Tăng thẩm quyền quản lý nhà nước về giáo dục ở cấp xã

3 giờ trướcBài gốc

Phó Giám đốc Sở GDĐT Đỗ Đăng Bảo Linh cho rằng: “Cấp xã được phân quyền nhiều hơn sẽ thuận lợi hơn, vì gần với các cơ sở giáo dục nằm ở địa phương mình nhất. Tuy nhiên, cấp xã phải bố trí cán bộ hợp lý, cán bộ phải thực sự nhanh chóng nắm được các quy định, quy trình giải quyết các thủ tục trong lĩnh vực giáo dục được phân cấp quản lý để công việc trơn tru, hiệu quả”.

Giáo viên Trường tiểu học Nguyễn Du (phường Trấn Biên) dẫn học sinh vào lớp. Ảnh: Công Nghĩa

Phân cấp nhiều hơn cho địa phương

Từ ngày 1-7-2025, khi chính thức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tỉnh và xã, chủ tịch UBND cấp xã được trao rất nhiều thẩm quyền ở các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Đây là những cải cách, đổi mới rất lớn, vừa giải tỏa áp lực cho cấp tỉnh, đồng thời tăng quyền thực thi cho cấp xã.

Cụ thể, chủ tịch UBND cấp xã sẽ chịu trách nhiệm trong quản lý nhà nước về tổ chức hoạt động và quản lý cơ sở giáo dục tại địa phương mình. Tổ chức thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm giải trình về nhiệm vụ bảo đảm chất lượng giáo dục, hoạt động giáo dục thuộc thẩm quyền quản lý được giao.

Đặc biệt, nhiều nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của tỉnh nay được chuyển hẳn về xã, như: quyết định thành lập, hoặc cho phép thành lập, hoạt động giáo dục, đình chỉ hoạt động cơ sở giáo dục trong một số trường hợp cần thiết. Bên cạnh đó, chủ tịch UBND cấp xã được phép sáp nhập, chia tách, giải thể, chuyển đổi loại hình các cơ sở giáo dục thuộc thẩm quyền quản lý theo quy định của Nghị định 142/2025/NĐ-CP ngày 12-6-2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GDĐT. Đây là những đầu việc có quy trình xử lý khá phức tạp, đòi hỏi cán bộ cấp xã phải dành thời gian tìm hiểu để có thể thực thi hiệu quả, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở GDĐT TRƯƠNG THỊ KIM HUỆ: Sẽ tăng cường tập huấn chuyên môn cho cán bộ cấp xã

Phân cấp, phân quyền cho cấp xã trong các lĩnh vực, trong đó có giáo dục là chủ trương đúng đắn. Nhiều lĩnh vực của cấp tỉnh, cấp huyện được phân cấp về cho UBND xã xử lý, nhưng không có nghĩa Sở GDĐT sẽ để các xã “tự bơi” mà với tinh thần đồng hành, hỗ trợ. Các xã hoạt động trơn tru, hiệu quả lĩnh vực giáo dục thì ngành GDĐT tỉnh sẽ có thêm điều kiện phát triển. Vì vậy, sở đã xây dựng kế hoạch tập huấn về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ cấp xã nhanh chóng nắm bắt công việc được giao.

Hay như công tác chỉ đạo tuyển sinh của các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở. Trước đây, công tác này là của phòng GDĐT địa phương, nay được giao cho chính quyền cấp xã. Bên cạnh đó, cấp xã còn được giao thực hiện công tác phổ cập giáo dục, giáo dục bắt buộc, xóa mù chữ và xây dựng xã hội học tập trên địa bàn. Cấp xã còn có thẩm quyền chỉ đạo, hướng dẫn, giám sát các trường trên địa bàn thuộc thẩm quyền quản lý triển khai công tác đánh giá chất lượng giáo dục, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, thực hiện kế hoạch cải tiến chất lượng giáo dục theo quy định.

