Tăng tốc sàng lọc, phát triển kỹ thuật điều trị tiên tiến khi số ca mắc ung thư gia tăng nhanh

một giờ trướcBài gốc

Trong hai ngày 4 và 5/12, hơn 2.000 chuyên gia ung thư trong và ngoài nước đã cùng thảo luận về những tiến bộ mới trong chẩn đoán, điều trị và dự phòng ung thư, hướng đến chăm sóc toàn diện và y học chính xác tại Hội thảo “Phòng chống ung thư TP Hồ Chí Minh lần thứ 28”, do Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh phối hợp với Hội Ung thư Việt Nam và Hội Ung thư TP Hồ Chí Minh tổ chức.

Số ca mắc tăng, đa số phát hiện muộn

Theo số liệu thống kê đưa ra tại hội thảo, mỗi năm trên thế giới có khoảng 20 triệu ca mắc mới và 9,7 triệu ca tử vong do ung thư. Tại Việt Nam, số ca mắc mới và tử vong vẫn duy trì ở mức cao và có xu hướng tăng, với hơn 180.000 ca mắc mới và hơn 120.000 ca tử vong mỗi năm.

TS.BS Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo.

Tại Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh, năm 2025 đã tiếp nhận hơn 1.080.000 lượt khám, tăng 20% so với năm 2024. Số ca mắc mới ước tính hơn 42.000 trường hợp, trong đó ung thư tuyến giáp chiếm 23%, tiếp theo là ung thư vú với 18%.

TS.BS Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh cho biết, số ca mắc ung thư tại bệnh viện tăng là do người dân ngày càng tin tưởng bệnh viện; điều kiện kinh tế - xã hội cải thiện giúp người dân quan tâm hơn đến sức khỏe; hạ tầng giao thông phát triển, đặc biệt là các tuyến cao tốc, tạo thuận lợi cho người bệnh từ các tỉnh miền Nam và miền Trung đến khám. Ngoài ra, các yếu tố liên quan đến chế độ ăn uống và dịch tễ học cũng cần được nghiên cứu chuyên sâu để đánh giá toàn diện.

Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn vẫn ở mức đáng lo ngại. Một nghiên cứu năm 2016 tại 5 bệnh viện lớn cho thấy 50 - 80% bệnh nhân nhập viện khi ung thư đã ở giai đoạn muộn. Tỷ lệ bệnh nhân ở giai đoạn 3 - 4 vẫn rất cao, làm tăng nguy cơ tử vong và chi phí điều trị.

Tỷ lệ bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn vẫn ở mức đáng lo ngại.

Nguyên nhân chủ yếu là do người dân chỉ đi khám khi xuất hiện triệu chứng, không khám sức khỏe định kỳ và chưa chủ động tầm soát sớm. Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh cho rằng, đây là vấn đề đáng lo ngại và hiện Đảng, Nhà nước cùng TP Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh triển khai chương trình khám định kỳ, tầm soát nhằm phát hiện bệnh sớm hơn.

Ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, số ca mắc thực tế có thể cao hơn số liệu thống kê. Trước thực tế số lượng người mắc tăng liên tục, mạng lưới phòng chống và điều trị ung thư trong nước đã phát triển nhanh trong những năm gần đây. Hiện cả nước có 10 bệnh viện ung bướu, 9 trung tâm ung bướu tuyến tỉnh cùng nhiều khoa ung bướu tại các bệnh viện đa khoa.

“Dù mạng lưới ung thư đã phát triển nhanh chóng, các bệnh viện chuyên khoa đã mở rộng cơ sở nhưng tình trạng quá tải vẫn diễn ra. Điều này cho thấy số lượng bệnh nhân ung thư tiếp tục gia tăng và dự báo sẽ còn tăng nếu công tác sàng lọc không được cải thiện”, ông Hà Anh Đức nhấn mạnh.

Cần tăng cường sàng lọc, nâng cao năng lực điều trị

Theo ông Hà Anh Đức, trong thời gian qua, ngành y tế đã ban hành nhiều chính sách mới. Mới đây, Quốc hội đã thảo luận về nghị quyết đặc thù cho lĩnh vực y tế. Trước đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký Nghị quyết số 72 về các giải pháp đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Trên cơ sở nghị quyết này, Chính phủ ban hành Chương trình hành động số 282 và Quốc hội cũng dành một số cơ chế đặc thù cho ngành y tế. Các chính sách trên đều liên quan đến công tác phòng, chống ung thư. Bộ Y tế cũng đang tập trung vào quy hoạch mạng lưới ung thư trong thời gian tới.

Ông Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh nhấn mạnh đến tầm quan trọng của tầm soát phát hiện bệnh sớm.

