Thách thức cho Trung Quốc khi phát triển xe tự hành lên cấp độ 3

5 giờ trướcBài gốc

Cuộc đua công nghệ giữa các hãng xe đang rất quyết liệt

Tuần này, các cơ quan quản lý Trung Quốc đang hoàn thiện các quy định an toàn mới cho hệ thống hỗ trợ lái xe, trong bối cảnh Bắc Kinh gia tăng giám sát công nghệ này sau vụ tai nạn liên quan đến mẫu sedan SU7 của Xiaomi hồi tháng 3. Tai nạn khiến ba người thiệt mạng, xảy ra chỉ vài giây sau khi tài xế chuyển từ chế độ hỗ trợ sang lái thủ công.

Tiến nhanh nhưng phải cẩn trọng

Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng đưa ra một thông điệp đầy sắc thái cho các “ngôi sao đang lên” của mình: "Tiến nhanh nhưng phải cẩn trọng". Giới chức Trung Quốc muốn ngăn các hãng xe quảng cáo quá mức về khả năng của các hệ thống hỗ trợ lái, nhưng đồng thời cũng đang cố cân bằng giữa đổi mới và an toàn - để đảm bảo ngành công nghiệp trong nước không bị tụt lại so với các đối thủ Mỹ và châu Âu.

Theo các chuyên gia, việc thiết lập các quy định rõ ràng cho công nghệ hỗ trợ lái mà không làm chậm tốc độ phát triển mang lại lợi thế cho ngành ô tô Trung Quốc. Cách tiếp cận này trái ngược với thị trường Mỹ, nơi các công ty phát triển xe tự hành phàn nàn rằng chính phủ chưa có hệ thống quy định cụ thể để đánh giá và thử nghiệm công nghệ.

Markus Muessig, phụ trách ngành ô tô tại Accenture Trung Quốc, cho biết giới chức và doanh nghiệp Trung Quốc từ lâu đã tuân theo triết lý “dò đá qua sông” tức là từng bước thăm dò và triển khai các công nghệ chưa rõ ràng. Muessig cho rằng: “Triết lý này đã chứng minh là rất thành công tại thị trường Trung Quốc”.

Các quy định hiện hành tại Trung Quốc cho phép các hệ thống tự động đánh lái, phanh và tăng tốc trong điều kiện nhất định, nhưng vẫn yêu cầu tài xế duy trì sự tập trung. Vì lý do đó, các thuật ngữ tiếp thị như “thông minh” và “tự hành” bị cấm sử dụng.

Bộ quy tắc mới sẽ tập trung vào thiết kế phần cứng và phần mềm nhằm giám sát trạng thái nhận thức của tài xế và khả năng tiếp quản xe đúng lúc.

Để làm điều này, giới chức đã mời hãng xe Dongfeng và tập đoàn công nghệ Huawei tham gia xây dựng quy định, đồng thời lấy ý kiến công chúng trong một tháng và vừa kết thúc vào hôm qua (4.7).

Thúc đẩy triển khai xe tự hành cấp độ 3

Song song đó, chính phủ cũng đang thúc đẩy các hãng xe Trung Quốc nhanh chóng triển khai hệ thống hỗ trợ lái nâng cao hơn nữa, gọi là cấp độ 3 (level 3), cho phép tài xế rời mắt khỏi đường trong một số tình huống nhất định (level 3 nằm giữa thang đo công nghệ tự hành, từ level 1 với tính năng cơ bản như ga tự động đến level 5 với khả năng tự hành hoàn toàn trong mọi điều kiện).

Chính phủ Trung Quốc đã chỉ định Changan, một hãng xe quốc doanh tiến hành thử nghiệm xác nhận công nghệ cấp độ 3 từ tháng 4. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị tạm dừng sau vụ tai nạn của Xiaomi, một nguồn tin cho biết.

Nguồn tin cũng cho biết, Bắc Kinh vẫn hy vọng sẽ nối lại các cuộc thử nghiệm trong năm nay và phê duyệt mẫu xe level 3 đầu tiên của Trung Quốc vào năm 2026.

Thách thức về công nghệ

Xe tự hành cấp độ 3 đòi hỏi một hệ thống AI có khả năng đưa ra quyết định lái xe trong nhiều tình huống, nhưng vẫn cần người lái sẵn sàng can thiệp. Điều này tạo ra một "vùng xám" phức tạp và độ tin cậy của hệ thống AI là tối quan trọng:

Điều kiện thời tiết khắc nghiệt: Mưa lớn, sương mù, tuyết, bụi bẩn có thể làm giảm hiệu suất của cảm biến (camera, radar, lidar), ảnh hưởng đến khả năng "nhìn" và hiểu môi trường của xe. AI phải đủ mạnh để đưa ra quyết định chính xác ngay cả khi dữ liệu đầu vào bị suy giảm chất lượng.

Giao thông phức tạp: Các đô thị lớn của Trung Quốc có mật độ giao thông cao, nhiều loại phương tiện (xe máy, xe đạp, người đi bộ, xe ba bánh) và hành vi lái xe khó lường. Hệ thống AI phải có khả năng dự đoán và phản ứng an toàn với những tình huống hỗn loạn này, điều mà con người đôi khi còn gặp khó khăn.

