Đại diện chủ đầu tư cùng các nhà thầu thực tế hiện trường, xác định các vị trí “đường găng” đề xuất địa phương ưu tiên sớm bàn giao mặt bằng dự án.
Hành lang kinh tế Hà Nội-Thái Nguyên-Bắc Kạn-Cao Bằng có vai trò hết sức quan trọng trong việc hình thành trục giao thông xuyên suốt giữa các tỉnh miền núi phía bắc với Hà Nội. Tuyến cao tốc Chợ Mới-Bắc Kạn sẽ kết nối tỉnh Bắc Kạn với Thủ đô, đáp ứng nhu cầu vận tải thuận tiện, an toàn, tạo động lực lan tỏa phát triển kinh tế-xã hội.
Đây là dự án trọng điểm của tỉnh Bắc Kạn, do Ban Quản lý dự án 2 (Bộ Xây dựng) làm chủ đầu tư, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của địa phương trong thời gian tới. Nhiều tháng qua, nhiệm vụ tăng tốc tiến độ hỗ trợ, bồi thường giải phóng mặt bằng, giải quyết chính sách, cơ chế đối với các hộ dân thuộc phạm vi ảnh hưởng của luôn là nhiệm vụ được lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn ưu tiên hàng đầu.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Đinh Quang Tuyên đánh giá, hiện tại, việc bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án đã đạt hơn 60% và tiếp tục được gấp rút triển khai. Cơ quan chức năng địa phương đang nghiên cứu, đề xuất chính sách đặc thù với một số trường hợp như hỗ trợ người dân tiền thuê nhà trong thời gian tìm nơi ở mới, đền bù nhà có kiến trúc đặc thù, nhà bị ảnh hưởng bởi cao độ tuyến,...
Với các hộ phải xác định nguồn gốc đất, tỉnh sẽ nghiên cứu, đưa ra cơ chế linh hoạt, phù hợp với thời gian định cư, sinh sống của các hộ gia đình, có xác nhận của chính quyền sở tại.
Riêng trường hợp có diện tích cây trồng giá trị cao (đơn cử như cây mộc hương, có dấu hiệu trục lợi chính sách), tỉnh đã chỉ đạo đơn vị chức năng xác định cụ thể nguồn gốc để có cơ chế xử lý phù hợp, kiên quyết không để xảy ra tiêu cực.
Song, lãnh đạo tỉnh Bắc Kạn cũng thẳng thắn nhìn nhận, chính quyền vẫn chưa có phương án xử lý hài hòa đối với các hộ dân thuộc diện tái định cư.
“Phía cơ quan quản lý, chúng tôi có kế hoạch xây dựng các khu tái định cư bài bản để tập trung dân cư, đáp ứng sự đồng bộ hạ tầng trong dài hạn. Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế cho thấy, hầu hết các hộ dân đều có nguyện vọng tự tìm chỗ định cư, nhận thêm tiền hỗ trợ. Để đáp ứng tiến độ, bên cạnh chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, địa phương quyết định hỗ trợ thêm những trường hợp này 200 triệu đồng/hộ. Đây là mức khá cao so với mặt bằng chung ở Bắc Kạn, song nhiều hộ dân vẫn kiến nghị hỗ trợ thêm. Cơ quan chức năng đang nghiên cứu tăng mức hỗ trợ các trường hợp tự tái định cư, trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, chỉ đạo”, ông Đinh Quang Tuyên cho hay.
Với 22km chiều dài tuyến cao tốc trên địa bàn huyện Chợ Mới, cơ quan chức năng đã triển khai chi trả đền bù giải phóng mặt bằng được 3 đợt. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Trần Mạnh Cường cho biết, huyện đã đề ra mục tiêu trước mắt bàn giao các vị trí thi công cầu trên tuyến trước ngày 15/6.
Trên cơ sở lắng nghe nguyện vọng người dân, các đơn vị chức năng đề xuất cấp có thẩm quyền một số chính sách như nghiên cứu phạm vi đối với mồ mả được đền bù; cơ chế xử lý phạm vi ngoài chỉ giới (diện tích còn ít không sử dụng được sau khi tuyến đường đi qua; các trường hợp nhà sát chân cầu, mố cầu). Huyện đã rà soát, lên danh sách các hộ để xây dựng 3 khu tái định cư.
Ông Mạc Văn Nghiệp, Giám đốc điều hành dự án (thuộc Ban Quản lý dự án 2) cho biết, dự án có chiều dài hơn 28km, rộng 22m, quy mô 4 làn xe, trên tuyến có 18 cầu, tổng chiều dài 4,66km, tổng mức đầu tư hơn 5.700 tỷ đồng. Dự án có 1 gói thầu xây lắp, do liên danh nhà thầu Phương Thành-Xây dựng Đèo Cả-Trường Sơn-Tập đoàn Đèo Cả thi công, khởi công ngày 15/3 vừa qua, phấn đấu cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2026.