Trên cơ sở dự báo, ngành y tế sẽ đánh giá sự thay đổi và phát triển của hệ thống ung thư trong tương lai. Theo tinh thần nghị quyết, ngành sẽ chuyển hướng từ chữa bệnh sang phòng bệnh, vì vậy công tác sàng lọc cần được triển khai mạnh mẽ hơn.

TS.BS Diệp Bảo Tuấn khẳng định, việc tầm soát ít nhất một lần mỗi năm theo mức độ nguy cơ là rất quan trọng. Chủ trương khám sức khỏe định kỳ, miễn phí hằng năm cho toàn dân được đánh giá có ý nghĩa lớn không chỉ với lĩnh vực ung thư mà còn nhiều lĩnh vực khác. Tuy nhiên, để triển khai cần có sự chuẩn bị đầy đủ về nguồn lực và cơ sở vật chất.

Theo bác sĩ Tuấn, cần xây dựng phác đồ sàng lọc thống nhất áp dụng từ tuyến tỉnh nhằm giảm tải cho các bệnh viện tuyến cuối. Bệnh viện Ung Bướu TP Hồ Chí Minh đang được đầu tư xây dựng Trung tâm khám sức khỏe và tầm soát bệnh dành cho người chưa có bệnh. Trong tháng 12, bệnh viện sẽ đưa vào hoạt động hai khối phòng khám chuyên tầm soát nhằm hỗ trợ phát hiện sớm.

Hơn 2.000 chuyên gia ung thư trong và ngoài nước cùng thảo luận về những tiến bộ mới trong chẩn đoán, điều trị và dự phòng ung thư.

Bên cạnh sàng lọc, bệnh viện cũng được trang bị nhiều kỹ thuật hiện đại trong điều trị ung thư, đặc biệt là các máy xạ trị kỹ thuật cao cho phép xạ trị nhắm đích, tối ưu hóa liều tia, giảm tổn thương mô lành. Các kỹ thuật tiên tiến như xạ trị điều biến liều, xạ trị định vị hình ảnh được triển khai thường xuyên. Trong năm 2025, bệnh viện đã làm chủ kỹ thuật ghép tế bào tủy tự thân trong điều trị ung thư huyết học. Các kỹ thuật can thiệp mạch trong điều trị ung thư gan nguyên phát và thứ phát cũng được triển khai hiệu quả.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, dù lĩnh vực ung thư tại Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ, song so với mặt bằng quốc tế vẫn còn chậm, đặc biệt ở nhóm kỹ thuật cao. Bên cạnh đó, phần lớn bệnh nhân vẫn đến bệnh viện ở giai đoạn muộn nên khả năng kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng sống của người bệnh ung thư còn hạn chế so với nhiều quốc gia. Thời gian tới, lĩnh vực này cần được quan tâm và đầu tư mạnh mẽ hơn.

Hội thảo gồm một phiên toàn thể, các phiên hội nghị vệ tinh, những lớp đào tạo chuyên sâu cùng hơn 20 phiên báo cáo chuyên ngành, bao phủ nhiều lĩnh vực khác nhau của ung thư học.

Cục trưởng Hà Anh Đức cũng nhấn mạnh ba định hướng lớn của ngành y tế hiện nay là đẩy mạnh sàng lọc ung thư; tính toán mạng lưới, quy mô và mở rộng bệnh viện; nâng cao năng lực điều trị bằng kỹ thuật tiên tiến. Tại TP Hồ Chí Minh, Bệnh viện Ung Bướu đã có hai cơ sở và có thể cần thêm cơ sở mới để đáp ứng nhu cầu gia tăng.

Một trụ cột quan trọng khác trong chiến lược phát triển ngành ung thư là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và xây dựng cơ sở dữ liệu y tế liên thông. Bộ Y tế đang triển khai hệ thống bệnh án điện tử và danh mục lâm sàng - cận lâm sàng chuẩn hóa nhằm tiến tới liên thông toàn quốc. Khi dữ liệu được kết nối, ngành y tế sẽ có điều kiện xây dựng big data ung thư, phục vụ phân tích, dự báo, chẩn đoán và điều trị bằng các công cụ AI.

Lãnh đạo Cục Quản lý khám chữa bệnh cũng đề cao sự hợp tác quốc tế. Bởi đây là hướng đi then chốt giúp Việt Nam tiếp cận nhanh hơn với khoa học kỹ thuật mới. Việc tham gia sâu vào nghiên cứu, thử nghiệm lâm sàng về thuốc và phương pháp điều trị sẽ mở ra cơ hội nâng cao chất lượng điều trị trong nước, đồng thời giúp Việt Nam dần trở thành điểm đến đáng tin cậy trong lĩnh vực ung bướu.

Bài và ảnh: Đan Phương/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/y-te/tang-toc-sang-loc-phat-trien-ky-thuat-dieu-tri-tien-tien-khi-so-ca-mac-ung-thu-gia-tang-nhanh-20251204171627278.htm