Các bị cáo gồm: Thạch Chanh Đa Ra (SN 1990), Kim Khiêm (SN 1978), Dương Khải sinh (SN 1994), Kim Khu (SN 1959), Thạch Ve Sanal (SN 1987), Thạch Chóp (SN 2003), Thạch Nha (SN 1998), cùng ngụ xã Loan Mỹ, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long và Thạch Quý Lầy (SN 1986), Kim Sa Rương (SN 1987), cùng ngụ tỉnh Trà Vinh.
HĐXX tại phiên tòa
Theo cáo trạng, từ năm 2020 đến nay, Kim Khiêm cùng một số người dân tại ấp Tổng Hung (xã Loan Mỹ, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long) tiến hành khởi công, xây dựng công trình trái pháp luật trên phần đất trồng lúa thuộc quyền sử dụng của bà Thạch Thị Ôi mà không được sự đồng ý của bà Ôi.
Sau đó, vụ việc được TAND huyện Tam Bình xét xử, buộc trả lại phần đất trên cho bà Ôi. Ngày 12/10/2022, Chi Cục THADS huyện Tam Bình đến thi hành bản án đối với công trình xây dựng trái pháp luật, Kim Khiêm cùng một số người tại địa phương đã có thái độ hung hăng, cản trở, khiến cơ quan chức năng không thể thực hiện nhiệm vụ.
Năm 2023, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh Long cũng đã có các văn bản về việc yêu cầu các tu sĩ, phật tử không tham gia xây dựng công trình trái pháp luật này. Chính quyền địa phương đã nhiều lần đến vận động, lập biên bản yêu câu dừng việc xây dựng công trình trái pháp luật nhưng Kim Khiêm không chấp hành.
Ngoài ra, Kim Khiêm còn tổ chức và mời Thạch Chanh Đa Ra đến dự với tư cách là sư cả chùa Đại Thọ, thường xuyên sinh hoạt tôn giáo trái phép tại công trình này. Chính quyền địa phương đã nhiều lần đến yêu cầu không được tụ tập đông người, sinh hoạt tôn giáo trái phép gây mất an ninh trật tự, nhưng Kim Khiêm không chấp hành.
Quang cảnh phiên tòa
Ngày 23/3/2022, Ban Quản trị chùa tiến hành đốn hạ Cây Sao đã chết (có đề nghị chính quyền địa phương hỗ trợ đảm bảo an ninh trật tự và Điện lực huyện Tam Bình hỗ trợ hạ đường dây diện đi ngang qua vị trí Cây Sao), nhưng Thạch Chanh Đa Ra đã chỉ đạo một số tu sĩ và phật tử địa phương đứng ra ngăn cản việc đốn hạ Cây Sao và có hành động quấn áo cà sa lên thân Cây Sao, vu khống Ban Quản trị chùa cấu kết với chính quyền đến phá hoại chùa, muốn đốn hạ để lấy Cây Sao của chùa.... Do đó, Ban Quản trị chùa Đại Thọ không thể tiến hành đốn hạ Cây Sao đã chết theo dự kiến.
Ngày 28/11/2022, Tổ 2 (thuộc Đội CSGT, Trật tự - Công an huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long), đang tiến hành tuần tra kiểm soát, khi đến (KM19+300) ĐT904 (thuộc ấp Đại Thọ, xã Loan), Tổ tuần tra đã tiến hành dừng xe kiểm tra, phát hiện và lập biên bản vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ đối với Châu Ruônl - người điều khiển xe mô tô 3 bánh mang BKS: 61L7-7316 (xe này là tài sản của chùa Đại Thọ), vị phạm luật giao thông, người điều khiển phương tiện không chấp hành yêu cầu của lực lượng thi hành nhiệm vụ.
Lúc này, Thạch Chanh Đa Ra đi đến và đã có lời lẽ vu khống lực lượng công an đàn áp nhà sư đi khất thực, gây áp lực đòi trả phương tiện vi phạm. Lực lượng Cảnh sát giao thông sau đó đã tạm giữ phương tiện và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trên lĩnh vực giao thông đường bộ.
Trong sự việc trên, Thạch Chanh Đa Ra đã dùng điện thoại phát trực tiếp với nội dung xuyên tạc, vu khống lực lượng Cảnh sát giao thông bắt xe không cho nhà sư đi khất thực và đăng tải thành nhiều video clip trên các trang Facebook.
