Diện mạo kinh tế - xã hội đổi thay rõ rệt
Vân Sơn và Toàn Thắng là 2 xã miền núi đặc thù, có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số trên 92% và địa bàn rộng, giao thông đi lại còn nhiều cách trở . Đây cũng là những vùng đất giàu tiềm năng với bản sắc văn hóa độc đáo; thế mạnh về kinh tế nông nghiệp vùng cao. Việc triển khai đồng bộ Chiến lược công tác dân tộc, gắn kết chặt chẽ với 2 Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021-2025 vừa qua, được xem là "chìa khóa" mở ra con đường phát triển mới cho các địa phương này.
Đoàn giám sát khảo sát thực tế một số công trình hạ tầng trên địa bàn 2 xã Vân Sơn và Toàn Thắng, Phú Thọ. Ảnh: Hồng Duyên
Kết quả giám sát của Ban Dân tộc HĐND tỉnh cho thấy, những chính sách đầu tư của Nhà nước kết hợp với nỗ lực vươn lên của chính người dân đã tạo sức bật mạnh mẽ, cải thiện rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số tại 2 địa phương. Trong đó, kết quả nổi bật và là minh chứng thuyết phục nhất chính là sự cải thiện vượt bậc về thu nhập của người dân.
So với năm 2020, thu nhập bình quân/người của người dân tộc thiểu số tại 2 xã đã tăng hơn hai lần - phản ánh sự chuyển dịch trong cơ cấu kinh tế, hiệu quả của các mô hình sinh kế mới và thành quả lao động của người dân. Sự gia tăng thu nhập giúp các hộ gia đình có điều kiện tốt hơn chăm lo cho giáo dục của con cái, cải thiện chất lượng bữa ăn, tái đầu tư sản xuất và từng bước xây dựng cuộc sống ấm no, sung túc hơn.
Song song với đó, công tác giảm nghèo bền vững đã đạt được những kết quả ấn tượng. Tỷ lệ hộ nghèo giảm đều đặn từ 3-4% mỗi năm khẳng định, các chính sách hỗ trợ đang đi đúng hướng, giúp người dân không chỉ thoát nghèo tạm thời mà còn có nền tảng để vươn lên bền vững. Việc gắn kết giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới đã tạo ra một cách tiếp cận toàn diện, vừa hỗ trợ sinh kế, vừa đầu tư cho hạ tầng cơ sở.
Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên rõ rệt thông qua việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Đến nay, 100% hộ dân tại hai xã đã được sử dụng điện lưới quốc gia. Cùng với đó, trên 95% hộ gia đình được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, một yếu tố nền tảng giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu bệnh tật và giải phóng sức lao động cho phụ nữ. Nhiều công trình hạ tầng thiết yếu khác như trường học, trạm y tế, nhà văn hóa cũng được đầu tư xây dựng, tạo nên một diện mạo mới khang trang, sôi động cho các thôn, bản.
Phát triển, nhân rộng các mô hình sinh kế bền vững
Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, Đoàn giám sát cũng đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, thách thức 2 xã cần tập trung khắc phục. Đó là tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế còn chưa cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro về tài chính cho các hộ gia đình khi có người ốm đau. Một số tuyến giao thông nông thôn huyết mạch vẫn chưa được cứng hóa, gây khó khăn cho việc đi lại và giao thương hàng hóa. Đặc biệt, nguồn lực đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc còn phân tán, một số chính sách triển khai còn chậm và thiếu đồng bộ, dẫn đến hiệu quả chưa được như kỳ vọng.
Đoàn giám sát khảo sát thực tế một số mô hình sinh kế trên địa bàn 2 xã Vân Sơn và Toàn Thắng, Phú Thọ. Ảnh: Hồng Duyên
Tham dự và phát biểu tại buổi giám sát, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Thị Cẩm Phương đề nghị, các cấp ủy, chính quyền cần tiếp tục quan tâm, thực hiện hiệu quả hơn nữa các chính sách dân tộc, nhất là 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Đồng thời, nhấn mạnh yêu cầu phải tập trung nguồn lực, tránh đầu tư dàn trải, ưu tiên cho các công trình hạ tầng thiết yếu có sức lan tỏa lớn; tạo ra các mô hình sinh kế bền vững, phù hợp với điều kiện thực tế để người dân có thể tự lực vươn lên.
Thay mặt Đoàn giám sát, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Huyền đề nghị, 2 địa phương tiếp tục bám sát các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển đã đề ra trong nhiệm kỳ mới; đồng thời, chú trọng phát huy những thế mạnh đặc thù để tạo ra sự đột phá. Cụ thể, cần tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp sạch vùng cao, khai thác tiềm năng du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Bên cạnh đó, tiếp tục quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơ sở và đào tạo nghề cho lao động nông thôn...
Theo Ban Dân tộc HĐND tỉnh, cùng với Vân Sơn, Toàn Thắng, kết quả của cuộc giám sát này tại các đơn vị, địa phương khác trong tỉnh sẽ là cơ sở thực tiễn quan trọng để Ban tổng hợp, kiến nghị với tỉnh các giải pháp cụ thể, sát sườn hơn. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao hiệu quả thực hiện Chiến lược công tác dân tộc, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Hương Trà