Tạo nền tảng tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số

5 giờ trướcBài gốc

Qua 5 năm triển khai giai đoạn 2 (2021 - 2025) của Đề án “Tăng cường chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ em mầm non và học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số (DTTS) giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025” trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, khả năng nói tiếng Việt của trẻ em DTTS đã có những cải thiện rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học ở các nhà trường.

Đa dạng môi trường trải nghiệm tiếng Việt

Là một trong hai trường được Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Khánh Sơn chọn làm trường điểm thực hiện giai đoạn 2 của đề án, thời gian qua, Trường Mầm non Sơn Ca (thị trấn Tô Hạp, huyện Khánh Sơn) đã triển khai nhiều giải pháp tăng cường tiếng Việt cho trẻ. Các lớp học được trang trí thân thiện, gần gũi, thiết kế các góc học tập chuyên biệt như: Góc chữ cái, kể chuyện, làm quen với văn hóa Việt, đọc sách…, giúp trẻ chủ động khám phá và mở rộng vốn từ. Các hoạt động trải nghiệm, trò chơi học tập lồng ghép tiếng Việt như: Đóng vai, kể chuyện sáng tạo, chơi ô chữ, tìm từ, thi kể chuyện theo tranh… được tổ chức đa dạng để tăng cường phản xạ ngôn ngữ cho trẻ. Nội dung tiếng Việt cũng được lồng ghép vào các hoạt động ngoài trời, hoạt động âm nhạc, tạo hình, khám phá khoa học; môi trường song ngữ được thay đổi theo từng năm, từng mùa và chủ đề khác nhau, tạo nhiều không gian để giáo viên tổ chức hoạt động. Cô Nguyễn Thị Thương Huyền - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Trường có 160 trẻ của 6 nhóm, lớp, trong đó 98% trẻ là người DTTS Raglai. Nhờ các giải pháp đồng bộ, chất lượng tăng cường tiếng Việt cho trẻ ngày càng chuyển biến. Trẻ hiểu và nói tiếng Việt tốt hơn, tự tin hơn trong giao tiếp”.

Cô và cháu Trường Mầm non Sơn Ca (huyện Khánh Sơn) trong giờ học tăng cường tiếng Việt.

Ngoài việc tổ chức tăng cường tiếng Việt theo chương trình, tài liệu chung, Trường Tiểu học Ba Cụm Bắc (xã Ba Cụm Bắc, huyện Khánh Sơn) còn xây dựng tiết học thư viện nhằm tích hợp, hỗ trợ phát triển tiếng Việt cho học sinh DTTS. Cô Mấu Thị Thùy - giáo viên nhà trường cho biết: “Các tiết học được triển khai linh hoạt theo các hình thức kể chuyện, trò chơi, hình ảnh, âm thanh, khai thác nguồn tài nguyên thư viện số, hay qua hoạt động nhóm..., thu hút sự tham gia hào hứng, tích cực của học sinh, góp phần đáng kể vào việc hình thành và phát triển năng lực tiếng Việt cho các em”.

Tại Trường Mầm non Trầm Hương (xã Khánh Bình, huyện Khánh Vĩnh), nhà trường xây dựng môi trường trải nghiệm cho trẻ gắn với thực tế địa phương và phong tục tập quán của người DTTS đang sinh sống trên địa bàn huyện. Ở đây có khu chợ quê, nông sản đặc trưng của vùng, đồ dùng truyền thống của người dân tộc Raglai. Nhà trường còn khai thác các nguyên vật liệu sẵn có để đưa vào lớp học cho trẻ trải nghiệm và thỏa sức sáng tạo.

Tiếp tục quan tâm

Theo ông Đỗ Hữu Quỳnh - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, sau nhiều năm thực hiện đề án tăng cường tiếng Việt cho trẻ DTTS, tỉnh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Hệ thống tài liệu, học liệu tăng cường tiếng Việt được xây dựng và đưa vào sử dụng hiệu quả tại các cơ sở giáo dục. Đội ngũ giáo viên được bồi dưỡng về phương pháp dạy tiếng Việt cho học sinh DTTS phù hợp với đặc điểm địa phương. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo trong việc dạy học tiếng Việt đã được triển khai và nhân rộng. Trình độ tiếng Việt của trẻ mầm non, học sinh tiểu học người DTTS được cải thiện rõ rệt; các em tự tin hơn trong giao tiếp, học tập, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Nếu như cuối năm học 2015 - 2016, tỷ lệ học sinh lớp 1 người DTTS hoàn thành chương trình môn Tiếng Việt là 90,3%, năm học 2020 - 2021 là 92% thì đến cuối năm học 2024 - 2025 đã đạt 97,6%, tăng 5,6% so với 5 năm trước.

Việc dạy tiếng Việt cho trẻ được Trường Mầm non Sơn Ca (huyện Khánh Sơn) lồng ghép qua các hoạt động ngoài trời.

Tuy vậy, hiện nay, vẫn còn một bộ phận học sinh gặp khó khăn trong giao tiếp và tiếp thu kiến thức bằng tiếng Việt. Tỉnh vẫn còn thiếu giáo viên biết tiếng dân tộc, thiếu học liệu phù hợp với từng vùng, miền. Cơ sở vật chất, học liệu hỗ trợ dạy tiếng Việt chưa đồng bộ ở một số địa phương. Việc phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng trong hỗ trợ trẻ học tiếng Việt còn hạn chế.

Thời gian tới, để duy trì và nâng cao hiệu quả của công tác tăng cường tiếng Việt, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh sẽ tăng cường bồi dưỡng năng lực dạy học tiếng Việt cho giáo viên mầm non và tiểu học; phát triển nguồn học liệu đa dạng, gần gũi với văn hóa địa phương, phù hợp với trình độ tiếng Việt của học sinh. Bên cạnh đó, tổ chức các hoạt động giáo dục trải nghiệm, lồng ghép tiếng Việt trong môi trường học tập hằng ngày; tăng cường huy động sự tham gia của cộng đồng, cha mẹ học sinh trong việc tạo môi trường sử dụng tiếng Việt cho trẻ ngoài lớp học; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ việc dạy và học tiếng Việt hiệu quả.

Toàn tỉnh hiện có 36/132 xã, phường, thị trấn của 6 huyện, thị xã, thành phố (Khánh Sơn, Khánh Vĩnh, Cam Ranh, Cam Lâm, Diên Khánh, Ninh Hòa) thuộc vùng DTTS, trong đó phần lớn là người Raglai và một số dân tộc khác như: Ê đê, Tày, Nùng… Năm học 2024 - 2025, có 36 trường mầm non với hơn 5.400 trẻ, 105 trường tiểu học với hơn 8.900 học sinh DTTS được tăng cường tiếng Việt.

H.NGÂN

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/xa-hoi/202506/tao-nen-tang-tieng-viet-cho-tre-dan-toc-thieu-so-32802ed/