Thái Lan đề xuất lại các hướng kiểm soát thuốc lá mới thay thế cho chính sách hiện tại

4 giờ trướcBài gốc

Năm 2014, Thái Lan là một trong số các quốc gia Châu Á sớm áp dụng lệnh cấm các thiết bị thuốc lá điện tử (TLĐT). Sau gần 10 năm thực thi, đối diện với tình trạng buôn lậu các sản phẩm này ngày càng gia tăng, hiện quốc gia này có những chuyển động mới nhằm thay thế cho thực trạng pháp lý, xã hội hiện nay để đạt mục tiêu ưu tiên bảo vệ giới trẻ, cộng đồng hiệu quả hơn.

Tỷ lệ hút thuốc lá điện tử của giới trẻ Thái tăng 5 lần tại thị trường chợ đen

Theo quy định của Thái Lan, người bán sản phẩm hoặc phụ kiện TLĐT và các thiết bị điện tử khác như thuốc lá nung nóng (TLNN) có thể bị phạt tối đa 3 năm tù hoặc cả mức tiền phạt 60.000 THB (tương đương hơn 44 triệu VNĐ).

Đối với những vụ vi phạm được xác định là buôn lậu TLĐT, mức phạt có thể lên tới 10 năm tù hay khoản phạt 500.000 Baht (hơn 300 triệu đồng).

Lệnh phạt cao và có tính răn đe cao nhưng lại tỷ lệ nghịch với tình trạng phổ biến của TLĐT tại quốc gia này. Số liệu ghi nhận từ các cơ quan chức năng, Quỹ hành động về thuốc lá và sức khỏe (ASHF) Thái Lan, tỷ lệ hút TLĐT của thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 13 đến 15 đã tăng hơn 5 lần, từ 3,3% năm 2015 (sau 1 năm áp dụng lệnh cấm) lên 17,6% vào năm 2023.

Lô TLĐT trị giá hơn 72 triệu baht (53 tỷ VNĐ) bị Cục Hải quan Thái Lan thu giữ hồi tháng 06/2023. Nguồn: Bangkok Post

Không dừng lại đó, tháng 08/2024, Chiến dịch TLĐT với sự phối hợp giữa Ban Bảo vệ Người tiêu dùng (OCPB) và Lực lượng cảnh sát Hoàng gia Thái Lan đã thu giữ hơn 10.000 sản phẩm thuốc lá điện tử tại các khu vực xung quanh trường học và cao đẳng ở Bangkok.

Đáng nói, nguồn hàng lậu còn dồi dào đến nỗi thanh thiếu niên Thái có thể dễ dàng mua sỉ số lượng lớn để bán lẻ cho nhiều bạn bè xung quanh.

Bên cạnh đó, quốc gia này đã chứng kiến sự gia tăng doanh số kinh doanh thuốc lá bất hợp pháp qua Internet nhưng không được đánh thuế, theo The Nation Thailand.

Khảo sát của Hiệp hội Thương mại Thuốc lá Thái Lan cho thấy việc buôn lậu trực tuyến các sản phẩm này đã tăng 97% từ tháng 7-9/2022. Nhật báo Thai Rath mới đây cũng dẫn báo cáo của Cơ quan Quản lý Thuốc lá Thái Lan từ quý 2/2023 cho thấy, tỷ lệ tiêu thụ thuốc lá nhập lậu ở Thái Lan đang ở mức cao nhất trong lịch sử là 22,3%, ảnh hưởng đến cả Đông Nam Á.

Đa số phiếu bầu của Ủy ban KMT ủng hộ đề xuất đưa thuốc lá mới vào quản lý

Ứng phó trước tình trạng nhức nhối trên, ngày 15/1 vừa qua, Ủy ban đặc biệt về Thuốc lá điện tử (KMT) của Quốc hội Thái Lan chính thức đề xuất lên Chính phủ 3 phương án kiểm soát TLĐT và các sản phẩm thuốc lá mới khác.

