Ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM nhấn mạnh nội dung trên tại phiên bế mạc Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
Tăng trưởng phải gắn với bền vững
Ông nhấn mạnh: "Tăng trưởng không thể chỉ là mở rộng quy mô bằng mọi giá, mà phải hướng đến sự phát triển bền vững, bảo đảm công bằng xã hội, gắn kết giữa thể chế, hạ tầng và con người.
Ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM phát biểu tại phiên bế mạc Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030
Chúng ta đã từng có kinh nghiệm từ những giai đoạn phát triển quá nóng, khi tăng trưởng cao nhưng dẫn đến lạm phát và nhiều hệ lụy khác. Do đó, tăng trưởng phải đi cùng với việc bảo vệ môi trường sống, đảm bảo công bằng xã hội, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo. Yếu tố bền vững của tăng trưởng là điều rất quan trọng".
Hiện nay dân số TP.HCM đã vượt 10 triệu người, quy mô đô thị lớn nên cần tổ chức lại hệ thống hạ tầng, kinh tế - xã hội một cách hợp lý. Các doanh nghiệp cần môi trường kinh doanh thông thoáng, người dân cần được đào tạo kỹ năng và có cơ hội việc làm tương xứng.
“Chúng ta có kinh nghiệm quốc tế, kinh nghiệm trong nước và điều kiện để mở rộng năng lực phát triển TP.HCM trong năm tới. Các địa phương trọng điểm đều có tiềm năng trở thành điểm tựa tăng trưởng của quốc gia. TP.HCM có lực lượng lao động dồi dào, được đào tạo tốt, có vị trí địa lý thuận lợi với các tuyến công nghiệp, đô thị, cảng biển và hệ thống hạ tầng phát triển,” ông Vũ nói.
“Vai trò của hạ tầng giao thông, liên kết vùng và sự phối hợp giữa các khu vực. Trong bối cảnh thế giới biến động, TP.HCM có vai trò trung tâm, phải biết tận dụng cơ hội và ứng phó linh hoạt với các rủi ro kinh tế - xã hội,” ông Vũ nói thêm.
Đại biểu dự phiên Bế mạc
Năm giải pháp trọng tâm
Theo ông Vũ, trước hết, năng lực thể chế của TP.HCM cần được đặt ở vị trí trọng tâm. “Thành phố cần xác định rõ mình muốn gì, thiết kế ra sao và xây dựng kế hoạch chi tiết dựa trên số liệu cụ thể. Một số nội dung cần tập trung là hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền và điều chỉnh quy hoạch tổng thể phù hợp với thực tiễn phát triển”, ông Trương Minh Huy Vũ nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Thành phố cần tập trung vào các ngành kinh tế trọng điểm, kinh tế tri thức, kinh tế số, gắn với các lĩnh vực mới như kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng và đổi mới sáng tạo. Thành phố cũng cần triển khai mạnh mẽ các đề án lớn như đề án xây dựng TP.HCM trở thành trung tâm dịch vụ lớn của khu vực và đề án chuyển đổi công nghiệp theo hướng công nghệ cao.
Trong mô hình kinh tế mới, nông nghiệp đô thị tuy có tỷ trọng nhỏ nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng, vừa hỗ trợ môi trường vừa là bộ đệm cho kinh tế đô thị.
Một trụ cột khác là phát triển hạ tầng chiến lược. Trong thời gian qua, điểm sáng của khu vực là hoàn thiện hạ tầng giao thông, các tuyến vành đai, cao tốc và hệ thống liên kết vùng. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của chúng ta cũng vẫn là hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng kết nối giữa các phương thức vận tải và các địa phương.
Thành phố cần tập trung đầu tư hạ tầng giao thông kết nối vùng, hạ tầng số và hạ tầng logistics. Hạ tầng số là ưu tiên trước mắt, bởi các nghiên cứu cho thấy đầu tư vào hạ tầng số mang lại hiệu quả lan tỏa cao cho toàn nền kinh tế.
Hiện nay, huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư công chỉ đạt khoảng 25-30% tổng vốn đầu tư. Thành phố cần có chính sách khuyến khích tư nhân và cộng đồng cùng tham gia đầu tư, nâng tỷ lệ này lên từ 30-40%. Đồng thời phải đa dạng hóa các hình thức đầu tư như hợp tác công tư, BOT, BTO, BOO và các mô hình mới phù hợp với từng loại dự án, đặc biệt trong các lĩnh vực hạ tầng, công nghệ và dịch vụ công.
Song song đó, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ then chốt. Sau khi sáp nhập địa giới, TP.HCM có hơn 70 cơ sở đào tạo và hơn 100 đơn vị nghiên cứu. Đây là nguồn lực rất quan trọng, không chỉ là cơ sở đào tạo mà còn là hệ sinh thái dịch vụ tri thức cho toàn vùng.
Nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và trung tâm đổi mới sáng tạo cần được tổ chức lại, kết nối với doanh nghiệp, nhằm tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Thanh Ngân