Các chuyên gia quân sự đi ngang qua tên lửa đạn đạo liên lục địa Topol của Nga tại Công viên Yêu nước Kubinka vào ngày 22/8/2017. Ảnh: AFP.
Cuộc tấn công nhắm vào thành phố Dnipro, Ukraine khi căng thẳng trong cuộc xung đột kéo dài 33 tháng tiếp tục gia tăng sau một loạt động thái đáng chú ý.
Trong một tuyên bố trên truyền hình, Tổng thống Nga Vladimir Putin xác nhận việc quân đội nước này sử dụng hệ thống tên lửa mới Oreshnik mà ông mô tả là mang theo thiết bị siêu thanh. Ông Putin nói: “Nga có quyền sử dụng vũ khí chống lại các mục tiêu quân sự ở các quốc gia cho phép tấn công lãnh thổ Nga”.
Ông nói thêm rằng vụ phóng được thực hiện nhằm đáp trả việc Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do phương Tây sản xuất tấn công vào lãnh thổ Nga.
Kiev ban đầu xác định tên lửa này là tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) dựa trên tốc độ và quỹ đạo của nó.
“Hôm nay, có một tên lửa mới của Nga. Tất cả các đặc điểm – tốc độ, độ cao – đều là [của] một tên lửa đạn đạo liên lục địa”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói.
Các quan chức Mỹ phản bác tuyên bố của Ukraine, xác định tên lửa này là tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) có khả năng siêu thanh. Lầu Năm Góc cho rằng đây là tên lửa đạn đạo cơ động RS-26 "Rubezh" với trọng tải MIRV mang theo 6 đầu đạn thông thường.
MIRV được phát triển trong Chiến tranh Lạnh để cho phép một tên lửa mang nhiều đầu đạn hạt nhân tới các mục tiêu khác nhau. Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III của Mỹ hiện nay cũng được trang bị MIRV.
Tuy nhiên, Tổng thống Putin xác nhận các đầu đạn mà họ sử dụng là phi hạt nhân, thêm rằng: "Để đáp trả việc sử dụng vũ khí tầm xa của Mỹ và Anh, vào ngày 21/11 năm nay, lực lượng vũ trang Nga đã thực hiện một cuộc tấn công tổng hợp vào một trong những khu phức hợp công nghiệp quân sự của Ukraine".
Hậu quả của vụ tấn công tên lửa Nga ở Dnipro. Nga cho biết họ đã sử dụng tên lửa đạn đạo tầm trung trong vụ tấn công. Ảnh: Telegram.
ICBM và tên lửa siêu thanh: Những điểm khác biệt chính
Cả tên lửa siêu thanh và ICBM đều đại diện cho công nghệ quân sự tiên tiến, nhưng chúng được thiết kế cho các mục đích khác nhau và hoạt động bằng các cơ chế riêng biệt.
Tên lửa siêu thanh được biết đến với tốc độ vượt trội, di chuyển với tốc độ trên Mach 5 (gấp 5 lần tốc độ âm thanh) và khả năng cơ động giữa chuyến bay, khiến chúng cực kỳ khó bị phát hiện và đánh chặn. ICBM đạt được tốc độ tương tự nhưng đi theo quỹ đạo đạn đạo có độ cong cao, với khả năng cơ động hạn chế trong quá trình lao xuống.
Khi nói đến trọng tải, ICBM chủ yếu được sử dụng để phóng đầu đạn hạt nhân với khoảng cách liên lục địa rộng lớn. Nhiều tên lửa được trang bị công nghệ đa đầu đạn phân hướng (MIRV), cho phép một tên lửa tấn công nhiều mục tiêu cùng lúc. Trong khi, tên lửa siêu thanh thường được triển khai để tấn công chính xác vào các mục tiêu quan trọng và có thể mang đầu đạn thông thường hoặc đầu đạn hạt nhân.
Các chuyên gia chỉ ra rằng phạm vi là điểm khác biệt chính trong các thử nghiệm gần đây. ICBM được thiết kế để vươn tới toàn cầu, với tầm bắn vượt quá 5.500 km (khoảng 3.418 dặm). Ngược lại, IRBM, giống như loại được Nga thử nghiệm, có tầm bắn ngắn hơn, trong khoảng 1.800- 5.500 km (khoảng 1.118-3.418 dặm), điều này khiến chúng được sử dụng cho các mục tiêu trong khu vực.
Bối cảnh rộng hơn
Vụ phóng tên lửa của Nga diễn ra sau khi Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS do Mỹ cung cấp và tên lửa Storm Shadow do Vương quốc Anh cung cấp để tấn công các mục tiêu bên trong nước Nga.
Đầu tuần này, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp để tấn công sâu hơn vào bên trong nước Nga, một động thái đã vấp phải phản ứng giận dữ từ Moscow.
Vài ngày sau, Ukraine đã bắn một số tên lửa vào Nga, theo Điện Kremlin. Cùng ngày, Tổng thống Putin đã ký một học thuyết mới cho phép thực hiện đòn phản ứng hạt nhân ngay cả trước một cuộc tấn công thông thường nhằm vào Nga bởi bất kỳ quốc gia nào được hỗ trợ bởi một cường quốc hạt nhân.
Huyền Chi