TS. Niyom Wiwarathandithakul - Chủ tịch KMT khẳng định, hướng tiếp cận được đưa ra nhằm mục tiêu tiên quyết là bảo vệ giới trẻ, cộng đồng và không có sự tác động từ ngành công nghiệp thuốc lá.

Hiện các phương án do KMT đưa ra đều được phân tích riêng từng ưu, nhược điểm cũng như số lượng phiếu tán thành từ các thành viên của Ủy ban.

TS. Niyom Wiwarathandithakul (trái), Chủ tịch Ủy ban KMT trong buổi công bố báo cáo, đề xuất phương án kiểm soát TLM ngày 15/1.

Phương án nhận được 8 phiếu tán thành là cấm TLĐT và tất cả các loại thiết bị TLNN. Nếu thực hiện phương án này, Chính phủ Thái phải ban hành luật mới ở cấp độ Đạo luật để đưa TLĐT, TLNN là sản phẩm bất hợp pháp.

Cụ thể là sửa đổi Đạo luật Hải quan và Thông tư của Bộ Thương mại hiện hành, quy định người tàng trữ TLĐT sẽ vi phạm theo quy định của Luật Hải quan.

Phương án hai (có 5 phiếu đồng thuận) là chỉ quản lý TLNN bằng cách sửa đổi Đạo luật Hải quan và Thông tư của Bộ Thương mại về việc chỉ định thuốc lá Barracuda (một hình thức khác của shisa); đồng thời tiếp tục cấm TLĐT.

Phương án cuối cùng là hợp thức hóa cả TLĐT và TLNN. Đây cũng là phương án nhận được đa số tán thành, với 21 phiếu. Nếu được thông qua, Thái Lan sẽ sửa đổi Thông tư của Bộ Thương mại để cho phép nhập khẩu, sản xuất và phân phối hai mặt hàng này, trong khi vẫn cấm nhập khẩu thuốc lá baraku.

Bên cạnh đó, với TLNN, để đúng Quy định về Thuốc lá và Sản phẩm Thuốc lá, chính phủ sẽ ban hành Thông tư quy định TLLN là sản phẩm thuốc lá, áp dụng Đạo luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Đạo luật Kiểm soát Sản phẩm Thuốc lá cho loại sản phẩm này.

Với riêng TLĐT, chất lượng của thiết bị và các hợp chất không chứa nicotine được sử dụng trong sản phẩm này cũng sẽ được kiểm soát dưới Luật Tiêu chuẩn Sản phẩm Công nghiệp.

Báo cáo của KMT cũng chỉ ra, nếu hành lang pháp lý chỉ dựa vào các luật hiện hữu như Đạo luật Hải quan và Thông tư của Bộ Thương mại thì khó thích ứng kịp với tình hình buôn lậu đang bành trướng hiện tại.

Do đó, trường hợp một trong các phương án đề xuất được thông qua, Chính phủ Thái Lan sẽ ban hành luật mới hoặc sửa luật để kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả hơn các các mặt hàng thuốc lá mới. Mặt khác, hướng tiếp cận mới được đưa ra trên cơ sở phải giải quyết được thực trạng buôn lậu các mặt hàng này đang ngày càng gây nguy hiểm đến giới trẻ.

Được biết, cơ cấu của KMT bao gồm 35 thành viên, là đại diện của các cơ quan chính phủ thuộc tất cả các đảng phái của Thái Lan, các tổ chức dân sự, cơ quan hữu quan và chuyên gia y tế, khoa học về lĩnh vực thuốc lá mới.

Chủ tịch KMT Niyom Wiwarathandithakul khẳng định, kết quả bầu chọn phương án đề xuất về việc kiểm soát thuốc lá mới của Ủy ban nêu trên đã được tổ chức thực hiện công bằng, công tâm, minh bạch và hoàn toàn không có sự can thiệp của ngành thuốc lá.

Thu Giang

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/thai-lan-de-xuat-lai-cac-huong-kiem-soat-thuoc-la-moi-thay-the-cho-chinh-sach-hien-tai-204250120185043185.htm