tiếp tục kiện toàn nâng cao năng lực, bản lĩnh của đội ngũ cán bộ làm công tác KTGS, đáp ứng yêu cầu quản lý đất đai trong tình hình mới...

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đinh Hữu Thành phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Huy Anh

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đinh Hữu Thành cho biết: Công tác quản lý và sử dụng đất luôn là lĩnh vực đặc biệt quan trọng, nhạy cảm, phức tạp và có tác động sâu rộng đối với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và ổn định đời sống nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm đã đánh giá: “90% khiếu kiện là liên quan tới đất đai, 90% xử lý cán bộ sai phạm vừa qua là liên quan tới đất đai”.

Nhận thức rõ điều đó, Đảng ta đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu tăng cường công tác KTGS trong lĩnh vực đất đai. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác KTGS đối với việc lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và sử dụng đất đai trong bối cảnh vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cần nâng cao nhận thức của cấp ủy, UBKT các cấp về tầm quan trọng, ý nghĩa và tác dụng của công tác KTGS công tác quản lý, sử dụng đất đai trong giai đoạn vận hành chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay. Xây dựng chương trình, kế hoạch KTGS có trọng tâm, trọng điểm, bám sát tình hình thực tế, yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị và phải gia tăng nội dung giám sát chuyên đề về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc quản lý, sử dụng đất đai để chủ động tiến hành thường xuyên, kịp thời.

UBKT và cán bộ kiểm tra theo dõi địa bàn, lĩnh vực cần nắm chắc tình hình, thực hiện tốt nhiệm vụ giám sát thường xuyên, đánh giá đúng hoạt động của tổ chức Đảng, đảng viên, để kịp thời đề xuất chính xác về đối tượng và nội dung cần giám sát chuyên đề trong xây dựng chương trình KTGS. Qua KTGS, cần nêu rõ những vấn đề để yêu cầu đối tượng KTGS chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm; theo dõi, đôn đốc đối tượng giám sát thực hiện thông báo kết quả giám sát, các kiến nghị sau giám sát, phải tạo ra được sự chuyển biến rõ nét, tích cực ở các địa phương, đơn vị được giám sát.

Qua KTGS, cần kiến nghị với các tổ chức đảng, cơ quan có liên quan sửa đổi, bổ sung các quy định, quy chế làm việc... chưa phù hợp với quy định của Đảng, Nhà nước và tình hình thực tế; báo cáo UBKT Trung ương để tổng hợp, kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền khắc phục những bất cập, chồng chéo, sơ hở của cơ chế, chính sách, pháp luật để góp phần hoàn thiện hệ thống các quy định của pháp luật liên quan đến quản lý, sử dụng đất đai.

Có những cơ chế chính sách phù hợp

Theo Phó Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Nai Phạm Ngọc Hà, trong giai đoạn 2020-2025, tỉnh Đồng Nai tiếp tục là một trong những địa phương phát triển năng động của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với hàng loạt dự án trọng điểm quốc gia và cấp tỉnh được triển khai. Quá trình này tạo ra dư địa phát triển lớn, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng áp lực trong công tác quản lý, sử dụng đất đai; phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và quản lý đất công. Các vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn tỉnh Đồng Nai xảy ra ở nhiều nơi; trong đó tập trung tại cấp cơ sở và những địa bàn có tốc độ đô thị hóa nhanh, nơi triển khai nhiều dự án đầu tư. Thông qua hoạt động thanh tra, đa số các sai phạm đã được phát hiện, chấn chỉnh kịp thời, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật; góp phần tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính trong quản lý, sử dụng đất đai.

Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, thúc đẩy phát triển kinh tế và góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, Thanh tra tỉnh kiến nghị, đề xuất: Tiếp tục rà soát, kiến nghị hoàn thiện các cơ chế, chính sách pháp luật về đất đai nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh; khắc phục những lỗ hổng, kẽ hở trong công tác quản lý nhà nước về đất đai; khắc phục nguyên nhân làm phát sinh khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai. Tập trung tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện các quy định về quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Nâng cao chất lượng công tác xây dựng, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bảo đảm sự thống nhất giữa quy hoạch sử dụng đất với quy hoạch xây dựng, quy hoạch ngành và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Thực hiện nghiêm việc công khai, minh bạch thông tin về đất đai, tạo điều kiện để người dân, doanh nghiệp tiếp cận, giám sát, qua đó hạn chế phát sinh vi phạm và khiếu nại, tố cáo.

