Lỗi tại “sống ảo”?
Bên cạnh những bình luận tích cực động viên Ngân Hòa và ca ngợi tấm lòng tương trợ đồng nghiệp lúc khó khăn của Trấn Thành, còn rất nhiều bình luận trái chiều. Họ đặt câu hỏi: Trên dải đất hình chữ S, còn bao nhiêu những phận đời vô danh khốn khó cần cứu trợ. Vì sao nghệ sĩ cứ động tí là kêu gọi ủng hộ? Người nổi tiếng cần được ưu tiên chăng?
Không cần bàn cãi về sức ảnh hưởng của nghệ sĩ nổi tiếng. Năm 2020, miền Trung lũ lụt, giọng ca “Ngôi nhà hạnh phúc” kêu gọi được 177 tỷ 520 triệu đồng, trở thành một hiện tượng quyên góp từ thiện. Trong khi đó, nghệ sĩ Hoài Linh sau 22 ngày kêu gọi được hơn 13 tỷ đồng để chia sớt với đồng bào miền Trung. Nhưng hoạt động quyên góp từ thiện mang tính tự phát, thiếu chuyên nghiệp đã thành con dao hai lưỡi hại sự nghiệp ca sĩ Thủy Tiên và danh hài Hoài Linh.
Trở lại với ồn ào kêu gọi giúp đỡ nữ diễn viên 29 tuổi bị suy thận giai đoạn cuối. Không chỉ Trấn Thành, một vài nghệ sĩ khác cũng đứng ra kêu gọi giúp đỡ Ngân Hòa. Sau một ngày, Ngân Hòa lên tiếng trên Facebook, cô thông báo sơ qua về tình trạng của bản thân và gửi lời cảm ơn tới đồng nghiệp gần xa cùng khán giả.
Không tiết lộ cụ thể về số tiền nhận được, Ngân Hòa chỉ viết: “Em càng bất ngờ hơn khi nhận được quá quá nhiều tình cảm của quý vị khán giả gửi về ủng hộ và giúp đỡ em”; “Hòa thật sự bất ngờ về những đóng góp quý vị đã gửi về”. Tâm thư gửi khán giả của nữ diễn viên trẻ muốn lan truyền thông tin mới: Xin ngưng nhận đóng góp vì “em nghĩ em nhận như vậy là đã quá nhiều rồi”. Tâm thư của Ngân Hòa sau gần một tuần nhận được 192.787 lượt bày tỏ cảm xúc (thích, thả tim, thương thương) cùng 8,8 ngàn bình luận.
Khi phim Mai đang công phá phòng vé, Ngân Hòa cũng không gặp ồn ào như bây giờ. Những bình luận tiêu cực xuất hiện ngay sau tâm thư của nữ diễn viên đang phải chống chọi bệnh tật. Một bình luận nhận được hơn một ngàn lượt thích cùng các trạng thái cảm xúc khác: “Nhà rộng, xe sang, du lịch năm châu vẫn nhờ kêu gọi từ thiện và vẫn nhận tiền hỗ trợ.
Trong khi anh Liễu Quý Ngân (người tố C.P tuồn heo bẩn) đang chạy thận, nghèo khó, còn từ chối nhận tiền từ Mạnh Thường Quân, anh mong mọi người hãy dành sự quan tâm tới những người khó khăn hơn”. Bình luận của tài khoản này lập tức khiến cư dân mạng rộn ràng. Một người khác lên tiếng: “Vào bệnh viện sẽ thấy có nhiều hoàn cảnh khổ sở hơn rất nhiều, nhận cơm từ thiện từng bữa, ngủ ngoài hành lang bệnh viện, nhưng họ vẫn luôn cố gắng”. Một số chất vấn: “Người ta cũng bị thận, nhà bình dân mà người ta còn từ chối quyên góp”; “Có nhà, có xe, không thấy bán mà kêu gọi từ thiện…”. Một tài khoản khoét đúng mạch dễ gây bão, nhắn nhủ Ngân Hòa: “Sao không nghe nhắc đến phần sao kê. Nếu khỏe rồi bạn hãy sao kê minh bạch và chuyển lại số tiền còn dư cho những mảnh đời bất hạnh nhé”.
Lúc này, đại diện của Ngân Hòa lên tiếng: Xe Audi không phải của Ngân Hòa, mà là xe của một người thân nữ diễn viên. Còn đi du lịch nước ngoài là được “khao”. Chẳng lẽ, lỗi do bệnh “sống ảo” mà ra? Không ít nghệ sĩ thích “đánh bóng” hình ảnh bằng việc chia sẻ cuộc sống đời thường sang chảnh trên mạng xã hội. Sự thực có khi họ còn đang ở nhà thuê, lo toan đủ thứ.
