Năm 2025, tổng sản lượng vải thiều của các tỉnh: Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Quảng Ninh, Sơn La và Lạng Sơn ước đạt khoảng 303.000 tấn, tăng 30% so với năm 2024. Với mục tiêu xuất khẩu 60 - 70% sản lượng, phần lớn sang Trung Quốc, việc thông quan thuận lợi tại các cửa khẩu là yếu tố then chốt.
Vì thế, năm nay, các địa phương nói trên đã chủ động liên hệ, kết nối doanh nghiệp để đẩy mạnh xuất khẩu qua các cửa khẩu của Lạng Sơn. Đơn cử ngay từ cuối tháng 5/2025, khi sản phẩm vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang) bước vào vụ thu hoạch, UBND huyện Lục Ngạn đã chủ động tìm các doanh nghiệp để thực hiện xuất khẩu vải thiều quả tươi sang Trung Quốc, trong đó tập trung xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn.
Để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu loại quả này, UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và lực lượng chức năng tại cửa khẩu triển khai linh hoạt nhiều giải pháp hỗ trợ việc xuất khẩu vải thiều. Qua đó các cơ quan, đơn vị liên quan đã chủ động và hỗ trợ tích cực.
Cán bộ Trạm Kiểm dịch thực vật cửa khẩu Tân Thanh thực hiện kiểm dịch đối với mặt hàng vải thiều
Điển hình như tại cửa khẩu Tân Thanh (có sản lượng nông sản, hoa quả tươi xuất khẩu lớn nhất khu vực phía Bắc), các lực lượng chức năng (hải quan, bộ đội biên phòng, kiểm dịch thực vật…) tại đây đã xây dựng phương án cụ thể để cho các phương tiện chở xoài vải thiều quả tươi thông quan nhanh nhất.
Ông Trần Anh Tuấn, Phó Đội trưởng Hải quan cửa khẩu Tân Thanh cho biết: Để tạo điều kiện cho mặt hàng vải thiều tươi xuất khẩu, từ cuối tháng 5/2025, đơn vị đã phân công cán bộ phụ trách bám sát hoạt động của các doanh nghiệp xuất khẩu vải thiều và hỗ trợ trong thực hiện các thủ tục hải quan để thông quan hàng, kịp thời... Vì thế thời gian thông quan mỗi lô hàng vải thiều quả tươi chỉ mất chưa đến 1 phút.
Thiếu tá Dương Thanh Tiệp, Trạm trưởng Trạm biên phòng cửa khẩu Tân Thanh chia sẻ: Trạm đã bố trí cán bộ phân một luồng riêng cho xe chở vải thiều, đảm bảo thời gian thông quan nhanh nhất. Qua theo dõi cho thấy, các xe chở vải thiều tươi xuất khẩu thuận lợi, không bị ách tắc tại khu vực cửa khẩu.
Cán bộ Đồn Biên phòng Tân Thanh phân luồng riêng cho xe chở vải thiều xuất khẩu
Về phía Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu (KTCK) Đồng Đăng – Lạng Sơn, trong thời gian này cũng chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan và lực lượng tại các cửa khẩu trao đổi thông tin với cơ quan ngang cấp phía Quảng Tây, Trung Quốc để thống nhất phương án tiện lợi hóa trong hoạt động thông quan các mặt hàng của Việt Nam xuất khẩu nói chung và vải thiều quả tươi nói riêng.
Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng – Lạng Sơn cho biết: Ban cũng thường xuyên làm việc với các doanh nghiệp kinh doanh bến bãi tại các cửa khẩu, đường chuyên dụng để thống nhất việc bố trí điểm dừng, đỗ ưu tiên cho các xe chở mặt hàng vải thiều quả tươi. Đồng thời, phối hợp với các lực lượng tại cửa khẩu trong hoạt động đảm bảo an ninh, xử lý kịp thời các vướng mắc của doanh nghiệp xuất khẩu vải thiều… Những điều này giúp đảm bảo hiệu suất thông quan đối với các mặt hàng vải thiều nói riêng và các loại hàng hóa khác nói chung nhằm đảm bảo cửa khẩu luôn thông thoáng, giúp cho hoạt động XNK giữa hai bên Việt Nam - Trung Quốc được thuận lợi, hiệu quả.
Được biết, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, các cơ quan liên quan của Lạng Sơn cũng chủ động cập nhật tình hình xuất nhập khẩu, thông tin kịp thời đến các địa phương và doanh nghiệp để chủ động điều tiết vận chuyển. Song song đó là trao đổi với cơ quan chức năng Quảng Tây (Trung Quốc) để kéo dài thời gian thông quan, linh hoạt kiểm hóa đối với sản phẩm này.
Vơi sự chủ động và phối hợp chặt chẽ của các lực lượng chức năng của tỉnh Lạng Sơn đã mang lại kết quả tích cực. Từ 23/5, tại cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn đã bắt đầu có doanh nghiệp làm thủ tục xuất khẩu một số lô hàng vải thiều quả tươi qua đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa Tân Thanh (khu vực mốc 1088/2-1089) và cửa khẩu Chi Ma. Tính từ đó đến ngày 4/6, lực lượng chức năng tại 2 cửa khẩu trên đã làm thủ tục xuất khẩu cho hơn 200 tấn vải thiều quả tươi.
Ông Hứa Văn Sửu, đại diện doanh nghiệp thu mua và xuất khẩu vải thiều (trụ sở tại huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang) chia sẻ: Vừa qua, doanh nghiệp đã thu mua vải thiều chín sớm và thực hiện xuất khẩu hơn 40 tấn sang Trung Quốc. Với sự hỗ trợ kịp thời của cơ quan chức năng tại cửa khẩu, các lô hàng vải thiều của doanh nghiệp đều được các lực lượng tại cửa khẩu Tân Thanh làm thủ tục một cách nhanh chóng, qua đó giúp doanh nghiệp giảm chi phí phát sinh, lô hàng đảm bảo chất lượng khi xuất khẩu sang Trung Quốc.
Có thể thấy, tất cả những giải pháp của các sở, ngành, các lực lượng của tỉnh Lạng Sơn đang triển khai đã và đang góp phần đắc lực vào công tác tiêu thụ, thúc đẩy giá trị kinh tế cho mặt hàng vải thiều đặc sản của Việt Nam.
TRÍ DŨNG