Một hộ kinh doanh nhỏ trên đường Xuân Đỉnh, Hà Nội. Ảnh Nguyễn Đăng.
Đồng bộ triển khai, hỗ trợ toàn diện
Thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội, từ ngày 1/1/2026, toàn bộ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ chấm dứt nộp thuế theo phương pháp khoán, chuyển sang kê khai hoặc chuyển đổi thành DN nhỏ và vừa. Đây là bước ngoặt lớn, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng cao tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý thuế.
Phát biểu tại hội nghị “Triển khai giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai và lên DN” do Thuế TP Hà Nội vừa tổ chức, Trưởng Thuế TP Hà Nội Vũ Mạnh Cường cho biết, ngay sau khi nhận chỉ đạo từ Bộ Tài chính và Cục Thuế, đơn vị đã tham mưu UBND TP thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi mô hình quản lý thuế, đồng thời ban hành công văn hướng dẫn cụ thể đến các sở, ngành và UBND các phường, xã. Trước đó, Thuế TP Hà Nội đã ký kết Quy chế phối hợp với 126 UBND xã, phường, tạo cơ sở pháp lý và hành động thống nhất. Từ đây, ngành Thuế triển khai kế hoạch hỗ trợ hộ kinh doanh với tinh thần “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền nhằm bảo đảm thông suốt từ cấp TP đến cơ sở.
Từ đầu năm 2025, Hà Nội tập trung thực hiện Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh” theo Quyết định 420/QĐ-TCT của Tổng cục Thuế (nay là Cục Thuế). Dù quy định mới về hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền được ban hành và áp dụng trong thời gian ngắn, nhưng đây lại là cơ hội để ngành Thuế thúc đẩy quá trình chuyển đổi số sâu rộng trong cộng đồng hộ kinh doanh. Không chỉ ban hành văn bản hướng dẫn, ngành Thuế Thủ đô còn trực tiếp tổ chức hội thảo giới thiệu giải pháp công nghệ, kết nối với nhà cung cấp, đồng thời cử cán bộ bám sát từng địa bàn để tư vấn, hỗ trợ hộ kinh doanh cài đặt và sử dụng hóa đơn điện tử, giải đáp mọi vướng mắc ngay tại cơ sở.
Song song với đó, các chiến dịch chuyển đổi số quy mô lớn như “45 ngày đêm chuyển đổi số”, “90 ngày làm sạch dữ liệu” và hiện nay là “60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai” đã được phát động trên toàn TP, giúp đồng bộ thông tin, làm sạch dữ liệu và chuẩn hóa quy trình quản lý. Kết quả đến nay, hơn 14.000 hộ, cá nhân kinh doanh đã sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó có hơn 9.000 hộ tự nguyện tham gia, dù chưa thuộc diện bắt buộc. Đặc biệt, trên 85% người nộp thuế đã cài đặt và sử dụng ứng dụng eTax Mobile, phục vụ kê khai và nộp thuế điện tử. Những con số này phản ánh rõ sự đồng thuận của người dân và quyết tâm của đội ngũ cán bộ thuế trong tiến trình cải cách.
Từ nghĩa vụ đến cơ hội phát triển
Theo Phó trưởng Thuế TP Hà Nội Nguyễn Tiến Minh, năm 2025 là năm của những điều chỉnh lớn về cơ chế, chính sách và hoạch định phát triển, trong đó kinh tế tư nhân tiếp tục được khẳng định là động lực quan trọng của nền kinh tế. Việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai không phải là “thêm thủ tục”, mà là thay đổi cách tiếp cận: người nộp thuế được trao quyền tự kê khai, tự nộp theo doanh thu thực tế, còn cơ quan Thuế tập trung hỗ trợ, xác thực và giám sát minh bạch bằng dữ liệu điện tử. “Khi minh bạch và công bằng trở thành chuẩn mực, hộ kinh doanh sẽ tự tin mở rộng quy mô, hợp tác và hội nhập sâu hơn, từ đó doanh thu tăng lên một cách tự nhiên” - ông Nguyễn Tiến Minh chia sẻ.
Thực tế cho thấy, việc chuyển đổi mô hình quản lý từ thuế khoán sang kê khai không chỉ là thay đổi phương pháp tính thuế, mà còn là bước tiến về chuyển đổi số và hiện đại hóa quản trị thuế, giúp giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp, tăng tính công khai và tạo môi trường kinh doanh bình đẳng. Để bảo đảm mọi hộ kinh doanh đều có thể chuyển đổi thuận lợi, Thuế TP Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ chi tiết, chia theo 3 nhóm doanh thu: Nhóm 1: Dưới 200 triệu đồng/năm. Nhóm 2: Trên 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm. Nhóm 3: Trên 3 tỷ đồng/năm. Với mỗi nhóm, cơ quan Thuế triển khai 7 nhóm giải pháp chủ đạo, bao gồm: tư vấn pháp lý miễn phí để hộ hiểu rõ quyền và nghĩa vụ; cung cấp phần mềm, công nghệ miễn phí hỗ trợ kê khai, hóa đơn điện tử; mở rộng kênh tương tác và hỗ trợ đa tầng, qua các nền tảng số như Zalo, Facebook, YouTube, Tiktok; khảo sát thực trạng từng hộ, giúp điều chỉnh giải pháp sát thực tế; phối hợp với nhà cung cấp công nghệ, bảo đảm hộ không phát sinh chi phí; tập huấn qua hiệp hội nghề nghiệp, nâng cao kỹ năng và nhận thức số; mô hình “1 cán bộ – 1 nhóm hộ kinh doanh”, đồng hành xuyên suốt quá trình chuyển đổi.
Theo đánh giá của các chuyên gia, chính sách xóa bỏ thuế khoán là bước tiến tất yếu trong tiến trình hiện đại hóa ngành Thuế Việt Nam. Việc chuyển đổi sang kê khai giúp quản lý thuế sát thực tế hơn, giảm thất thu, đồng thời tăng niềm tin và tính chủ động của người nộp thuế. Tại Hà Nội, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là ngành Thuế Thủ đô, được thể hiện rõ qua tinh thần chủ động, đồng hành cùng người dân và DN. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan Thuế, các địa phương, hiệp hội nghề nghiệp và DN công nghệ đang tạo nên sức mạnh cộng hưởng, giúp việc chuyển đổi không chỉ suôn sẻ mà còn lan tỏa tinh thần cải cách mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Với cam kết “đồng hành – hỗ trợ – minh bạch”, ngành Thuế Thủ đô khẳng định sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật, bảo đảm mọi hộ, cá nhân kinh doanh hiểu rõ, làm đúng và chuyển đổi thành công sang mô hình kê khai hoặc DN. Đây không chỉ là nhiệm vụ quản lý thuế, mà còn là bước tiến chiến lược trong cải cách thể chế kinh tế, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh của Thủ đô hiện đại, công bằng, hội nhập, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững của đất nước trong giai đoạn mới.
Việc triển khai thành công Đề án 06 của Chính phủ đã giúp cơ quan Thuế xây dựng được cơ sở dữ liệu điện tử chi tiết về hộ, cá nhân kinh doanh, kết nối trực tiếp với dữ liệu dân cư quốc gia. Bên cạnh đó, Đề án thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh trên toàn TP Hà Nội đã mở rộng khả năng tiếp cận các giải pháp số, tạo tiền đề cho giai đoạn chuyển đổi toàn diện trong năm 2025.
Nguyễn Đăng