Thái tử Saudi Arabia thăm Mỹ:Định hình lại nền tảng chiến lược

4 giờ trướcBài gốc

Sự kiện này khép lại nhiều tháng đàm phán để mở rộng hợp tác trên một loạt lĩnh vực năng lượng, quốc phòng, công nghệ, kinh tế..., qua đó định hình lại nền tảng chiến lược giữa hai nước trong nhiều thập kỷ tới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại cuộc gặp với Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman. Ảnh: Getty

Thái tử Saudi Arabia được chào đón bằng nghi thức trọng thể do Tổng thống Donald Trump chủ trì tại Bãi Cỏ phía Nam, với đội danh dự quân sự, đại bác bắn chào và máy bay chiến đấu của Mỹ bay trình diễn. Đây là dấu mốc đặc biệt trong quan hệ Mỹ - Saudi Arabia.

Tại cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump ở Phòng Bầu Dục, Thái tử Mohammed bin Salman đã cam kết nâng mức đầu tư của Saudi Arabia tại Mỹ lên 1.000 tỷ USD so với cam kết 600 tỷ USD đã đưa ra khi nhà lãnh đạo Mỹ thăm Saudi Arabia vào tháng 5 vừa qua.

Đây là chuyến công du đầu tiên của Thái tử Mohammed bin Salman tới Mỹ sau 7 năm kể từ vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại ở lãnh sự quán Saudi Arabia tại Thổ Nhĩ Kỳ, gây ra những tác động tiêu cực tới quan hệ song phương. Việc Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 và những động lực mới trong khu vực đang thúc đẩy mối quan hệ Washington - Riyadh nồng ấm trở lại.

Thực tế, trong những năm qua, tình hình chính trị trên thế giới đã thay đổi chóng mặt. Nhiều sự kiện lớn đã định hình lại trật tự khu vực và thế giới, từ sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc, cuộc xung đột Nga - Ukraine đến những trận chiến bùng nổ khắp Trung Đông... Nhà lãnh đạo Mỹ đã có cách tiếp cận cứng rắn hơn đối với Trung Đông, trong đó có việc Washington ném bom những cơ sở hạt nhân ở Iran vào tháng 6.

Cuộc gặp với Thái tử Mohammed bin Salman sẽ giúp Tổng thống Donald Trump củng cố đà phát triển từ chuyến thăm tới Riyadh với hàng loạt thỏa thuận kinh tế lớn với Saudi Arabia và các quốc gia vùng Vịnh. Về phần mình, Tầm nhìn 2030 của Saudi Arabia nhằm đa dạng hóa nền kinh tế cần sự hỗ trợ của Mỹ về đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI)... Sự chuyển đổi kinh tế ở Saudi Arabia sẽ tạo ra hiệu ứng domino trên toàn khu vực, mang lại nhiều cơ hội việc làm, tái thiết, đầu tư và phát triển kỹ năng.

Tất cả những điều này đều rất cần thiết ở Gaza, Syria và Lebanon, bởi phát triển kinh tế là yếu tố chính trong việc ổn định các xã hội hậu xung đột. Các động lực kinh tế phát triển từ quan hệ đối tác với Mỹ có thể là chất xúc tác để hướng tới sự ổn định lâu dài ở Trung Đông.

Dù vậy, không khuôn khổ hợp tác nào ở Trung Đông có thể phát huy hiệu quả nếu Mỹ không cung cấp cho Saudi Arabia và toàn bộ khu vực một nền tảng an ninh vững chắc. Riyadh theo đuổi việc tiếp cận công nghệ quân sự tiên tiến để hiện đại hóa cơ sở hạ tầng quốc phòng, bao gồm cả việc mua sắm máy bay chiến đấu F-35. Cuộc đối đầu quân sự giữa Israel và Iran, các mối đe dọa dai dẳng từ các lực lượng dân quân vũ trang và mạng lưới khủng bố trong khu vực Trung Đông cho thấy tính cấp thiết của mục tiêu xây dựng năng lực phòng thủ toàn diện cho Saudi Arabia.

Trong khi đó, Washington coi Riyadh là đối tác quốc phòng chính tại thế giới Arab. Ngày 17-11, ngay trước thềm chuyến thăm của Thái tử Mohammed bin Salman, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố Mỹ sẽ bán máy bay F-35 cho vương quốc này. Hiện nay, Washington và Riyadh còn tồn tại bất đồng quan điểm về một số vấn đề, nhưng sẽ không lấn át các giá trị, mục đích chung và các động lực chiến lược gắn kết hai nước như: Chấm dứt xung đột, chống lại các mối đe dọa khu vực, bảo đảm các tuyến đường hàng hải, ổn định thị trường năng lượng và định hướng quá trình chuyển đổi toàn cầu sang các công nghệ mới.

Chính sách đối ngoại nhiệm kỳ hai và tầm nhìn chiến lược của Tổng thống Donald Trump đang trở nên rõ ràng và quyết đoán hơn trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc. Không chỉ với các cường quốc quân sự, chính quyền Mỹ đang liên kết với các cường quốc kinh tế. Tầm quan trọng của Saudi Arabia nằm ở vai trò trung tâm của nước này trong khu vực và thế giới Hồi giáo, ảnh hưởng của Riyadh đối với an ninh năng lượng toàn cầu và trong nhóm các nước phát triển (G20). Vì vậy, không quá lời khi nói rằng mối quan hệ bền chặt giữa Saudi Arabia và Mỹ có tác động sâu sắc đến sự ổn định và thịnh vượng của khu vực.

Thùy Dương (Theo Foxnews, Arabnews, The Guardian, Time)

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/thai-tu-saudi-arabia-tham-my-dinh-hinh-lai-nen-tang-chien-luoc-723982.html