Tăng hậu kiểm, nâng hiệu lực giám sát

một giờ trướcBài gốc

Để chuẩn bị cho phiên họp này, các cơ quan chịu sự giám sát đã gửi tới Quốc hội những báo cáo chi tiết, phản ánh khối lượng công việc lớn đã được triển khai thời gian qua. Các nhiệm vụ đã hoàn thành, các tồn tại, những nội dung chưa đáp ứng yêu cầu, các nguyên nhân và giải pháp khắc phục cũng đã được trình bày khá đầy đủ, chi tiết.

Đặc biệt, từ tháng 11/2024 đến nay, Chính phủ đã thể hiện rõ quyết tâm đổi mới, đẩy mạnh cải cách hành chính, sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, phân cấp - phân quyền mạnh mẽ hơn, và tháo gỡ nhiều điểm nghẽn thể chế.

Các cơ quan tư pháp như Tòa án, Viện Kiểm sát cũng triển khai sắp xếp mô hình 3 cấp theo hướng tinh gọn, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu lực hoạt động. Kiểm toán Nhà nước tích cực phối hợp cung cấp dữ liệu quan trọng, giúp hoạt động giám sát của Quốc hội có cơ sở khách quan và toàn diện hơn.

Tuy vậy, các cơ quan của Quốc hội cũng đã chỉ rõ những nhiệm vụ còn chậm tiến độ hoặc chuyển biến chưa rõ nét trong từng lĩnh vực. Những tồn tại này chính là trọng tâm cần được các đại biểu Quốc hội xem xét, thảo luận kỹ lưỡng trong phiên họp sáng nay; làm rõ được nguyên nhân của những vấn đề chưa được xử lý dứt điểm hoặc còn chậm chuyển biến; trách nhiệm thực thi thuộc về ai; các nghị quyết giám sát và chất vấn của Quốc hội đã thực sự khả thi, sát thực tiễn hay chưa? Khi những câu hỏi này được giải đáp đầy đủ, hoạt động giám sát của Quốc hội sẽ thực sự là công cụ kiểm soát quyền lực hiệu quả.

Việc phiên họp được truyền hình, phát thanh trực tiếp tiếp tục là minh chứng cho tinh thần công khai, minh bạch của Quốc hội. Cử tri có thể theo dõi đầy đủ và đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của Chính phủ và các tư lệnh ngành, qua đó, củng cố niềm tin của cử tri, đồng thời tạo áp lực tích cực để các cơ quan thực thi nhiệm vụ đúng thời hạn, đúng trách nhiệm.

Trên cơ sở phiên thảo luận, dự kiến cuối Kỳ họp thứ Mười này, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ Khóa XIV và Khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn. Nghị quyết này không chỉ mang tính tổng kết mà còn có ý nghĩa chuyển tiếp quan trọng: xác định những nhiệm vụ chưa hoàn thành, giao rõ trách nhiệm, thời hạn, yêu cầu cụ thể đối với từng bộ, ngành, từng cơ quan tư pháp. Điều này sẽ bảo đảm tính liên tục, không gián đoạn trong giám sát của Quốc hội - điều đặc biệt quan trọng trong bối cảnh yêu cầu đổi mới phương thức giám sát đang đặt ra ngày càng cao.

Song song với hoạt động hậu kiểm, Quốc hội cũng cần rút ra những kinh nghiệm tốt để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu lực giám sát và chất vấn trong thời gian tới. Nhiều ý kiến chuyên gia, đại biểu Quốc hội đã đề xuất mô hình giám sát hiện đại, dựa trên dữ liệu và công nghệ, với hệ thống chỉ số đo lường cụ thể, có thể kiểm chứng theo thời gian thực. Đây là hướng đi phù hợp xu thế chuyển đổi số, giúp giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội không chỉ dựa vào báo cáo hành chính mà trở nên chủ động, chính xác, minh bạch hơn.

Các Ủy ban của Quốc hội cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò giám sát thường xuyên, có thể theo định kỳ 6 tháng hoặc hằng năm đối với các nghị quyết thuộc lĩnh vực phụ trách. Khi giám sát liên tục, những vấn đề phát sinh sẽ được nhận diện kịp thời, tránh để kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ. Đồng thời, các nghị quyết giám sát cần đặt ra chỉ tiêu rõ ràng, khả thi, đo lường được - từ thời hạn hoàn thành, tỷ lệ phải đạt hoặc giảm, đến các chỉ số đánh giá cụ thể.

Cuối cùng, yêu cầu cấp thiết của giai đoạn tới là hiện đại hóa công tác giám sát bằng dữ liệu. Một hệ thống cơ sở dữ liệu chung về việc thực hiện các Nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn, được kết nối liên thông giữa Chính phủ, Tòa án, Viện Kiểm sát, Kiểm toán Nhà nước và Quốc hội sẽ là nền tảng để giám sát diễn ra liên tục, khách quan và hiệu quả. Khi dữ liệu đầy đủ, thống nhất và cập nhật theo thời gian thực, giám sát của Quốc hội không chỉ theo dõi việc thực thi nhiệm vụ, mà còn có thể cảnh báo sớm những rủi ro chính sách, giúp quá trình điều hành và hoạch định chính sách trở nên linh hoạt, minh bạch và khoa học hơn.

Phiên thảo luận sáng nay vì thế không chỉ mang tính tổng kết, mà còn là thước đo hiệu quả đổi mới của Quốc hội, khẳng định rõ vai trò của Quốc hội trong kiểm soát quyền lực - một yêu cầu ngày càng cấp thiết trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nguyễn Bình

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/tang-hau-kiem-nang-hieu-luc-giam-sat-10397970.html