Vừa qua, cử tri tỉnh Khánh Hòa và Hưng Yên gửi kiến nghị, đề nghị tham mưu Chính phủ ban hành cơ chế, quy định thống nhất để xử lý tốt các trụ sở dôi dư sau sáp nhập, tránh lãng phí.
Trả lời kiến nghị này, Bộ Tài chính cho biết, để tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, từ cuối năm 2024 đến nay, Quốc hội đã ban hành Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024 và Luật số 90/2025/QH15 ngày 25/6/2025 sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Chính phủ đã ban hành 13 Nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 1 Quyết định và 4 Công điện. Bộ Tài chính đã ban hành 1 Thông tư và 13 văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết về nguyên tắc, hình thức, thẩm quyền, trách nhiệm bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản công khi sắp xếp đơn vị hành chính.
Các địa phương có phương án xử lý trụ sở bị dôi dư sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Ảnh: minh họa.
Theo đó, để sử dụng và khai thác hiệu quả các công trình, tài sản dôi dư khi sắp xếp đơn vị hành chính, các văn bản quy phạm pháp luật và hướng dẫn đã quy định nguyên tắc xử lý tài sản khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, gồm việc kiểm kê đầy đủ tài sản để xây dựng phương án sắp xếp, bố trí, xử lý và bàn giao, tiếp nhận tài sản bảo đảm không ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ và không gây thất thoát, lãng phí tài sản.
Việc bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản phải phù hợp với đối tượng quản lý, sử dụng, tính chất, đặc điểm của tài sản, đồng thời tận dụng tối đa nguồn lực hiện có và có tầm nhìn dài hạn phục vụ mục tiêu lâu dài. Ưu tiên chuyển đổi công năng trụ sở dôi dư thành cơ sở y tế, giáo dục, thiết chế văn hóa, thiết chế thể thao hoặc các mục đích công cộng của địa phương.
Đối với các trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp dôi dư sau khi đã bố trí như các nội dung ưu tiên nêu trên, thì thu hồi để giao cho tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà của địa phương quản lý, khai thác, bảo quản và bảo vệ tài sản, bố trí sử dụng tạm thời hoặc cho thuê nhà gắn với đất và giao cho tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, phát triển và khai thác theo quy định của pháp luật.
Ngày 1/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 186/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Nghị định có quy định cụ thể việc khai thác tài sản công tại các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập để các địa phương chủ động khai thác, sử dụng hiệu quả trụ sở cơ quan hành chính, trường học, cơ sở y tế, nhà sinh hoạt cộng đồng và các tài sản công khác sau sáp nhập đơn vị hành chính, tránh lãng phí.
Bộ Tài chính cũng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Khánh Hòa đề nghị xem xét, ban hành cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ các địa phương quy hoạch, đầu tư xây dựng mới trụ sở làm việc cho các đơn vị mới thành lập do cơ sở vật chất và điều kiện làm việc còn khó khăn, đảm bảo để các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể làm việc tập trung vào một mối, thuận lợi cho công tác chỉ đạo, điều hành. Đồng thời đề nghị có cơ chế hoán đổi trụ sở các cơ quan, đơn vị trên địa bàn để sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất hiện có, tạo điều kiện thuận lợi phục vụ nhân dân tốt hơn.
Theo Bộ Tài chính, để tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy, từ cuối năm 2024 đến nay, Quốc hội đã ban hành Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024 và Luật số 90/2025/QH15 ngày 25/06/2025 sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; Chính phủ đã ban hành 13 Nghị định; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 1 Quyết định và 4 Công điện; Bộ Tài chính đã ban hành 1 Thông tư và 13 văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết về nguyên tắc, hình thức, thẩm quyền, trách nhiệm bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản công khi sắp xếp đơn vị hành chính.
Tại Công điện số 95/Công điện-Thủ tướng Chính phủ ngày 22/06/2025 về việc đảm bảo cơ sở, vật chất cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị Nhà nước khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy và sắp xếp đơn vị hành chính xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương “sắp xếp, bố trí đối với trụ sở, tài sản công thuộc phạm vi quản lý; bảo đảm cơ sở vật chất (trụ sở, ô tô, máy móc, thiết bị, hạ tầng dữ liệu công nghệ thông tin, chuyển đổi số, ...) cho bộ máy theo mô hình mới và cho hoạt động của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được tiến hành bình thường, không gián đoạn, không làm ảnh hưởng tới cung cấp dịch vụ công, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp khi đi vào hoạt động chính thức".
Trong quá trình quản lý, sử dụng trụ sở làm việc, trường hợp địa phương cần hoán đổi trụ sở các cơ quan, đơn vị trên địa bàn để sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất hiện có, tạo điều kiện thuận lợi phục vụ nhân dân tốt hơn thì thực hiện thủ tục điều chuyển tài sản là trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp theo quy định tại Nghị định số 186/2025/Nghị định-Chính phủ ngày 1/7/2025 của Chính phủ.
Hồng Vân