Chúng tôi đến khảo sát một điểm giải phóng mặt bằng tại xã Nông Thượng (thành phố Bắc Kạn). Mặc dù chưa “chốt” phương án đền bù, nhưng gia đình ông La Văn Giàu ở thôn Nà Làng vẫn tiên phong di dời tài sản, đồ đạc để bàn giao mặt bằng phục vụ thi công dự án. Nếu chờ giải quyết thủ tục theo quy định, nhà thầu phải mất rất nhiều thời gian mới nhận được mặt bằng.
Theo phương án tính toán, gia đình ông Giàu được tái định cư và nhận hơn 1 tỷ đồng tiền bồi thường. Các bên đã thống nhất tạm ứng trước 700 triệu đồng hỗ trợ gia đình ông một phần chi phí thuê đất và di dời, để có công địa thi công, không để tình trạng máy móc nằm chờ.
Theo ước tính từ phía các đơn vị thi công, đến thời điểm ngày 11/6, toàn dự án mới nhận bàn giao mặt bằng khoảng 2,1km. Với tình trạng mặt bằng “xôi đỗ”, hiện tại nhà thầu đang thực hiện hỗ trợ người dân thu dọn mặt bằng, cây cối, nhà cửa, tiếp cận công địa, chuẩn bị bãi đổ thải,... sẵn sàng triển khai các dây chuyền đào, đắp, công trình, tận dụng thời gian trước mùa mưa năm 2025 để thi công đắp nền đường, làm cống, hầm chui.
Đồng thời, chủ đầu tư cũng phối hợp với địa phương đăng ký 6 vị trí “đường găng” của dự án để ưu tiên giải phóng mặt bằng sớm. Trong ngày 11/6, theo đề xuất của chủ đầu tư, tỉnh Bắc Kạn đã lập đoàn khảo sát, kiểm tra vị trí các bãi đổ thải và trả lời luôn trong ngày.
Nhà thầu Tập đoàn Đèo Cả dọn dẹp, san gạt mặt bằng phục vụ thi công cầu Thanh Mai.
“Để thông tuyến, “đường găng” lớn nhất của dự án là đào, đắp 12 triệu mét khối đất đá. Trừ khoảng 6-7 tháng mùa mưa không thể thi công, thời gian còn lại để hoàn thành dự án chỉ khoảng 1 năm. Như vậy, chậm nhất đến hết tháng 6 này, tỉnh Bắc Kạn phải bàn giao toàn bộ mặt bằng, đặc biệt ưu tiên trước 6 vị trí công trình cầu lớn trên tuyến. Có như vậy, nhà thầu mới tận dụng được “thời điểm vàng” mùa khô từ tháng 9 đến tháng 6 năm sau để huy động cao độ thiết bị, nhân lực thi công, hoàn thành dự án đúng tiến độ”, ông Mạc Văn Nghiệp bày tỏ.
Theo ông Trần Bá Luân, Giám đốc điều hành nhà thầu Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành, đơn vị đảm trách thi công khoảng 20 km trên tuyến. Nhằm đẩy nhanh tiến độ , nhà thầu đã tích cực phối hợp với địa phương và chủ đầu tư có chính sách hỗ trợ linh hoạt, để các hộ dân đồng thuận, bàn giao mặt bằng sớm.
Còn Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn thi công 4,2km tuyến chính, nhà thầu đã huy động 6 mũi thi công nhưng thực tế chỉ triển khai được 3 mũi. Tập đoàn Đèo Cả đang chịu áp lực lớn nhất khi đảm nhiệm hơn 4km đường nhưng chưa thể triển khai do mặt bằng “đóng băng”.
Theo thông tin từ chủ đầu tư Ban Quản lý dự án 2, đến nay, các địa phương đã chi trả kinh phí đền bù mặt bằng 340 trên tổng số 570 tỷ đồng. Dự kiến, trước ngày 20/6 này, địa phương sẽ tiến hành bàn giao 6 điểm là “đường găng” tiến độ theo đăng ký của chủ đầu tư để thi công các cầu lớn gồm Bản Chàng, Khuổi Quận, Thanh Mai, Thanh Vận, Nà Kham, Sông Cầu, là những hạng mục không bị ảnh hưởng nhiều trong mùa mưa. Tỉnh cam kết sẽ bàn giao dứt điểm khoảng 80% mặt bằng trong tháng 7 tới để nhà thầu tăng tốc tiến độ trong mùa khô năm 2025 như kế hoạch ban đầu.
Với quyết tâm của hệ thống chính trị tỉnh Bắc Kạn, sự đồng thuận của người dân cũng như quyết tâm của chủ đầu tư, liên danh nhà thầu xây lắp, các bên cam kết sẽ triển khai dự án theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, cơ bản hoàn thành trong năm 2026.
QUANG HƯNG và TUẤN SƠN