Nghi thức tắm Phật. Ảnh: Internet
Thắm tình đoàn kết
Chol Chnam Thmay có nghĩa là “vào năm mới”. Theo quan niệm của người Khmer, đây là thời điểm giao mùa, khi vạn vật sinh sôi, mang đến sự tươi mới và hy vọng cho một năm mới an lành, mùa màng bội thu. Tết cũng là dịp để người dân tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong sức khỏe, bình an, hạnh phúc cho gia đình và cộng đồng. Tết Chol Chnam Thmay là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng nhất của đồng bào DTTS Khmer. Tết diễn ra khoảng giữa tháng 4 dương lịch, đánh dấu sự kết thúc của mùa khô và bắt đầu mùa mưa.
Tết Chôl Chnam Thmay năm 2025 của đồng bào Khmer diễn ra trong 3 ngày, từ 14 - 16/4. Trong không khí tưng bừng đón Tết, cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến cộng đồng DTTS Khmer thông qua việc tổ chức nhiều hoạt động thiết thực và ý nghĩa. Dịp này, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh tổ chức nhiều đoàn thăm, tặng quà, chúc mừng đồng bào DTTS Khmer. Tại các nơi đến, lãnh đạo tỉnh gửi lời chúc các vị sư sãi, à cha và đồng bào Khmer đón Tết cổ truyền hạnh phúc, vui tươi. Đồng thời, ghi nhận những đóng góp tích cực của các vị sư sãi, à cha, bà con Khmer thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội địa phương; khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp đối với đời sống của đồng bào DTTS Khmer. Thông qua chuyến thăm viếng đã làm sâu sắc thêm ý nghĩa nhân văn của Tết truyền thống của đồng bào, thắt chặt tình đoàn kết giữa cấp ủy Đảng, chính quyền và đồng bào Khmer.
Bên cạnh đó, hàng loạt hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi và nhiều chương trình chăm sóc sức khỏe được tổ chức, tạo sân chơi lành mạnh và góp phần nâng cao đời sống tinh thần đồng bào Khmer. Các tổ chức đoàn thể tại địa phương tích cực vận động cộng đồng chung tay hỗ trợ những gia đình Khmer có hoàn cảnh khó khăn, lan tỏa tinh thần “tương thân, tương ái”. Cùng với đó, các hoạt động tuyên truyền, vận động giáo dục được đẩy mạnh nhằm giúp bà con hiểu rõ hơn về các quan điểm, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước...
Múa hát mừng năm mới. Ảnh: Internet
Sắc màu văn hóa
Trong không khí rộn ràng của những ngày tháng tư, đồng bào Khmer ở các phum sóc hân hoan đón chào Tết Chol Chnam Thmay. Những ngày trước thềm năm mới, các ngôi chùa Khmer cổ kính được trang hoàng lộng lẫy với cờ phướn đủ màu sắc, đèn lồng lung linh và những đóa hoa tươi thắm. Trên khắp các nẻo đường, người dân nô nức mua sắm quần áo mới, vật phẩm trang trí và những món quà ý nghĩa để trao tặng nhau, thể hiện sự quan tâm và những lời chúc tốt đẹp cho một năm mới an lành, sung túc. Tiếng cười nói rộn rã của người dân đang tất bật chuẩn bị những món ăn truyền thống thơm ngon để dâng lên cúng Phật và đãi khách.
Không chỉ chuẩn bị về vật chất, đồng bào DTTS Khmer còn dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, trang hoàng bàn thờ tổ tiên một cách trang trọng. Đây là dịp để mọi người thể hiện lòng thành kính đối với những người đã khuất, cầu mong bình an cho gia đình. Tinh thần đoàn kết, “tương thân, tương ái” được thể hiện rõ qua những hoạt động cộng đồng, khi bà con lối xóm cùng nhau góp sức chuẩn bị cho các nghi lễ tại chùa và các hoạt động vui chơi, giải trí.
Tiếng trống Chhay-dăm rộn rã hòa cùng tiếng cười nói rộn ràng của người dân, tạo nên một bức tranh tươi vui, đầy màu sắc. Từ sáng sớm, mọi người đã nô nức chuẩn bị lễ vật, dọn dẹp nhà cửa, trang hoàng bàn thờ tổ tiên. Những bộ trang phục truyền thống rực rỡ được khoác lên người, mang theo niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc. Tại các ngôi chùa, không khí càng trở nên náo nhiệt hơn. Người dân thành kính dâng hương, cầu nguyện cho một năm mới an lành, hạnh phúc. Những ánh mắt rạng ngời, nụ cười tươi tắn thể hiện niềm hân hoan khi được hòa mình vào không khí thiêng liêng của ngày Tết. Những trò chơi dân gian diễn ra sôi động, thu hút đông đảo người dân tham gia. “Buổi tối, gia đình tôi sum vầy bên mâm cơm, cùng nhau thưởng thức những món ăn truyền thống. Chúng tôi kể nhau nghe những câu chuyện vui và trao nhau những lời chúc tốt đẹp, mang đến không khí ấm áp, tràn đầy yêu thương” - anh Chau Kim Sanh (ngụ xã An Cư, TX. Tịnh Biên) chia sẻ.
Khi tiếng trống rộn rã vang lên từ các ngôi chùa, báo hiệu thời khắc giao thừa thiêng liêng, đồng bào DTTS Khmer tề tựu đông đủ tại sân chùa để tham gia các nghi lễ truyền thống. Lễ rước Mahasangkran, nghi lễ tắm Phật và các buổi cầu kinh diễn ra trang nghiêm, thể hiện lòng biết ơn đối với Đức Phật và những ước nguyện về một năm mới tốt đẹp...
Sau những nghi lễ trang trọng, không khí Tết Chol Chnam Thmay lại trở nên sôi động và náo nhiệt với các hoạt động vui chơi, giải trí mang đậm bản sắc văn hóa Khmer. Những điệu múa Lâm-Thôn uyển chuyển, những tiếng trống Chhay-dăm rộn ràng, những trò chơi dân gian truyền thống, như: Kéo co, đẩy gậy, đua bò… thu hút đông đảo người dân, du khách tham gia, tạo nên một không gian văn hóa đầy màu sắc.
Với những nét đẹp văn hóa độc đáo và tinh thần lạc quan, đồng bào DTTS Khmer đang hân hoan đón chào Tết Chol Chnam Thmay trong niềm vui và hy vọng. Đây là dịp để họ tự hào về bản sắc văn hóa của dân tộc mình, đồng thời góp phần làm phong phú thêm bức tranh đa văn hóa của đất nước Việt Nam. Sắc màu rực rỡ của lễ hội, âm thanh rộn ràng của tiếng trống và nụ cười tươi tắn của đồng bào Khmer sẽ mãi là những ấn tượng đẹp trong lòng mỗi người khi đến với vùng đất An Giang vào dịp Tết cổ truyền của đồng bào DTTS Khmer.
THU THẢO