Tăng tốc chuyển đổi số trong giáo dục

một giờ trướcBài gốc

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc.

Ngày 3 - 4/12, tại Đại học Kinh tế TPHCM, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị Chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, nhằm đánh giá kết quả triển khai giai đoạn 2022 - 2025, đồng thời thảo luận, đề xuất các giải pháp định hướng cho giai đoạn 2026 - 2030 .

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh ngành giáo dục bước vào giai đoạn tăng tốc mạnh mẽ về chuyển đổi số, khai thác dữ liệu lớn và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cho biết, sau ba năm triển khai Quyết định 131/QĐ-TTg, nhiều cơ sở giáo dục trên cả nước tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, giảng dạy và điều hành nhà trường, mang lại những kết quả bước đầu tích cực.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc, Bộ GD&ĐT cơ bản xây dựng xong cơ sở dữ liệu giáo dục quốc gia đối với bậc mầm non, phổ thông và đại học.

Một số nền tảng quan trọng như học bạ số và văn bằng số đang được triển khai tích cực, tiến tới tích hợp vào hệ thống dữ liệu chung của quốc gia.

Các đại biểu tại hội thảo. Ảnh: V.D.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số vẫn còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là sự chênh lệch về hạ tầng công nghệ thông tin giữa các địa phương, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa; năng lực số của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý chưa đồng đều.

"Sự phát triển nhanh của trí tuệ nhân tạo vừa mở ra cơ hội, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về khai thác, sử dụng thống nhất và an toàn.

Trên cơ sở đó, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị để tiếp thu ý kiến chuyên gia, cơ sở giáo dục, từ đó tham mưu với Chính phủ các giải pháp phù hợp cho giai đoạn 2026 - 2030", Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nói.

Ông Tô Hồng Nam - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT). Ảnh: V.D.

Tại hội nghị, ông Tô Hồng Nam - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT) trình bày báo cáo tổng hợp kết quả triển khai chuyển đổi số giai đoạn 2022 - 2025.

Báo cáo cho thấy toàn ngành đã xác định 2 mục tiêu chung và 32 mục tiêu cụ thể cho giáo dục đại học và giáo dục phổ thông, trong đó nhiều mục tiêu đã hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành trước hạn.

Riêng với giáo dục phổ thông, 10/19 mục tiêu đã hoàn thành. Ở giáo dục đại học, 4/13 mục tiêu hoàn thành trước hạn và 6/13 mục tiêu cơ bản đạt yêu cầu.

Việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu mầm non, phổ thông và đại học đã đem lại hiệu quả rõ nét, đặc biệt trong công tác quản lý, điều hành và hoạch định chính sách.

Một số cơ sở dữ liệu trọng tâm như học bạ số và văn bằng số đang được tích hợp dần trên nền tảng VNeID, tạo thuận lợi cho người học, giảm thủ tục hành chính.

Việc số hóa văn bằng được coi là bước tiến quan trọng nhằm tăng tính minh bạch, hạn chế gian lận và tạo cơ sở kết nối với dữ liệu dân cư quốc gia.

Không gian triển lãm tại gian hàng của Tập đoàn Công nghệ Thành Nam. Ảnh: T.L.

Bên cạnh kết quả đạt được, báo cáo cũng chỉ rõ các khó khăn như hạ tầng chưa đồng bộ, thiếu kinh phí duy trì, thiếu nhân lực chuyên trách, năng lực số của giáo viên và học sinh chưa đồng đều, cũng như việc chưa có nền tảng học tập dùng chung trên phạm vi toàn quốc.

Ông Nam cho hay, trong giai đoạn 2026 - 2030, Bộ GD&ĐT xác định ưu tiên xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu "đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung”, đồng thời phát triển các nền tảng học tập và quản lý giáo dục dùng chung trên phạm vi toàn quốc.

Ông đề xuất các kiến như ưu tiên đầu tư hạ tầng số và đảm bảo an toàn thông tin; tăng cường hạ tầng mạng internet cho giáo dục và an toàn thông tin, thu hút nhân lực chất lượng cho ngành giáo dục và phối hợp liên ngành trong triển khai chữ ký số, an toàn thi cử và bảo mật dữ liệu.

