Tăng tốc phát triển kinh tế biển

2 giờ trướcBài gốc

Một góc cảng biển quốc tế Tân Cảng-Cái Mép nhìn từ trên cao. (Ảnh THẾ ANH)

Khai thác lợi thế cảng biển

Các chuyên gia nhận định, Thành phố Hồ Chí Minh mang đặc trưng sông nước Nam Bộ với hai con sông lớn là Sài Gòn và Đồng Nai, cùng hệ thống kênh rạch chằng chịt. Sự phát triển kinh tế sôi động, nhu cầu giao thương với thế giới tăng cao đã dẫn tới việc hình thành cảng Sài Gòn, cửa ngõ giao thương quốc tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam.

Quá trình phát triển kinh tế của thành phố luôn gắn với sự hình thành và vận hành của hệ thống cảng biển và dịch vụ kèm theo. Trong những năm 70 của thế kỷ 20, cảng Sài Gòn đã có 18 bến đậu cho tàu viễn dương với khả năng giao nhận gần 8 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, trở thành cảng quốc tế lớn nhất Việt Nam thời điểm đó.

Sau này, cảng Tân Cảng-Cát Lái ra đời với năng lực gấp nhiều lần, trở thành cảng container lớn nhất cả nước, chiếm khoảng 50% thị phần container xuất-nhập khẩu quốc gia. Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn Thiết kế Cảng-Kỹ thuật biển (Portcoast) Phạm Anh Tuấn, từng tham gia nghiên cứu Dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và phát triển hệ thống cảng Cái Mép-Thị Vải, nhận định: Cần Giờ và Cái Mép nên được coi là một cụm cảng thống nhất, hai cảng không cạnh tranh trực tiếp mà bổ trợ cho nhau.

Cảng Cái Mép đóng vai trò “cửa ngõ” và trung chuyển quốc tế, với tỷ lệ hàng hóa trung chuyển chiếm khoảng từ 25-50% tổng lượng thông qua, trong khi cảng Cần Giờ chuyên về trung chuyển với tỷ lệ lên tới 80%. Khi hoàn thiện, cụm cảng này sẽ có quy mô tương đương cảng TUAS của Singapore - cảng lớn và hiện đại nhất Đông Nam Á, bảo đảm sức cạnh tranh quốc tế.

Hiện nay, Cái Mép đã thực hiện tốt chức năng “cửa ngõ”. Hãng tàu CMA CGM (Pháp) cũng đã có kế hoạch biến Cái Mép thành trung tâm tập trung và phân phối hàng hóa (Hub) tại Đông Nam Á.

Hoàn thiện và hiện thực hóa quy hoạch

Chuyên gia kinh tế Phan Chánh Dưỡng nhận định, để hiện thực hóa tầm nhìn kinh tế biển, thành phố cần có những bước đi quyết đoán, táo bạo, với tầm vóc chiến lược cao và rộng hơn. Trước mắt, thành phố cần định hướng không gian và quy hoạch phát triển rõ ràng, bao gồm quy hoạch tổng mặt bằng xây dựng, vừa hấp dẫn đầu tư vừa khả thi về thực tế.

Ông Dưỡng và nhiều chuyên gia khác cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc liên kết với các địa phương lân cận, cả vùng Đông Nam Bộ lẫn Tây Nam Bộ, trong quy hoạch không gian phát triển.

Việc liên kết sẽ hình thành các hành lang và cụm động lực kinh tế biển, khai thác tối đa ưu thế từng địa phương, đồng thời thúc đẩy vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cùng các tỉnh lân cận phát triển mạnh mẽ. Vì vậy, thành phố và các địa phương cần “ngồi lại”, phối hợp chặt chẽ để rà soát, bổ sung và điều chỉnh quy hoạch chung, bảo đảm tương hỗ, không chồng lấn, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được cho biết, thành phố đang tập trung hoàn thiện quy hoạch chung, trong đó nhấn mạnh tinh thần tối ưu hóa, chia sẻ lợi thế và phối hợp lợi thế so sánh của từng địa phương.

Giai đoạn tới, thành phố sẽ phát triển theo mô hình 3 vùng, 3 hành lang và 5 động lực tăng trưởng. Một trong ba vùng là Bà Rịa-Vũng Tàu (cũ) - trung tâm kinh tế biển; một trong ba hành lang là hướng đông, hướng biển. Trong năm động lực phát triển, logistics (cảng biển, hàng không, khu mậu dịch tự do) và du lịch-công nghiệp văn hóa được xem là trọng tâm.

Với động lực logistics, thành phố sẽ phát triển cụm cảng-logistics thông minh tại Cái Mép-Thị Vải-Cần Giờ, theo mô hình siêu cảng số và hệ thống logistics tích hợp, ứng dụng công nghệ Big Data để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và giảm phát thải. Trong lĩnh vực du lịch và công nghiệp văn hóa, thành phố hướng tới trung tâm du lịch sinh thái-nghỉ dưỡng cao cấp tại Vũng Tàu-Cần Giờ.

Vùng Cần Giờ cần ưu tiên bảo vệ Khu Dự trữ sinh quyển thế giới và hệ sinh thái rừng ngập mặn quý giá. Để hiện thực hóa tầm nhìn, thành phố sẽ tập trung phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại, vừa bảo đảm tính bền vững về môi trường và xã hội. Việc bảo vệ hệ sinh thái, nhất là rừng ngập mặn Cần Giờ, là yêu cầu bắt buộc để mô hình kinh tế biển phát triển hài hòa, lâu dài.

Ngoài ra, sự phối hợp đồng bộ giữa thành phố và các tỉnh lân cận, cũng như huy động sự tham gia của doanh nghiệp, các tổ chức nghiên cứu và cộng đồng quốc tế, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho quá trình phát triển. Hiện nay, khi các điều kiện thuận lợi về không gian, cơ sở hạ tầng, nguồn lực con người và tầm nhìn chiến lược hội tụ, Thành phố Hồ Chí Minh đang đứng trước cơ hội vàng để khẳng định vị thế siêu đô thị biển.

Việc triển khai quyết liệt các quy hoạch, đầu tư cảng biển và logistics, phát triển du lịch sinh thái, đồng thời bảo vệ môi trường, sẽ mở ra một chương mới cho nền kinh tế biển phía nam, góp phần nâng cao vị thế của thành phố trên bản đồ kinh tế khu vực và quốc tế.

HOÀNG LIÊM

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/tang-toc-phat-trien-kinh-te-bien-post922870.html