Minh Béo, trước khi phải chịu tội ấu dâm, từng khoe biệt thự gỗ xa hoa. Sau này, Minh Béo dính ồn ào tiêu tan sự nghiệp, sự thật được hé lộ: Biệt thự anh chàng này mang ra khoe hóa ra là hàng mượn. Một bộ phận nghệ sĩ đã châm ngòi cho lối sống ảo, khiến nó nhanh chóng thành xu hướng lan ra cộng đồng. Nhưng khi ồn ào xảy ra, chính thứ họ châm ngòi lại đốt cháy họ.
Không chỉ nghệ sĩ mắc trọng bệnh, nghệ sĩ vỡ nợ vì kinh doanh bết bát cũng được đồng nghiệp kêu gọi cộng đồng giang tay cứu giúp. Khi nghệ sĩ Chánh Tín sa vào nợ nần, nghệ sĩ Chí Trung từng viết trên trang cá nhân: “…Tôi khẩn thiết mong muốn các bạn cùng tôi chung tay giúp NSƯT Nguyễn Chánh Tín vượt qua giai đoạn khó khăn này, bằng cách gửi những đồng tiền của chúng ta “góp gió thành bão” để anh có thể giữ lại được ngôi nhà của mình hay chí ít ổn định cuộc sống”. Chí Trung chuyển khoản 1 triệu đồng và nói số tiền tuy ít nhưng nếu hàng chục ngàn người trên đất Việt cũng làm như anh thì chắc chắn nghệ sĩ Chánh Tín giữ được ngôi nhà và trả nợ được 10,2 tỷ cho ngân hàng. Có tài khoản lên tiếng: “Nghệ thuật là nghệ thuật. Kinh doanh là kinh doanh. Làm ăn thua lỗ thì phải chịu chứ mang danh nghệ sĩ ra kêu gọi giúp đỡ, tôi không phục”.
Chuyện của nghệ sĩ Giang còi và những người nổi tiếng khác
Trong tâm bão, nhiều khán giả nhắc đến nghệ sĩ Giang Còi. Đầu năm 2021, ông tiết lộ bị mắc ung thư, chỉ còn sống được 2 năm nữa. Người thân muốn sử dụng những liệu pháp chiến đấu với ung thư như xạ trị, hóa trị nhưng ông lắc đầu vì quá tốn kém, số tiền đổ cho chữa bệnh “bằng cả gia tài”. Ông chọn lối sống vui, sống khỏe giữa thiên nhiên cây cỏ vườn nhà, dùng thời gian còn lại để thu xếp cho tương lai con cái. Nhưng trọng bệnh phát tác dữ dội, ông phải vào điều trị ở Bệnh viện Phổi TW, để có tiền điều trị ông bán đi chiếc xe ô tô đã gắn bó với ông nhiều năm, một tài sản có giá trị được ông mua bằng mồ hôi lao động nghệ thuật.
Trước khi tạ từ nhân thế trong hoàn cảnh bão dịch Covid 19 bùng nổ, Giang Còi viết tâm thư cho khán giả, trong đó không quên ngợi ca những “mẹ hiền mặc áo blouse”, cảm ơn những lời chúc tốt đẹp của mọi người dành cho mình và tạm biệt nhân gian bằng lời thương mến, lạc quan: “Mọi người ơi! Tôi yêu tất cả mọi người. Nào chúng mình cùng cố gắng. Người cố vượt dịch, kẻ cố vượt bệnh, những điều tốt đẹp nhất đang chờ chúng ta phía trước”.
Bạn diễn của ông, nghệ sĩ Quang Tèo từng kể: Ông là nghệ sĩ hiếm hoi ở ta nói không với quảng cáo, ngay cả hợp đồng béo bở. Giữa lúc ông lâm trọng bệnh, có người mang thuốc đến cho ông, ông cũng từ chối, vì sợ vướng “bẫy” quảng cáo. Nhắc đến Giang Còi giữa ồn ào kêu gọi giúp đỡ nghệ sĩ chữa bệnh, một tài khoản bày tỏ sự kính trọng với cố nghệ sĩ và kết luận: “Sống dài, ngắn không quan trọng, quan trọng là sống như thế nào. Đời nghệ sĩ nên là như thế!”.
