Ngày 5-12, UBND xã Phong Nha (tỉnh Quảng Trị) cho biết đã bắt nhốt 36 con trâu, bò thả rông để xử phạt hành chính chủ sở hữu.
Trước đó, tình trạng trâu, bò thả rông trên địa bàn gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông và ô nhiễm môi trường. UBND xã Phong Nha đã cử lực lượng bắt nhốt, lập biên bản xử phạt chủ gia súc.
Từ sự việc trên, bạn đọc thắc mắc: Thả rông trâu bò bị xử phạt như thế nào?
Luật sư Bùi Thanh Tiến, Đoàn Luật sư TP.HCM, trả lời:
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, việc thả rông trâu bò trên đường là hành vi bị cấm. Nếu gây tai nạn, tùy trường hợp, chủ sở hữu có thể bị xử phạt hành chính, bồi thường dân sự hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Về xử phạt hành chính, theo Điều 10 Nghị định 168/2024, người điều khiển, dẫn dắt súc vật, điều khiển xe súc vật kéo vi phạm quy tắc giao thông đường bộ có thể bị phạt từ 60.000 đồng đến 600.000 đồng, tùy vào mức độ vi phạm.
Từ ngày 15-12, theo Điều 8 Nghị định 282/2025, các hành vi vi phạm trật tự công cộng như thả rông vật nuôi trong đô thị hoặc nơi công cộng; để vật nuôi, cây trồng hay đồ vật lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, khu sinh hoạt chung; vứt rác, vật dụng lên tường rào hoặc khu vực liền kề công trình được bảo vệ; chăn thả gia súc, gia cầm trong khu chung cư… sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đến 1.000.000 đồng.
Ngoài ra, Nghị định cũng quy định phạt từ 2-3 triệu đồng đối với trường hợp để vật nuôi gây thương tích hoặc làm hư hại tài sản của người khác.
Bên cạnh đó, điểm b, khoản 1, Điều 7 Nghị định 144/2021 quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000-500.000 đồng đối với hành vi thả rông động vật nuôi trong thành phố, thị xã hoặc nơi công cộng.
Đồng thời điểm c, khoản 2, Điều 7 Nghị định 144/2021 cũng quy định phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi để động vật nuôi gây thiệt hại tài sản cho tổ chức, cá nhân khác nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Mức phạt tiền nêu trên áp dụng đối với cá nhân. Nếu tổ chức thực hiện cùng hành vi vi phạm thì mức phạt sẽ gấp đôi so với mức phạt áp dụng cho cá nhân.
Về trách nhiệm hình sự, nếu trâu bò thả rông gây tai nạn chết người, chủ vật nuôi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 128 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) về tội vô ý làm chết người, với mức phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm; làm chết 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
Trâu thả rông đi ngang nhiên ngoài đường từ sáng đến tối. Ảnh: MINH TRƯỜNG.
Về trách nhiệm dân sự, hành vi thả rông gia súc gây tai nạn được quy định tại Điều 603 Bộ luật dân sự 2015 về các trường hợp phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra:
- Chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường thiệt hại trong thời gian chiếm hữu, sử dụng súc vật, trừ trường hợp có thỏa thuận khác;
- Trường hợp người thứ ba hoàn toàn có lỗi làm cho súc vật gây thiệt hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường thiệt hại; nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi thì phải liên đới bồi thường thiệt hại;
- Trường hợp súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gây thiệt hại thì người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường; khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại;
- Trường hợp súc vật thả rông theo tập quán mà gây thiệt hại thì chủ sở hữu súc vật đó phải bồi thường theo tập quán nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.
Do đó, trường hợp thả rông trâu bò gây tai nạn giao thông thì chủ vật nuôi hoặc người chiếm hữu, sử dụng trâu bò, người thứ ba hoàn toàn có lỗi là người phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại mà trâu bò gây ra cho người khác.
Như vậy, hành vi thả rông gia súc gây tai nạn hoặc cản trở giao thông không chỉ có thể bị xử phạt hành chính và phải bồi thường thiệt hại theo trách nhiệm dân sự, mà trong trường hợp gây hậu quả chết người, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Điều 32 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định về việc dẫn dắt vật nuôi trên đường bộ như sau:
Người điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo đi trên đường bộ phải cho vật nuôi đi sát mép đường bên phải; trường hợp cần cho vật nuôi đi ngang qua đường thì phải quan sát và chỉ được đi qua đường khi có đủ điều kiện an toàn; không được gây cản trở cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ khác.
Đồng thời không được điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo đi vào làn đường dành cho xe cơ giới.
Như vậy, người chăn thả gia súc phải tuân thủ các quy định như không được thả rông súc vật trên đường bộ, không được dẫn dắt súc vật đi vào phần đường dành cho xe cơ giới, phải cho súc vật đi sát mép đường và bảo đảm vệ sinh trên đường,…
THẢO HIỀN
YẾN CHÂU