Thi công gói thầu xây lắp 6 thuộc dự án đường vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, đoạn qua huyện Củ Chi. (Ảnh: THẾ ANH)
Song song với quá trình sắp xếp đơn vị hành chính, các địa phương chủ động lập phương án bàn giao, giám sát chặt chẽ các dự án chuyển giao và kiện toàn đội ngũ cán bộ đủ năng lực thực hiện, bảo đảm tổ chức bộ máy không ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.
Bài 2: Nhiều địa phương tăng tốc, không để tắc vì sáp nhậpKhông để chậm tiến độ giải ngân
Tính đến hết tháng 5/2025, tỉnh Quảng Ninh đã giải ngân hơn 2.620 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt 22% kế hoạch, cao hơn so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, tỷ lệ giải ngân theo nguồn đạt 12,3% với ngân sách trung ương, 19,4% với ngân sách tỉnh và 22,9% với ngân sách huyện (sau điều chỉnh). Với mục tiêu hoàn thành toàn bộ kế hoạch vốn năm 2025, tỉnh đang phấn đấu giải ngân hơn 5.400 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm, tương đương khoảng 50% kế hoạch.
Theo , trong 6 tháng đầu năm, có 8 bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân vượt mức bình quân cả nước, trong đó có Quảng Ninh. Với tổng kế hoạch vốn năm 2025 khoảng 13.400 tỷ đồng, Quảng Ninh xác định đầu tư công là động lực chủ lực thúc đẩy tăng trưởng, hướng tới nhóm 10 địa phương có kế hoạch vốn lớn nhất cả nước.
Tỉnh đã tập trung tháo gỡ khó khăn về giải phóng mặt bằng, nguồn nguyên liệu san lấp và các điểm nghẽn tồn tại nhiều năm, nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án, nhất là công trình động lực, trọng điểm. Tuy nhiên, công tác giải ngân vẫn đối mặt nhiều thách thức do hệ thống văn bản pháp luật ban hành chậm, thiếu đồng bộ; thời tiết bất lợi; nhất là vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu tại một số đơn vị, địa phương chưa được đề cao, chưa thể hiện quyết tâm chính trị cao nhất.
Đáng lưu ý, từ ngày 1/7/2025, chính quyền cấp huyện chấm dứt hoạt động, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Điều này đặt ra yêu cầu tổ chức bàn giao, tiếp nhận và giải ngân phần vốn còn lại một cách khoa học, tránh gián đoạn, ứ đọng, phát sinh thêm thủ tục. Các địa phương cần chủ động lập phương án giám sát đặc biệt đối với các dự án chuyển giao, đồng thời sắp xếp đội ngũ cán bộ cấp xã đủ năng lực, kinh nghiệm; không để việc thay đổi tổ chức hành chính trở thành nguyên nhân trì hoãn .
Chung quyết tâm hoàn thành kế hoạch vốn đầu tư công, tỉnh Đồng Nai đặt mục tiêu đến cuối tháng 6/2025 lọt vào tốp 10 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao nhất và hoàn thành vượt kế hoạch cả năm.
Để đạt mục tiêu, tỉnh triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó xác định việc rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn từ các dự án chậm sang những dự án có mặt bằng “sạch”, tiến độ thi công nhanh là giải pháp then chốt. Đồng thời, tỉnh kiên quyết xử lý tình trạng chậm giải phóng mặt bằng, gắn trách nhiệm trực tiếp cho người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và huy động cả hệ thống chính trị tham gia tuyên truyền, vận động, tạo đồng thuận xã hội. Lãnh đạo UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương triển khai song song các hoạt động đầu tư công với quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà nhấn mạnh: “Không để việc sắp xếp tổ chức bộ máy ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án và giải ngân vốn đầu tư công. Mọi trường hợp cán bộ, đơn vị trì hoãn thực hiện, gây ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân đều phải xử lý nghiêm”. Bên cạnh đó, tỉnh giao Sở Nội vụ phối hợp đề xuất xử lý các đơn vị, cá nhân đứng đầu có tỷ lệ giải ngân thấp, đồng thời công khai bảng xếp hạng tỷ lệ giải ngân của các chủ đầu tư trên Cổng thông tin điện tử tỉnh nhằm tạo áp lực thi đua minh bạch.
Tại , Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Bích Ngọc cho biết tỉnh yêu cầu các cấp, ngành, địa phương tiếp tục quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và nêu cao tinh thần trách nhiệm trong giải ngân vốn đầu tư công.
Chủ đầu tư các dự án phải theo sát thực tế, nắm chắc tình hình, xác định rõ vướng mắc và nguyên nhân chậm giải ngân của từng dự án để trực tiếp chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời theo thẩm quyền. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm toàn diện trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh về kết quả giải ngân.