Nữ diễn viên Ngân Hòa khi chưa nhập viện
Trong làng văn nghệ, không ít nghệ sĩ tên tuổi sống vất vả nhưng không một lời oán thán hay kêu gọi giúp đỡ. NSND Trần Hạnh là trường hợp ấy. Ông ghi dấu ấn trong phim ảnh và kịch nói nhưng đời thường chật vật. Một mình chăm sóc người vợ ốm đau nằm liệt giường gần chục năm trời. Vợ mất, ông lại chăm sóc con trai út từng bị tai nạn dẫn đến chấn thương sọ não. Ở tuổi 89 ông vẫn bán giày, dép, mũ bảo hiểm phụ con dâu ngay trên phố Trần Quý Cáp (Hà Nội). Đã có nghệ sĩ ngỏ ý muốn kêu gọi giúp đỡ NSND Trần Hạnh nhưng ông từ chối. Người ta liệt ông vào danh sách những “sao” Việt có cuộc sống khốn khó. Ông thừa nhận: “Đời tôi khổ hơn phim” nhưng cũng nhắc “đừng thương hại chúng tôi”.
Đầu tháng 3/2021, cựu tài tử Thương Tín bị đột quỵ, nghệ sĩ Trịnh Kim Chi đứng ra kêu gọi mọi người cùng chung tay giúp đỡ đàn anh. Tổng số tiền thu được là 400 triệu đồng có lẻ. Cuối cùng, tình cảm giữa Thương Tín và đàn em rạn nứt khi ông “quay xe” tố Trịnh Kim Chi tự công khai hoàn cảnh của ông, tự đứng ra kêu gọi ủng hộ mà chưa được sự đồng ý của ông. Ông còn tố nữ nghệ sĩ nhập nhằng số tiền từ thiện. Cũng chính từ đây, nhiều nghệ sĩ ngại giúp đỡ Thương Tín, vì sợ “làm ơn mắc oán”.
Một trong những nhà văn nổi tiếng bị suy thận, phải tiến hành ghép thận chính là nhà văn Trung Trung Đỉnh, cha đẻ của nhiều tác phẩm ẵm giải thưởng văn chương danh giá. “Ngõ lỗ thủng”, tiểu thuyết của ông đã dựng thành phim truyền hình, được khán giả yêu thích. Khi suy thận vào giai đoạn cuối, Trung Trung Đỉnh vẫn đang giữ cương vị Giám đốc NXB Hội Nhà văn.
Ông ra vào viện liên tục nhưng kiên quyết giữ kín việc này, không để người trong cơ quan và đồng nghiệp biết, vì cho rằng đó là chuyện riêng, không muốn phiền người khác. Cho đến ngày ông tiến hành ghép thận, xung quanh ông vẫn chỉ có người thân trong gia đình, dù ông được tiếng bốn bể là nhà, bạn bè khắp nơi nhưng lại không dư dả.
Tài tử Thương Tín và NSND Kim Chi thời “cơm lành canh ngọt”
Nghệ sĩ Giang Còi từng bán xe ô tô chữa bệnh chứ nhất quyết không kêu gọi giúp đỡ
NSND Trần Hạnh trải qua cuộc đời vất vả nhưng không kêu than
Nhà thơ Hồng Thanh Quang tác giả của những câu thơ tình được nhiều độc giả yêu mến: “Tôi đã yêu như chết là hạnh phúc/Tôi đã quên mình chỉ để nghĩ về em/Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc/Có điều chi em mải miết đi tìm” (Khúc mùa thu). Mấy năm trước ông từng đứng ở ranh giới sinh tử vì bệnh ung thư.
Trước ồn ào kêu gọi giúp đỡ nghệ sĩ, thi sĩ bày tỏ: “Khi gặp khó khăn thì ai cũng có quyền trông đợi những sự giúp đỡ từ bên ngoài. Việc này cũng là lẽ thường tình thôi. Tuy nhiên, không phải ai cũng dễ dàng cất lời xin được người giúp đỡ vì có những người bẩm sinh hoặc được giáo dục theo cách mà người ta không muốn làm phiền xã hội trong các hoạn nạn cá nhân. Khi lâm vào thế kẹt thì nghệ sĩ cũng như người thường, có thể trông cậy vào tấm lòng Bồ Tát của thiên hạ… Nhưng không phải bất cứ nghệ sĩ nào cũng sẵn sàng hành xử như vậy. Lòng tự trọng và thậm chí là sự kiêu hãnh của những người vốn được coi là thần tượng khiến nhiều nghệ sĩ chấp nhận âm thầm chịu đựng và vượt qua tai họa, không trưng diễn nỗi bất hạnh của mình ra ngoài công chúng. Tôi trân trọng và xót xa những nghệ sĩ như thế”.
Nông Hồng Diệu