Trong chuyến thăm Kiev của phái đoàn Litva do Thủ tướng Inga Ruginiene dẫn đầu, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Denys Shmyhal đã giới thiệu một phiên bản mới của tên lửa hành trình Neptune.
Tên lửa Neptune mới xuất hiện với các gờ nổi được cho là vị trí lắp thêm bình nhiên liệu.
Theo các hình ảnh được công bố, biến thể mới có các gờ nổi ở phía thân trước nhưng mục đích thiết kế chưa được tiết lộ chính thức. Một số chuyên gia phỏng đoán đây có thể là khoang chứa nhiên liệu phụ, giúp mở rộng tầm hoạt động mà không cần thay đổi kết cấu tổng thể.
Việc tăng lượng nhiên liệu được xem là giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả để mở rộng tầm bắn, đồng thời giúp duy trì khả năng hoạt động khi mang theo tải trọng lớn hơn, như đầu đạn tăng cường.
Sự xuất hiện của phiên bản Neptune mới, được cho là biến thể thứ tư trong dòng tên lửa này, đã thu hút nhiều sự chú ý trong giới phân tích quân sự. Nhà nghiên cứu quốc phòng HI Sutton cho biết dòng Neptune hiện có bốn phiên bản, bao gồm: R-360 được biết đến trước năm 2021; Neptune-MD - phiên bản mở rộng, xuất hiện vào tháng 6/2024; Long Neptune (hay còn gọi RK-360L) xuất hiện vào tháng 8/2025 và hiện tại là phiên bản Neptune mới nhất (chưa có mã định danh).
Phiên bản cơ bản Neptune, còn được gọi là R-360, là tên lửa hành trình chống hạm, được văn phòng thiết kế Luch phát triển. Thiết kế của Neptune dựa trên hệ thống tên lửa chống hạm Kh-35 cận âm của Liên Xô, với tầm bắn, mục tiêu và thiết bị điện tử được cải tiến đáng kể. Tên lửa có trọng lượng 870 kg, khối lượng đầu đạn mang theo là 150 kg, phạm vi hoạt động lên tới 280 km, tốc độ khoảng 900 km/h.
R-360 Neptune có hệ thống dẫn đường quán tính với radar chủ động dẫn đường ở giai đoạn cuối của chuyến bay. Độ cao bay trên mặt nước thay đổi từ 3 đến 10 mét. Tên lửa có thể tấn công các tàu có lượng giãn nước lên tới 5.000 tấn cũng như tàu khu trục nhỏ.
Sau đó, Neptune đã được cải tiến thành phiên bản tấn công mặt đất, có khả năng tấn công các mục tiêu hậu cần, sở chỉ huy và cơ sở hạ tầng quan trọng nằm sâu trong hậu phương. Hệ thống này bao gồm một bệ phóng di động, xe chỉ huy và điều khiển, xe nạp đạn vận chuyển và thiết bị hỗ trợ.
Phiên bản nâng cấp của tên lửa Neptune, có tên gọi là Neptune-MD, được trang bị một số cải tiến kỹ thuật giúp mở rộng đáng kể khả năng chiến đấu. Tầm hoạt động của tên lửa tăng từ 280km lên 500km - 700km nhờ hệ thống nhiên liệu và đầu đạn nổ mạnh. Ngoài ra, tên lửa còn được trang bị đầu dẫn radar chủ động-thụ động ARGS-5R thế hệ mới, cho phép nó xác định hiệu quả mục tiêu (bao gồm mục tiêu cố định và di động).
Tháng 8/2025, truyền thông Ukraine những bức ảnh đầu tiên về biến thể Long Neptune (RK-360L), tuy nhiên, đến tháng 10, thông số chi tiết về loại tên lửa này mới chính thức được công bố.
Theo đó, tên lửa có trọng lượng đầu đạn 260kg và tầm bắn 1.000 km, gấp 3,5 lần so với biến thể chống hạm R-360 ban đầu (tầm bắn 280 km). RK-360L có chiều dài khoảng 6m (không tính động cơ đẩy), dài hơn phiên bản tiền nhiệm khoảng 1,5m. Đường kính thân cũng tăng lên khoảng 50 cm, so với 38 cm trước đây. Những thay đổi về kích thước phản ánh sự gia tăng nhiên liệu và cấu hình để đạt tầm bắn xa hơn đồng thời nâng cao khả năng tác chiến.
Tên lửa được cho là có khả năng tấn công cả mục tiêu trên bộ và trên biển, điều này đồng nghĩa với việc tên lửa có khả năng tấn công cả mục tiêu di động trên mặt nước cũng như các mục tiêu cố định trên đất liền.
Quỳnh Như