Tỉnh kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp thiếu trách nhiệm, trì trệ, cố tình làm chậm tiến độ hoặc gây phiền hà; đồng thời thay thế cán bộ yếu kém và đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực, tham nhũng trong đầu tư công.
Tăng tốc các dự án trọng điểm
Các thành phố lớn cũng đang quyết liệt vào cuộc, phấn đấu nâng cao tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trong 6 tháng cuối năm và hoàn thành kế hoạch năm 2025.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, Giám đốc Sở Tài chính Lê Thị Huỳnh Mai cho biết thành phố sẽ phát huy hiệu quả vai trò của Tổ Công tác thúc đẩy giải ngân các dự án đầu tư công, đồng thời triển khai cơ chế phân công, phân cấp, giao trách nhiệm và phối hợp rõ ràng giữa các cơ quan, đơn vị theo tinh thần “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian và rõ kết quả. Công tác kiểm tra, giám sát hiện trường sẽ được tăng cường nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn về đất đai, nguyên vật liệu… Các đơn vị phải nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố về rút ngắn 30% thời gian giải quyết thủ tục đối với dự án đầu tư công.
Trước tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công quá thấp trong 5 tháng đầu năm, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được yêu cầu các sở, ngành, địa phương, chủ đầu tư tập trung xử lý dứt điểm thủ tục với các dự án có khả năng giải ngân nhanh, đồng thời khẩn trương tháo gỡ vướng mắc tại các dự án chậm tiến độ, với tinh thần chủ động, quyết liệt, thực chất.
Ông nhấn mạnh: Mọi khâu đầu tư công, từ thẩm định, phê duyệt đến thi công, nghiệm thu, thanh toán phải được thực hiện liên tục, không gián đoạn vì lý do sáp nhập hay bỏ cấp hành chính. Các trường hợp trì hoãn, gây chậm giải ngân sẽ bị xử lý nghiêm. Chủ đầu tư được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với nhà thầu đẩy nhanh tiến độ theo cơ chế “3 ca, 4 kíp”, phấn đấu vượt tiến độ từ 10-20%. Ngay sau khi ký hợp đồng, cần triển khai thủ tục tạm ứng để nhà thầu chuẩn bị điều kiện thi công. Khi có khối lượng hoàn thành, hồ sơ nghiệm thu phải được hoàn thiện và gửi Kho bạc Nhà nước trong vòng 4 ngày làm việc để thanh toán kịp thời.
Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phấn đấu hoàn thành giải ngân hơn 87.100 tỷ đồng vốn đầu tư công theo kế hoạch năm 2025, tăng 13% so với năm 2024.
Ngay từ đầu năm, Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo rút ngắn tối đa thời gian giải quyết thủ tục hành chính cho 10 dự án trọng điểm; trong đó, Dự án thành phần 2 của cầu Tứ Liên và đường hai đầu cầu được yêu cầu xử lý hồ sơ trong vòng một ngày, giảm ít nhất 60% thời gian so với quy định. Nhờ đó, đến ngày 20/6/2025, Hà Nội đã giải ngân gần 27.000 tỷ đồng, đạt 31% kế hoạch, tăng mạnh so với cùng kỳ.
Thành phố cũng đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án dự kiến hoàn thành trong năm như hệ thống tiêu nước phía tây, tuyến đường Tây Thăng Long, đường song hành vành đai 4-Vùng Thủ đô và các công trình giao thông trọng điểm như cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo, cầu Ngọc Hồi, đường sắt đô thị số 2, đường nối sân bay Gia Bình với Hà Nội…
Thành phố yêu cầu các chủ đầu tư, sở, ngành xây dựng kế hoạch chi tiết, giao chỉ tiêu, tiến độ từng hạng mục và báo cáo định kỳ để kịp thời chỉ đạo, xử lý. Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền, công tác giải phóng mặt bằng và tiến độ các dự án ODA vẫn là điểm nghẽn lớn, nhất là do thời gian đàm phán hiệp định vay kéo dài. Thành phố đã chỉ đạo tập trung tháo gỡ dứt điểm, thực hiện hiệu quả chủ đề năm: “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”.
Giải ngân vốn đầu tư công là thước đo năng lực điều hành, tổ chức thực thi nhiệm vụ của lãnh đạo từng địa phương. Trong bối cảnh cả nước đang sắp xếp tổ chức bộ máy, các địa phương càng phải chủ động, quyết liệt thực hiện công việc này. Mọi sự trì trệ, thiếu trách nhiệm sẽ bị xử lý nghiêm để bảo đảm nguồn lực đầu tư phát huy hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.
NHÓM PHÓNG VIÊN THƯỜNG TRÚ