Tết Nguyên Đán giữa các nước có thể chênh nhau đến 1 tháng

13 giờ trướcBài gốc

Ngày Tết Nguyên Đán (Tết Âm lịch) được xem là ngày Tết cổ xưa nhất lịch sử Việt Nam. Tết Âm lịch được tính theo lịch âm, dựa trên chu kỳ của Mặt Trăng. Lịch âm có 12 tháng, mỗi tháng có 29 hoặc 30 ngày. Tết âm lịch thường rơi vào khoảng tháng 1 hoặc tháng 2 dương lịch.

Tết âm lịch là một ngày lễ quan trọng nhất trong năm của nhiều quốc gia châu Á, bao gồm Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Philippines, Mông Cổ, Triều Tiên, Bhutan, Nepal, Ấn Độ, Lào, Campuchia, Myanmar, và nhiều nước khác.

Theo Hội Thiên văn Hà Nội, dù rất hiếm khi xảy ra, nhưng đã có những lần, chúng ta đón Tết Nguyên Đán trước người bạn hàng xóm của mình tới một tháng. Cụ thể vào Tết Ất Sửu năm 1985, ngày Mùng Một Tết tại Việt Nam rơi vào ngày 21/1, trong khi đó Mùng Một Tết tại Trung Quốc thì lại rơi vào ngày 20/2, tức là khoảng một tháng sau đó. Tại sao lại có thể có sự chênh lệch lớn như vậy?

Nhiều nước chọn đón Tết theo Âm lịch, gọi là Tết Nguyên đán.

Sự khác biệt trên xuất phát từ chính cách xác định năm nhuận và tháng nhuận trong âm lịch hiện nay. Cụ thể thì tháng nhuận trong âm lịch được xác định dựa trên thời điểm xảy ra điểm sóc, thời điểm xảy ra trung khí và khoảng cách giữa hai tháng Tý (tháng thứ 11 trong năm âm lịch hay tháng chứa Đông chí).

Đầu tiên, ta lấy hai điểm sóc A và B lần lượt xảy ra ngay trước hoặc tại hai ngày Đông chí liên tiếp. Nếu khoảng thời gian giữa hai điểm sóc là 353 - 355 ngày thì đó là năm bình thường, còn nếu là 383 - 385 ngày thì đó là năm nhuận. Một năm âm lịch có 12 trung khí, do vậy nếu có 13 tháng âm lịch thì sẽ có một tháng không có trung khí, tháng đó sẽ được lấy làm tháng nhuận.

Trở lại với trường hợp vào Tết Ất Sửu năm 1985. Hãy xét đến các điểm sóc trước (hoặc tại) Đông chí vào năm 1983 và năm 1984 để thấy rõ hơn.

Nếu tính theo giờ Việt Nam: Điểm sóc A (trước Đông chí 1983) rơi vào ngày 04/12/1983, điểm sóc B (trước Đông chí 1984) rơi vào ngày 23/11/1984. Khoảng thời gian giữa hai điểm sóc này có độ dài là 355 ngày, vì vậy năm âm lịch 1984 theo lịch Việt Nam là năm thường. Tết Ất Sửu sẽ rơi vào ngày 21/1/1985.

Nếu tiếp tục xét điểm sóc C (trước Đông chí 1985), ta thấy nó sẽ rơi vào ngày 12/12/1985. Khoảng thời gian giữa hai điểm sóc B và C là 385 ngày, nên năm âm lịch 1985 ở Việt Nam là năm nhuận. Tháng âm lịch đầu tiên sau Đông chí không có trung khí là từ 21/03/1985 đến 19/4/1985, do đó nó được chọn là tháng nhuận.

Nếu tính theo giờ Trung Quốc: Điểm sóc A (trước Đông chí 1983) rơi vào ngày 4/12/1983, điểm sóc B (xảy ra tại điểm Đông chí 1984) rơi vào ngày 22/12/1984. Khoảng thời gian giữa hai điểm sóc này có độ dài là 385 ngày, vì vậy năm âm lịch 1984 theo lịch Trung Quốc là năm nhuận. Tháng âm lịch đầu tiên sau Đông chí không có trung khí là từ 23/11/1984 đến 21/12/1984 nên nó được chọn là tháng nhuận. Tết Ất Sửu sẽ rơi vào ngày 20/02/1985.

Theo HAS, lần tiếp theo Việt Nam ăn Tết Nguyên Đán trước Trung Quốc một tháng như vậy sẽ vào Tết Mậu Thân 2148, nghĩa là chúng ta sẽ phải chờ hơn 100 năm nữa để được trải nghiệm cảm giác đặc biệt này. Hy hữu hơn, đôi lúc, Trung Quốc sẽ ăn Tết Nguyên Đán trước chúng ta một tháng với trường hợp vào Tết Canh Thân (2520), Tết Kỷ Mão (2539). Sự chênh lệch thú vị này đều xuất phát từ những điều kỳ diệu mà âm lịch cùng với sự chênh lệch về múi giờ tạo nên.

Tô Hội

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/tet-nguyen-dan-giua-cac-nuoc-co-the-chenh-nhau-den-1-thang-169250130111807676.htm