Sau đó Thạch Chanh Đa Ra về chùa Đại Thọ và đã sử dụng điện thoại phát trực tiếp video clip trên trang Facebook của chùa có những lời nói vu khống, xúc phạm Cảnh sát giao thông Công an huyện Tam Bình. Cùng với đó, Kim Khiêm dù không chứng kiến sự việc nhưng đã có những lời nói vu khống Cảnh sát giao thông cố ý bắt xe ba gác của chùa Đại Thọ để bỏ đói sư và xúc phạm ông Thạch Khương (là cán bộ nghỉ hưu).
Ngày 23/12/2022, Công an xã Loan Mỹ, tiếp nhận tin báo về tội phạm do ông Thạch Xươnl (quyền Trụ trì chùa Đại Thọ) báo tin bị mất tài sản đang cất giữ tại phòng ngủ ở chùa Đại Thọ. Ngay sau đó, cơ quan chức năng đến chùa Đại Thọ tiến hành các hoạt động điều tra.
Tuy nhiên, Thạch Chanh Đa Ra đã chỉ đạo và cùng một số tu sĩ đóng cổng chùa Đại Thọ ngăn cản hoạt động điều tra, dùng điện thoại ghi hình. Cùng ngày, ông Thạch Xươnl đã đi khỏi chùa, Thạch Chanh Đa Ra cùng một số tu sĩ tại chùa đã tự ý bầu Ban Quản lý chùa mới (gồm Thạch Chanh Đa Ra, Thạch Âm Ma Ra, Châu Sa Khưng - đều là những tu sĩ chùa Đại Thọ), chiếm quyền quản lý, điều hành chùa Đại Thọ mà không thông báo, không được sự cho phép của Ban Quản trị chùa Đại Thọ và Giáo hội Phật giáo Việt Nam các cấp.
Trong sự việc này, Thạch Chanh Đa Ra đã dùng điện thoại phát trực tiếp video clip trên trang Facebook có những lời nói vu khống chính quyền đàn áp tôn giáo. Cùng với đó, Kim Khiêm có những lời nói sai sự thật, không chứng kiến sự việc nhưng cũng xuyên tạc công an đàn áp tôn giáo.
Ngày 15/8/2023, Kim Khiêm đã quay video clip, phát trực tiếp bằng điện thoại của Kim Khiêm trên trang Facebook có nhiều lời nói không đúng sự thật, vu khống, xúc phạm các cơ quan chức năng trong việc xử lý vi phạm của đối tượng khác ở Trà Vinh.
Ngày 20/3/2024, Dương Khải đã đăng tải 01 bài viết trên Facebook có nội dung vu khống các cơ quan chức năng trong việc xử lý tội phạm
Ngoài ra, từ khi chiếm quyền quản lý, điều hành và tự xưng là sư cả (Trụ trì chùa Đại Thọ), Thạch Chanh Đa Ra đã lợi dụng hình ảnh tu sĩ, lợi dụng vị trí sư cả để thực hiện các việc làm khác như: tự ý sử dụng con dấu của chùa Đại Thọ khi chưa được Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh Long công nhận tư cách người quản lý và cho phép sử dụng con dấu của chùa Đại Thọ;
Chỉ đạo đóng cửa lò hỏa táng tại chùa Đại Thọ (công trình được Ban Dân tộc tỉnh Vĩnh Long đầu tư, xây dựng từ ngân sách Nhà nước nhằm phục vụ nhu cầu hỏa táng của Nhân dân), từ ngày 24/12/2022 đến ngày 01/3/2023, xác định được 10 trường hợp không được hỏa táng, gây ảnh hưởng đến vật chất và cả tỉnh thần của thân nhân người đã chết;
Chỉ đạo người trong chùa thường xuyên đóng cổng, hạn chế người ra vào, làm ảnh hưởng đến phong tục truyền thống trong ngày cúng, giỗ của nhiều người dân địa phương có gửi tro cốt thân nhân tại chùa Đại Thọ và việc này cũng đã cản trở việc tự do tham quan, chiêm ngưỡng, sinh hoạt văn hóa của người dân đối với công trình di sản văn hóa địa phương;
Nhập tu trái phép cho Dương Khải - người đã bị Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Vĩnh Long không công nhận tư cách tu sĩ; Sau khi bị Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Vĩnh Long thông báo quyết định khai trừ tư cách tu sĩ (theo Quyết định số 771/QD-BTS, ngày 25/11/2023)
Thạch Chanh Đa Ra không chấp hành, không giao trả giấy tờ, con dấu chùa Đại Thọ, tiếp tục ở lại chùa, lợi dụng việc mặc áo cà sa tổ chức sinh hoạt tôn giáo trái phép như hoạt động “ngồi thiền".
