Quyết liệt lập lại trật tự hành lang đường sắt
Theo Sở Xây dựng Thái Nguyên, trên địa bàn tỉnh hiện có hai tuyến đường sắt quốc gia đi qua là Hà Nội – Thái Nguyên và Kép – Lưu Xá với tổng chiều dài gần 60km, chạy qua nhiều khu dân cư đông đúc. Quá trình đô thị hóa nhanh và nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa tăng cao khiến tình trạng mở lối đi tự phát qua đường sắt diễn ra tại nhiều địa phương, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Người dân chăn thả gia súc ngay trên một lối đi tự mở tại phường Phổ Yên.
Ngoài 25 đường bộ cắt ngang hợp pháp đã có hình thức phòng vệ thì còn có tới 88 lối đi tự mở cắt ngang rộng từ 1,5 – 3m chưa có các biện pháp đảm bảo an toàn giao thông được áp dụng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông đường sắt.
Thực hiện Quyết định 358/QĐ-TTg ngày 10/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Thái Nguyên đã tổ chức rào đóng hàng chục lối đi tự mở trên hai tuyến đường sắt quốc gia. Riêng trong tháng 6/2025, Sở Xây dựng phối hợp Văn phòng Ban ATGT tỉnh, Công an tỉnh, UBND TP Thái Nguyên (cũ), TP Phổ Yên (cũ) và Công ty CP Đường sắt Hà Thái đóng xong thêm 12 lối đi tự mở.
Người dân bán hàng ngay trên lòng đường sắt tại một điểm giao cắt thuộc phường Trung Thành.
Tuy nhiên, thực tế vẫn còn không ít khó khăn. Một số vị trí chưa thể thực hiện do người dân chưa đồng thuận hoặc vướng giải phóng mặt bằng. Một số nơi, sau khi bị rào chắn, người dân tự ý tháo dỡ, mở lại lối đi, gây khó khăn cho công tác quản lý.
Ông Trần Văn Long, Phó Ban An toàn giao thông tỉnh Thái Nguyên cho biết: "Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và UBND tỉnh, Thái Nguyên đặt mục tiêu đến hết năm 2025 sẽ xóa bỏ toàn bộ các lối đi tự mở còn lại, đồng thời quản lý chặt chẽ hành lang bảo vệ công trình đường sắt. Đây là nhiệm vụ trọng tâm, cần sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành, địa phương và đặc biệt là sự đồng thuận của người dân."
Các đường giao cắt giữa đường bộ và đường sắt qua khu đô thị có mật độ giao thông cao.
Theo ông Long, Ban ATGT tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Đường sắt; đồng thời phối hợp với lực lượng công an, chính quyền cơ sở kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm như tái mở lối đi, lấn chiếm hành lang hoặc cố tình vượt chắn khi tàu đang đến.
Mục tiêu không còn lối đi tự mở
Phó chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Linh cho biết: Thực hiện Chỉ thị số 22/CĐ-TTg ngày 18/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các giải pháp đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường sắt trong tình hình mới, Thái Nguyên đã có kế hoạch cụ thể, triển khai thực hiện đồng bộ, cụ thể hóa nhiệm vụ đến từng địa phương.
Một tuyến đường dân sinh cắt ngang đường sắt tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Trong đó, Thái Nguyên đề nghị Cục Đường sắt Việt Nam báo cáo, đề nghị Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ bố trí nguồn kinh phí theo Quyết định 358/QĐ-TTg để xây dựng hệ thống đường gom dọc tuyến đường sắt với nguồn vốn đầu tư khoảng 83 tỷ đồng để xây dựng 36 tuyến đường gom dọc hai tuyến đường sắt, tổng chiều dài gần 19km, tạo điều kiện xóa bỏ hoàn toàn lối đi tự mở mà không ảnh hưởng đến giao thông của người dân.
Tỉnh cũng đề nghị Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam phối hợp với các địa phương xác định ranh giới đất dành cho đường sắt, tổ chức rà soát, kiểm tra, bổ sung biển báo, gờ giảm tốc, vạch dừng, trang bị đầy đủ thiết bị cảnh giới tại các đường ngang hợp pháp, đồng thời giải tỏa các công trình vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt.
Công an tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo lực lượng chức năng phối hợp cưỡng chế, giải tỏa vi phạm và xử lý nghiêm các hành vi vượt rào chắn, đảm bảo an ninh trật tự khi tổ chức đóng các lối đi tự mở còn lại. Đặc biệt, UBND phường Tích Lương được yêu cầu chủ trì đóng LĐTM tại Km48+550 tuyến Hà Nội – Thái Nguyên, do trước đó việc thực hiện gặp trở ngại do người dân chưa hợp tác.
Song song đó, Sở Tài chính được giao tham mưu cân đối vốn đầu tư xây dựng đường gom trong kế hoạch đầu tư công giai đoạn tới, đồng thời đề xuất Trung ương hỗ trợ nguồn lực cho địa phương.
Người dân tự ý trồng rau, canh tác ngay sát đường sắt.
Trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng, ông Ngô Mạnh Cường, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên cho biết:
"Năm 2025 là thời hạn cuối cùng để hoàn thành mục tiêu xóa bỏ toàn bộ lối đi tự mở trên địa bàn tỉnh. Sở Xây dựng đã chỉ đạo các xã, phường có tuyến đường sắt đi qua như Trại Cau, Tân Khánh, Trung Thành, Tích Lương, Phan Đình Phùng... chủ động phối hợp với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và các đơn vị liên quan tổ chức rào đóng dứt điểm các lối đi này. Đối với những nơi chưa thể xóa bỏ, yêu cầu bố trí người cảnh giới, cắm biển cảnh báo và phân luồng giao thông hợp lý."
Ông Cường nhấn mạnh thêm: "Công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường sắt không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý mà cần sự đồng lòng của người dân. Mỗi hộ dân sống ven tuyến đường sắt cần hiểu rằng việc chấp hành quy định, không mở lối đi tự phát chính là góp phần bảo vệ tính mạng của chính mình và cộng đồng."
Từ nay đến cuối năm 2025, các địa phương sẽ rà soát, thu hồi diện tích đất cấp sai phạm trong hành lang an toàn giao thông đường sắt, đồng thời công khai phạm vi bảo vệ công trình, xử lý nghiêm tình trạng lấn chiếm, xây dựng trái phép.
Người dân đi bộ ngang đường sắt để tưới rau.
Với quyết tâm cao của các cấp, ngành và sự phối hợp của người dân, Thái Nguyên đang tiến gần tới mục tiêu xóa trắng lối đi tự mở, tạo bước chuyển căn bản trong công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường sắt. Khi các lối đi tự phát được xử lý triệt để, hành lang bảo vệ đường sắt sẽ thông thoáng, an toàn, góp phần giảm thiểu tai nạn, phục vụ hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đô thị văn minh, hiện đại.
Việt Hoan