Từ học bạ số đến lớp học thông minh

Báo cáo chuyên đề của ông Nguyễn Thế Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ GD&ĐT) cho thấy, chuyển đổi số trong giáo dục phổ thông đã đạt những kết quả nổi bật.

Đến hết năm học 2024 - 2025, có 91,6% học sinh tiểu học và 50,5% học sinh trung học sử dụng học bạ số.

Nhiều địa phương đã tích hợp dữ liệu học bạ số với ứng dụng VNeID phục vụ tuyển sinh, chuyển trường và các thủ tục hành chính trực tuyến.

Bên cạnh đó, các nền tảng quản trị nhà trường như LMS, VnEdu, SMAS… ngày càng được sử dụng rộng rãi, thúc đẩy quản lý số, thanh toán không tiền mặt, tổ chức dạy học và sinh hoạt chuyên môn trực tuyến.

Ông Nguyễn Thế Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ GD&ĐT). Ảnh: V.D.

Các kho học liệu mở với hàng nghìn tài nguyên số cũng được xây dựng và đưa lên nền tảng "Bình dân học vụ số" để giáo viên, học sinh khai thác.

Việc nghiên cứu, thí điểm đưa nội dung giáo dục trí tuệ nhân tạo (AI) vào trường học từ tháng 12/2025 được đánh giá là bước đi quan trọng, chuẩn bị cho việc triển khai rộng rãi trong các năm học tiếp theo.

Tuy vậy, nguy cơ "khoảng cách số" giữa các vùng miền và sự thiếu đồng bộ về hạ tầng, thiết bị vẫn là những thách thức cần sớm khắc phục.

Ở phía doanh nghiệp, ông Hoàng Công Khuê - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Công nghệ Thành Nam cho biết, chuyển biến tích cực trong ứng dụng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ tại các trường.

Hiện 76% giáo viên phổ thông đã sử dụng AI trong giảng dạy và 87% học sinh THCS nhận thức rõ lợi ích của AI đối với việc học tập.

Theo ông Khuê, những con số này cho thấy nhu cầu cấp thiết về các công cụ và nền tảng giáo dục số thông minh. Giáo viên và học sinh đang chủ động tìm kiếm giải pháp công nghệ để đổi mới phương pháp dạy - học, vượt khỏi mô hình phấn trắng, bảng đen truyền thống.

Ở khối giáo dục phổ thông, đơn vị đề xuất hệ sinh thái học liệu số mô phỏng 3D - AI - AR, tích hợp thí nghiệm mô phỏng, bài giảng tương tác và công cụ AI hỗ trợ giáo viên tạo học liệu theo yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.

Ông Hoàng Công Khuê - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Công nghệ Thành Nam trình bày tham luận tại hội nghị.

Đại biểu tham quan khu triển lãm. Ảnh: T.L.

Một điểm đáng chú ý trong tham luận là hệ thống công cụ sáng tạo học liệu, cho phép giáo viên thiết kế bài giảng 3D bằng thao tác kéo - thả, kể cả khi không có chuyên môn về đồ họa.

"Kho học liệu 3D phong phú còn giúp học sinh khám phá hiện tượng khoa học an toàn trong môi trường số.

Công cụ sáng tạo sẽ giúp giáo viên chuyển vai trò từ người tiêu dùng công nghệ sang người sáng tạo học liệu số", ông Khuê nhấn mạnh.

Cùng với đó, giải pháp trợ lý AI cá nhân hóa dạy và học hỗ trợ giáo viên soạn giáo án, tạo câu hỏi theo cấp độ tư duy; học sinh được theo dõi tiến trình học tập, phát hiện lỗ hổng kiến thức và nhận gợi ý luyện tập phù hợp.

Ngoài ra, ông Khuê còn giới thiệu thêm nền tảng quản trị lớp học số (LMS) và thư viện số thông minh, được xây dựng như trụ cột trong chuyển đổi số nhà trường, giúp quản lý dữ liệu, giao - nộp bài tự động, kết nối liên thông và nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc.

Thùy Linh

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/tang-toc-chuyen-doi-so-trong-giao-duc-post759195.html