Biết rõ việc Giáo hội kêu gọi tu sĩ không được xây dựng và sinh hoạt tôn giáo tại công trình xây dựng trái pháp luật, nhưng Thạch Chanh Đa Ra vẫn thường xuyên qua lại, tụ tập cùng nhiều người sinh hoạt tôn giáo trái phép tại đây.
Khoảng 14 giờ 30 phút ngày 22/11/2023, Tổ công tác của UBND huyện Tam Bình đến nắm tình hình và giải quyết vụ treo “cờ lạ" trước khu vực cổng chùa Đại Thọ. Lúc này cổng chùa mở cửa nên các thành viên tổ công tác đi vào bên trong khuôn viên chùa làm việc nhưng người trong chùa không chấp hành. Thạch Chanh Đa Ra đã chỉ đạo các đồng phạm khác và trực tiếp cùng thực hiện hành vi bắt, giữ người trái pháp luật.
Các bị cáo tại phiên tòa
Thực hiện chỉ đạo của Thạch Chanh Đa Ra, những người trong chùa đã ra đóng, khóa cổng chính lại. Sau khi xảy ra sự việc xô đẩy giữa một số người với Thạch Chanh Đa Ra, khi Thạch Chanh Đa Ra làm rơi điện thoại và khom xuống nhật khiến ngón tay út bàn tay phải của Thạch Chanh Đa Ra bị trầy xước, Thạch Chanh Đa Ra liền chỉ đạo người trong chùa bắt người.
Tiếp tục, Thạch Chanh Đa Ra có những chỉ đạo và những người trong chùa đã có nhiều lời lẽ to tiếng, yêu cầu thành viên Tổ công tác phải vào chánh điện xin lỗi Thạch Chanh Đa Ra. Khi có sự xuất hiện của Kim Khu, Thạch Ve Sanal với thái độ hung hăng, khiến vụ việc diễn biến mất an ninh trật tự hơn.
Các đối tượng cùng thực hiện hành vi khống chế, kéo đẩy thành viên Tổ công tác để đưa vào chánh điện; khi thành viên Tổ công tác kháng cự thì một số đối tượng dùng vũ lực gây thương tích cho những người này, đã có 03 thành viên của Tổ công tác bị khống chế đưa vào chánh điện.
Đến khoảng 15 giờ 55 phút cùng ngày, người dân địa phương sau nhiều lần yêu cầu thả người nhưng không được nên đã phá khóa cổng phụ, tiến vào giải cứu thành viên Tổ công tác.
Sau khi kết thúc sự việc, chiều cùng ngày, Thạch Chanh Đa Ra đã quay video clip, phát trực tiếp nói chuyện cùng Kim Khiêm và Dương Khải trên trang Facebook về sự việc này. Trong video clip, Kim Khiêm, Dương Khải đã có những lời nói không đúng sự thật, vu khống cán bộ đánh sư, chính quyền đàn áp tôn giáo.
Tại phiên tòa, các bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Sau khi xem xét, đánh giá toàn bộ hồ sơ vụ án, hành vi, vai trò của từng bị cáo trong vụ án, đánh giá đầy đủ các tình tiết năng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với từng bị cáo, HĐXX TAND tỉnh Vĩnh Long đã tuyên phạt bị cáo: Thạch Chanh Đa Ra 6 năm tù giam và bị cáo Dương Khải 5 năm 9 tháng tù giam về tội “Lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” và “Bắt, giữ người trái pháp luật”.
Kim Khiêm 3 năm tù về tội “Lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”; Thạch Ve Sanal 2 năm 6 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”.
Kim Khu, Thạch Quí Lầy, Kim Sa Rương, Thạch Nha và Thạch Chóp mỗi bị cáo bị tuyên án phạt 2 năm tù giam về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”.
Huy Tâm