Vật cản bất ngờ và khó nhận diện: Túi rác, mảnh vỡ trên đường, hoặc các vật thể nhỏ khác có thể khó bị phát hiện bởi cảm biến, đặc biệt là ở tốc độ cao. AI cần có khả năng nhận diện và phân loại chính xác các vật thể này để tránh va chạm.

Chuyển đổi quyền kiểm soát mượt mà: Đây là điểm yếu chí tử của cấp độ 3. Xe phải nhận biết được khi nào nó không thể xử lý tình huống an toàn và cảnh báo người lái để giành quyền kiểm soát.

Thời gian phản ứng: Khoảng thời gian từ khi xe cảnh báo đến khi người lái thực sự có thể can thiệp hiệu quả phải cực kỳ ngắn. Công nghệ phải đảm bảo người lái được cảnh báo đủ sớm và có đủ thông tin để đưa ra quyết định đúng đắn.

Trạng thái sẵn sàng của tài xế: Như vụ tai nạn của Xiaomi SU7 đã cho thấy, tài xế có thể không luôn ở trạng thái sẵn sàng để can thiệp. AI cần có các hệ thống giám sát người lái (Driver Monitoring Systems - DMS) cực kỳ tinh vi để đánh giá mức độ tập trung, sự tỉnh táo và khả năng phản ứng của tài xế trước khi chuyển giao quyền kiểm soát.

Xử lý các tình huống "góc khuất" (Edge Cases): Đây là những tình huống hiếm gặp hoặc xảy ra bất thường mà hệ thống AI chưa được huấn luyện. Ví dụ, một vụ tai nạn vừa xảy ra, một biển báo bị che khuất một phần, hoặc một phương tiện đi sai làn bất ngờ. AI cần có khả năng xử lý những tình huống này một cách an toàn mà không bị "đóng băng" hoặc đưa ra quyết định sai lầm.

Thách thức về cơ sở hạ tầng thông minh (V2X)

Để xe tự hành cấp độ 3 đạt hiệu suất tối ưu và an toàn cao nhất, cần có sự hỗ trợ từ cơ sở hạ tầng giao thông thông minh. Tuy nhiên, việc xây dựng và tích hợp hệ thống này trên quy mô lớn là một thách thức khổng lồ:

Phát triển và triển khai công nghệ V2X:

Giao tiếp giữa xe và cơ sở hạ tầng (V2I): Xe cần giao tiếp với đèn giao thông thông minh, biển báo điện tử, cảm biến đường bộ để nhận biết tình trạng giao thông, công trình, hoặc các mối nguy hiểm phía trước.

Giao tiếp giữa xe và xe (V2V): Các phương tiện cần trao đổi thông tin với nhau về tốc độ, hướng di chuyển và ý định chuyển làn để tối ưu hóa luồng giao thông và tránh va chạm.

Giao tiếp giữa xe và người đi bộ/thiết bị (V2P/V2D): Cải thiện nhận diện và cảnh báo người đi bộ hoặc các thiết bị di động khác.

Việc triển khai các trạm phát sóng, cảm biến và thiết bị giao tiếp trên toàn bộ mạng lưới đường bộ của Trung Quốc đòi hỏi đầu tư tài chính khổng lồ và một kế hoạch triển khai dài hạn.

Tiêu chuẩn hóa và khả năng tương thích:

Việc đảm bảo tất cả các nhà sản xuất xe, nhà cung cấp công nghệ và cơ quan chính phủ đều tuân theo cùng một bộ tiêu chuẩn giao tiếp V2X là rất quan trọng. Nếu không có tiêu chuẩn chung, các hệ thống có thể không tương thích, làm giảm hiệu quả và an toàn.

Thách thức nằm ở việc thống nhất các giao thức truyền thông, định dạng dữ liệu và quy định bảo mật cho hệ thống V2X.

Bảo trì và cập nhật hạ tầng:

Cơ sở hạ tầng thông minh cần được bảo trì thường xuyên và cập nhật liên tục để đảm bảo hoạt động hiệu quả. Điều này gồm việc nâng cấp phần cứng, phần mềm và các biện pháp an ninh mạng để chống lại các cuộc tấn công.

Chi phí và nguồn lực để duy trì một hệ thống hạ tầng thông minh quy mô lớn là một gánh nặng đáng kể.

Vấn đề về bản đồ chính xác cao:

Xe tự hành cấp độ 3 dựa vào bản đồ độ nét cao để định vị chính xác và hiểu môi trường. Việc tạo, cập nhật và duy trì những bản đồ này trên toàn quốc là một nhiệm vụ khổng lồ, đòi hỏi sự hợp tác giữa các nhà sản xuất ô tô, công ty công nghệ và chính phủ.

Trung Quốc có các quy định nghiêm ngặt về dữ liệu bản đồ vì lý do an ninh quốc gia, điều này có thể làm phức tạp quá trình thu thập và chia sẻ dữ liệu bản đồ độ nét cao cho các công ty nước ngoài và thậm chí cả các công ty nội địa.

Anh Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/thach-thuc-cho-trung-quoc-khi-phat-trien-xe-tu-hanh-len-cap-do-3-234542.html