Nhiều tuyến đường tại các địa phương đang xuống cấp. Ảnh: ST
Thiếu sót kéo dài
Cuộc kiểm toán nhằm đánh giá hiệu quả quản lý công tác bảo trì mạng lưới đường bộ đa dạng, phức tạp tại bang Tây Australia, tập trung vào ba tiêu chí: Thông tin, dữ liệu về tình trạng đường sá; nguồn tài trợ và việc tiếp cận được tài trợ; các quy trình ưu tiên sửa chữa những con đường xuống cấp nặng nề.
Qua kiểm toán, OAG đánh giá các cơ quan của bang chưa xây dựng được một bức tranh tổng thể về tình trạng chung của mạng lưới đường bộ. Nhiều tuyến đường không được thu thập và báo cáo dữ liệu, trong khi không có đơn vị nào chịu trách nhiệm rõ ràng về vấn đề này. Do đó, OAG không thể đánh giá hiệu quả công tác bảo trì đường bộ trên toàn bang, đồng thời việc xác minh công việc bảo trì tồn đọng hay ước tính chi phí bảo trì cũng gặp nhiều khó khăn.
Mạng lưới đường bộ bao phủ hơn 113.000 km đường, chiếm 1/3 diện tích đất liền của Australia, khiến việc bảo trì rất khó khăn tại Tây Australia nói riêng, trên toàn đất nước nói chung. Từ năm 1871, với tư cách là các ban quản lý đường bộ, các cơ quan của chính quyền bang Tây Australia đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý đường bộ.
Theo OAG, có tới 107 cơ quan của bang chịu trách nhiệm bảo trì và báo cáo về tình trạng đường sá trong khu vực nhưng không hoàn thành nhiệm vụ. Một số cơ quan có dữ liệu về các tuyến đường, dựa trên các đánh giá được thực hiện ít nhất 5 năm một lần cho mục đích báo cáo tài chính; tuy nhiên, thông tin này nhiều khi không có trong hệ thống quản lý tài sản của cơ quan và không được sử dụng cho công tác bảo trì đường bộ.
Một số cơ quan đã phân loại tình trạng hiện tại của đường sá để ưu tiên thực hiện các chương trình bảo trì đường bộ, song vẫn không báo cáo về công việc bảo trì bị tồn đọng và hiệu quả hoạt động của mạng lưới đường bộ địa phương. Việc thu thập và báo cáo số lượng phương tiện lưu thông thiếu nhất quán, đặc biệt ở các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa - nơi việc duy trì dữ liệu gặp rất nhiều khó khăn. Công tác bảo trì đường bộ cũng chưa được các cơ quan thực hiện hiệu quả; chất lượng việc lập kế hoạch bảo trì chưa đồng nhất, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp dịch vụ bảo trì đường bộ.
Kết quả kiểm toán cho thấy đa số các địa phương được kiểm toán chưa triển khai chiến lược một cách hiệu quả, đồng thời chưa xác định nhu cầu, kế hoạch quản lý tài sản và chương trình bảo trì đường bộ. Một số thành phố đã không cập nhật kế hoạch bảo trì trong hơn 5 năm, thậm chí có nơi “bỏ quên” việc này tới hơn 15 năm. Điều đó làm gia tăng nhiều nguy cơ, gây tốn kém ngân sách hơn và làm hoạt động kém hiệu quả.
OAG cảnh báo tình trạng xuống cấp của đường bộ đang diễn ra trong bối cảnh lưu lượng phương tiện tăng mạnh, nhất là phương tiện vận tải hạng nặng. Tác động cộng hưởng này khiến nhiều tuyến đường nhanh chóng xuất hiện lún, nứt, hỏng mép; an toàn giao thông bị đe dọa, đặc biệt tại các khu vực có mật độ người và xe cao, đường hẹp, nhiều khúc cua. Người dân phải chịu ô nhiễm tiếng ồn, khói bụi, chất lượng cuộc sống giảm, trong khi điều kiện đường sá kém làm tăng chi phí vận hành phương tiện và kéo dài thời gian di chuyển, ảnh hưởng đến kinh tế toàn bang.
Ngoài ra, các địa phương có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận nhân sự, nguồn lực chất lượng cao, ảnh hưởng đến việc cung cấp dịch vụ bảo trì đường bộ. Các đơn vị quản lý đường bộ hoạt động tại những vùng xa xôi vốn đã khó khăn, nay lại càng bị hạn chế về khả năng quản lý tài sản và thực hiện bảo trì. Điều đó có thể tác động tiêu cực, dẫn đến chậm trễ và làm tăng chi phí bảo trì đường bộ.
Chuẩn hóa quản lý và tăng hiệu quả bảo trì
Từ kết quả kiểm toán, OAG đưa ra loạt khuyến nghị nhằm giúp các cơ quan thực hiện bảo trì đường bộ một cách hiệu quả, nhất quán và bền vững hơn. Theo đó, OAG yêu cầu đến tháng 10/2027, các cơ quan phải đảm bảo cập nhật xong dữ liệu đường sá và sử dụng trong các kế hoạch quản lý tài sản, chương trình làm việc hiện tại. Một số cơ quan có thể cần hỗ trợ để đảm bảo tiến độ; trong trường hợp đặc biệt, có thể được gia hạn thêm thời gian.
Đến tháng 7/2028, các cơ quan, các bên liên quan và công chúng phải thúc đẩy tính minh bạch và nắm rõ các quy định ưu tiên bảo trì; báo cáo tình trạng đường sá, khối lượng công việc tồn đọng, hướng tới xác định các tiêu chuẩn đối với dịch vụ bảo trì đường bộ. Điều này giúp nâng cao sự tham gia của cộng đồng trong giám sát và đóng góp ý kiến.
OAG cho rằng, để nâng cao hiệu quả bảo trì tại địa phương, cần tăng cường hợp tác giữa các cơ quan và các bên liên quan. Các bên cần sử dụng dữ liệu đường bộ thống nhất, nhằm cung cấp thông tin cho các chiến lược phát triển hệ thống đường bộ của cả khu vực và toàn tiểu bang, hỗ trợ việc ra quyết định cải thiện công tác quản lý đường bộ, đồng thời đảm bảo cơ sở hạ tầng bền vững cho người sử dụng.
Sự phối hợp này cũng góp phần phát triển các nguồn tài trợ thông qua thỏa thuận chung, từ đó hỗ trợ quản lý đường bộ bền vững hơn. OAG nhấn mạnh đây là yêu cầu thiết yếu trong bối cảnh nhu cầu bảo trì ngày càng tăng và áp lực tài chính ngày càng lớn./.
(Theo audit.wa.gov.au)
THIÊN LAM