Một trong những nhiệm vụ khá phức tạp trước đây thuộc thẩm quyền của Sở GDĐT, nay được chia sẻ một phần cho địa phương, đó là công tác tiếp nhận hồ sơ đánh giá chất lượng giáo dục của các trường trên địa bàn. Cùng với đó, UBND xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn xã và chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh, Sở GDĐT trong việc tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra các hoạt động giáo dục thuộc thẩm quyền quản lý theo quy định và thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn về cơ sở vật chất cho giáo dục.

Một trong những nội dung rất được quan tâm trong phân cấp trong lĩnh vực giáo dục sau ngày 1-7-2025, đó là công tác quản lý đội ngũ cán bộ, giáo viên của các trường đã thuộc thẩm quyền cấp xã. Theo đó, chủ tịch UBND cấp xã sẽ được quyền bổ nhiệm, điều động, thuyên chuyển giáo viên đối với các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn. Đây là nhiệm vụ khá phức tạp, nhạy cảm vì liên quan đến công tác cán bộ và con người, vì vậy cấp xã sẽ phải thận trọng, nhất là phải thực sự công tâm và khách quan trong lựa chọn, bổ nhiệm cán bộ quản lý của các trường trên
địa bàn.

Áp lực trước nhiều công việc mới

Một loạt thẩm quyền thuộc lĩnh vực GDĐT được giao về cho cấp xã, vừa là thuận lợi nhưng cũng là khó khăn, áp lực không nhỏ cho cán bộ ở cấp xã. Một cán bộ trước đây là trưởng phòng GDĐT, nay được giao làm phó chủ tịch UBND xã, phụ trách lĩnh vực văn hóa - xã hội cho hay: Trong lĩnh vực văn hóa - xã hội theo mô hình chính quyền cấp xã mới, thì giáo dục là một mảng rất lớn. Khi được phân quyền nhiều hơn thì trách nhiệm đương nhiên phải lớn hơn, đòi hỏi cán bộ phải có năng lực và am hiểu chuyên môn về giáo dục.Do mới trong thời gian đầu đưa bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp tỉnh và xã đi vào hoạt động nên cán bộ làm công tác tham mưu lĩnh vực giáo dục ở cấp xã, phường còn khá bối rối trước một khối lượng lớn đầu việc được phân quyền. Chuyên viên phòng văn hóa - xã hội một xã cho biết: Các trường học trên địa bàn xã hiện cần biên chế, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất để phục vụ cho năm học mới. Tuy nhiên, đến nay, quy trình để giải quyết những khó khăn này xã vẫn chưa rõ sẽ phải tập trung tham mưu ra sao.

Phó Chủ tịch UBND phường Long Khánh Trần Công Nghị cho biết: Việc bổ nhiệm cán bộ quản lý các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở được giao thẩm quyền về cho các xã là điểm rất mới. Điều này giúp cho địa phương có được đánh giá toàn diện hơn về cán bộ trường học được bổ nhiệm. Thẩm quyền bổ nhiệm cán bộ quản lý trường học đã rõ, nhưng đến nay vẫn chưa rõ quy trình thủ tục bổ nhiệm ra sao, do đó phải sớm có hướng dẫn để các địa phương thực hiện một cách thuận lợi, dễ dàng.

Tại buổi nắm bắt tình hình hoạt động giáo dục tại các xã, phường sau một tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, được tổ chức vào ngày 31-7 vừa qua, nhiều địa phương cho biết: Nhiều nội dung thuộc lĩnh vực giáo dục được phân công về địa phương còn rất “mới mẻ” với cán bộ cấp xã. Một số đơn vị cấp xã lại không có chuyên môn phù hợp với lĩnh vực giáo dục, hoặc được giao nhiệm vụ tham mưu cùng lúc nhiều lĩnh vực khối văn hóa - xã hội nên cũng là khó khăn không nhỏ. Khó khăn lớn nhất hiện nay với cán bộ cấp xã là việc tham mưu đầu tư cơ sở vật chất, đánh giá chất lượng giáo dục, đảm bảo biên chế cho các trường thuộc địa phương mình quản lý.

Công Nghĩa

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/xa-hoi/giao-duc/202508/tang-tham-quyen-quan-ly-nha-nuoc-ve-giao-duc-o-cap-xa-f2810ee/