Bên cạnh đó, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức thanh tra, kiểm tra theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những lĩnh vực, địa bàn, dự án tiềm ẩn nguy cơ vi phạm cao trong quản lý, sử dụng đất đai. Chủ động thanh tra ngay từ khâu tham mưu, ban hành quyết định và tổ chức thực hiện; tăng cường thanh tra đột xuất khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, không chờ phát sinh hậu quả mới tiến hành thanh tra. Tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương trong công tác quản lý, sử dụng đất đai và trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Người đứng đầu phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về đất đai; không khoán trắng cho cấp dưới, không né tránh trách nhiệm đối với các vụ việc phức tạp, kéo dài. Nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngay từ cơ sở...

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Trảng Dài Nguyễn Đình Kiên phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Huy Anh

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Trảng Dài Nguyễn Đình Kiên chia sẻ: Trước đây, khi chưa sáp nhập với xã Thiện Tân của huyện Vĩnh Cửu thì phường Trảng Dài đã là “siêu phường” của thành phố Biên Hòa, sau sáp nhập, phường Trảng Dài có tổng dân số hơn 145.500 người, tạo áp lực cực lớn lên hạ tầng và nhà ở tại phường.

Do “lịch sử” để lại, hiện phường Trảng Dài có hơn 41 ngàn trường hợp xây dựng và sử dụng đất sai mục đích, trong đó khoảng 32 ngàn công trình nằm trên đất nông nghiệp hoặc đất chưa được cấp giấy chứng nhận, dẫn đến úng ngập cục bộ vì không có hệ thống thoát nước đồng bộ; hạ tầng giao thông bất cập; quản lý đất công phức tạp.

Từ sau ngày 1-7-2025, cấp ủy, chính quyền phường đã triển khai nhiều giải pháp để từng bước khắc phục những hậu quả để lại. Tuy nhiên, quá trình xử lý những tồn tại trước đây, phường đang gặp những “nút thắt” lớn, như bất cập về hệ thống pháp luật và quy hoạch, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất hiện tại chưa phản ánh đúng thực tế cư dân tại địa phương. Hồ sơ địa chính thiếu đồng bộ và lạc hậu, hệ thống bản đồ cũ, sai lệch về cao độ và thiếu dữ liệu đo đạc theo hệ tọa độ VN2000 gây khó khăn cho công tác quản lý và chỉnh lý biến động. Hồ sơ quản lý đất công qua các thời kỳ không chặt chẽ, nhiều thửa đất bị mất mốc giới hoặc thiếu hồ sơ quản lý. Nghĩa vụ về tài chính thuế sử dụng đất theo quy định mới là quá cao so với thu nhập của đại bộ phận người lao động. Vấn đề tranh chấp kéo dài và lấn chiếm đất công, mua bán giấy tay chồng chéo từ trước sáp nhập đơn vị hành chính mới. Để giải quyết những vấn đề này của phường Trảng Dài, cần cơ chế đặc thù cho vi phạm “lịch sử”; tháo gỡ khó khăn tài chính (như giãn nộp, trả góp); đẩy nhanh quy hoạch chi tiết; tăng cường quản lý và công nghệ...

BOX: Phó Chủ nhiệm UBKT Trung ương, Chủ nhiệm đề tài B-BĐ.25-15 Trần Thị Hiền cho biết: Hội thảo đã nhận được sự quan tâm lớn của các chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương. Những kiến nghị, đề xuất của các cơ quan, đơn vị tại hội thảo, Ban chủ nhiệm đề tài sẽ báo cáo ngay với UBKT Trung ương để có chỉ đạo, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Phương Hằng

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/chinh-tri/202512/tang-cuong-kiem-tra-giam-sat-cua-dang-trong-lanh-dao-chi-dao-quan-ly-va-su-dung-dat-50f60fd/