Tems biểu diễn tại Lollapalooza Paris tháng 7/2025. Ảnh: Kristy Sparow/Getty
Vào tháng 2/2025, ca sĩ Tems đã giành được giải Grammy thứ 2 cho đĩa đơn Love Me Jeje, một cột mốc giúp cô trở thành người phụ nữ Nigeria thành công nhất trong làng âm nhạc kể từ Sade Adu.
Đây là một chiến thắng nữa cho tài năng đang lên này kể từ bước đột phá của cô cách đây 5 năm trên đường đua Essence cùng siêu sao người Nigeria Wizkid.
Là một người mới bước chân vào ngành công nghiệp âm nhạc Nigeria, Tems, tên thật là Temilade Openiyi, đã phải đối mặt với nhiều thách thức. Vào những ngày đầu khởi nghiệp, cô không có đủ tiền mua beat nhạc cho các bài hát của mình, và cũng chỉ một số ít người tin vào tầm nhìn của cô.
Hiện nay, nữ ca sĩ 30 tuổi này đã trở thành cái tên quen thuộc, hợp tác với những siêu sao như Beyoncé và Drake. Cô cũng đã biểu diễn tại các lễ hội và trên những sân khấu mà nhiều đồng nghiệp của cô vẫn hằng ao ước - chương trình giải lao giữa giờ NBA All-Star Game 2023, Coachella năm 2024, và trận chung kết FIFA Club World Cup mùa hè vừa qua.
Thành công với tư cách là một nghệ sĩ ở châu Phi vẫn là một nỗ lực gian nan và chỉ một số ít người đạt được thành công. Trên con đường thành công đó là rất nhiều rào cản, bao gồm thiếu kinh phí và cơ sở hạ tầng, điều này càng trở nên trầm trọng hơn đối với những phụ nữ phải đối mặt với nạn kỳ thị phụ nữ.
Tems chia sẻ với tờ Guardian: "Khi tôi mới bắt đầu xây dựng một nền tảng, thật sự rất tuyệt vời khi có những người phụ nữ tôi ngưỡng mộ, như Rihanna, Adele và Beyoncé, kết nối với âm nhạc của tôi. Sự công nhận của họ đã khẳng định hành trình của tôi, và trong một số trường hợp, còn mở ra cơ hội hợp tác. Giờ đây, tôi muốn mang đến cho những người phụ nữ khác nền tảng tương tự".
Đây là lý do tại sao vào đầu tháng 8/2025, Tems đã tập hợp 20 phụ nữ đồng hương trong ngành để giúp họ tìm ra con đường riêng để thành công.
Sáng kiến của Tems không phải là sáng kiến duy nhất giải quyết triệt để những bất cân bằng này. Tổ chức phi lợi nhuận Audio Girl Africa có trụ sở tại Lagos, tự mô tả mình là "một cộng đồng chị em toàn châu Phi cùng xây dựng tương lai", tổ chức các hội thảo và cố vấn cho các nữ nghệ sĩ, A&R, nhà tiếp thị và các chuyên gia kinh doanh âm nhạc khác. Tại Nairobi, Học viện Âm nhạc Điện tử Santuri, được thành lập năm 2021, đã đào tạo hàng chục nhà sản xuất và kỹ sư âm nhạc nữ.
Những người tham gia Sáng kiến Leading Vibe tại Lagos. Ảnh: Deeds Studio
Ở cấp độ chính sách lục địa, nhóm Afri'Talent của Liên minh châu Phi, được thành lập vào tháng 12 vừa qua tại Ethiopia, hỗ trợ phụ nữ và thanh niên trong lĩnh vực nghệ thuật, bao gồm cả âm nhạc, như một phần của chiến dịch giải phóng 100 tỷ đô la cho những người sáng tạo châu Phi vào năm 2030.
Cho đến nay, chưa có chương trình nào quy mô như vậy được một nghệ sĩ tầm cỡ như Tems tài trợ. Phiên bản đầu tiên của Sáng kiến Leading Vibe (LVI) do nữ ca sĩ này khởi xướng đã được tổ chức tại Lagos, Nigeria, trong tháng này nhằm định vị phụ nữ châu Phi là những người ra quyết định và sáng tạo, chứ không chỉ là người biểu diễn hay người bổ sung nội dung.
Cô và nhiều ngôi sao khác có tên trong danh sách diễn giả, bao gồm nữ rapper kỳ cựu Sasha P, huấn luyện viên thanh nhạc Joyce Olong và nhà sản xuất kiêm nhạc sĩ Bloody Civilian, người tham gia sản xuất nhiều tác phẩm cho Black Panther: Wakanda Forever.
Tems chia sẻ với tờ Guardian: "Tôi muốn tôn vinh những người phụ nữ tuyệt vời trong ngành công nghiệp âm nhạc Nigeria, những người đã định hướng sự nghiệp theo cách riêng của mình… Tôi muốn những người tham gia được lắng nghe những người có kinh nghiệm thực tế, những người thực sự có thể đồng cảm với những khó khăn".
Pearl Ehanire, người đã tham dự các lớp học chuyên sâu và các buổi học khác, cho biết: "Một trong những thách thức lớn nhất mà tôi từng gặp phải trên hành trình âm nhạc của mình là khả năng tiếp cận, đặc biệt là kiến thức, sự hướng dẫn và thiết bị phù hợp… Giờ đây tôi cảm thấy tự tin hơn rất nhiều trên hành trình trở thành một nhà sản xuất âm nhạc. Tôi cũng đã có thể kết nối với rất nhiều nữ sáng tạo tuyệt vời trong ngành… Tôi vô cùng biết ơn vì trải nghiệm này".
Kế hoạch tổ chức phiên bản thứ hai tại Nairobi, Kenya trong những tuần tới, và nhiều nơi khác trên thế giới đang được triển khai. Hy vọng đang dâng cao khắp châu lục rằng sáng kiến này sẽ trở thành một chất xúc tác khác cho sự hòa nhập trong lĩnh vực sáng tạo.
"Tương lai của âm nhạc châu Phi là phụ nữ và kết nối", người dẫn chương trình phát thanh kiêm nhạc sĩ Klaire Onyeka, một người tham gia khác, viết trên Instagram. "Tôi rất hào hứng khi được trở thành một phần của một cộng đồng có mục đích như vậy".
Minh Tú (tổng hợp)