Thăm Bạch Đằng Giang - nơi khí thiêng sông núi hội tụ

5 giờ trướcBài gốc

Quảng trường Chiến Thắng đặt tượng 3 vị anh hùng dân tộc Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Trần Hưng Đạo tại Khu di tích Bạch Đằng Giang. Ảnh: B.Nguyên

Chính vì vậy, Khu di tích Bạch Đằng Giang đã trở thành di tích lịch sử quốc gia, nơi người dân trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu về lịch sử hào hùng của dân tộc.

Những trận thủy chiến ghi vào sử sách

Danh sĩ Phạm Sư Mạnh thời Trần từng có câu nói nổi tiếng về địa danh lịch sử Bạch Đằng Giang: “Giang san vượng khí Bạch Đằng thâu” (Khí thiêng sông núi đọng lại ở chốn Bạch Đằng). Có nhiều lý do để khẳng định Bạch Đằng là dòng sông lịch sử, dòng sông thiêng gắn với những trận thủy chiến hào hùng được ghi tạc vào sử sách.

Trận chiến đấu thứ nhất vào năm 938, Ngô Quyền đánh thắng quân Nam Hán. Lúc này, quân Nam Hán do Thái tử Lưu Hoằng Tháo chỉ huy vượt biển tiến vào cửa ngõ Bạch Đằng. Ngô Quyền dùng kế sách cắm cọc nhọn, đầu cọc bịt sắt dưới lòng sông Bạch Đằng, cho thuyền nhẹ, quân ít tiến ra ứng chiến rồi bỏ chạy để quân giặc đuổi theo. Đến khi thủy triều xuống, thuyền chiến lớn của Nam Hán đuổi theo bị mắc cạn và lần lượt bị cọc đâm thủng gần hết. Lúc đó, Ngô Quyền mới tung quân ra tấn công. Chiến thắng này có ý nghĩa rất quan trọng vì đã chấm dứt 1.117 năm Bắc thuộc, khai sinh ra các triều đại phong kiến Việt Nam. Chính vì vậy, Đức vương Ngô Quyền được xem là “vua của các vua”, người mở màn triều đại phong kiến đầu tiên của nước Việt Nam.

Khu mô phỏng bãi cọc gỗ dưới sông Bạch Đằng. Ảnh: Huy Anh

Trận chiến đấu thứ 2 vào năm 981 của vua Lê Đại Hành chống lại 4 vạn quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy theo hai đường thủy bộ đánh chiếm nước ta, gửi chiến thư thách thức là quân thiên triều thay mặt cho nhà trời tiêu diệt quân của Đại Cồ Việt. Lê Đại Hành thân chinh làm tướng cầm quân, sai quân sĩ đóng cọc dưới lòng sông, dựa vào địa thế hiểm trở để chiến thắng quân địch. Đại Tống chấp nhận xuống nước và chính thức thừa nhận Lê Đại Hành cai trị Đại Cồ Việt.

Trận chiến thứ 3 vào năm 1.288 là trận thủy chiến lớn nhất trong lịch sử quân sự Việt Nam. Trần Hưng Đạo chỉ huy quân dân Đại Việt chuẩn bị một trận địa mai phục lớn trên sông Bạch Đằng, tiêu diệt hơn 4 vạn quân Nguyên Mông và trên 400 chiến thuyền. Chiến thắng của Trần Hưng Đạo là một trong những trận chiến mang tầm quốc tế khi góp phần chấm dứt toàn bộ đế chế Mông Cổ muốn làm bá chủ thế giới khi từng đánh chiếm nhiều nước ở châu Âu, châu Á.

Giải mã chiến thắng của quân ta trên sông Bạch Đằng, thuyền tham gia chiến đấu chủ yếu là thuyền độc mộc, có thể len lỏi ra các bãi cọc để tấn công, làm cho quân địch rối loạn vướng vào nhau, tạo điều kiện cho dân binh dùng hỏa công, cung nỏ tiêu diệt quân địch. Điều đặc biệt khác là cách cắm cọc gỗ của quân ta dưới lòng sông với góc nghiêng 45 độ và 75 độ đến nay vẫn là ẩn số.

Theo ông Lê Văn Thạnh, Ban Quản lý Khu di tích Bạch Đằng Giang, người dân địa phương và du khách đến khu di tích không phải tốn phí, như phí gửi xe, vé cổng; vào những dịp lễ lớn, khu di tích còn tổ chức cơm chay phục vụ miễn phí. Đặc biệt, tháng Giêng hàng năm, mỗi ngày, khu di tích này đón hàng vạn người đến tham quan.

Nơi giáo dục lòng yêu nước

Quần thể Khu di tích Bạch Đằng Giang bao gồm: Đền thờ Đức vương Ngô Quyền, Đền thờ vua Lê Đại Hành, Đền thờ Hưng đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn, Đền thờ Bác Hồ, quảng trường chiến thắng Bạch Đằng, nhà trưng bày và mô hình bãi cọc trên sông Bạch Đằng... Trong đó, dấu ấn rõ nét nhất là 3 vị anh hùng dân tộc gắn với những trận thủy chiến ghi vào lịch sử.

Chính vì vậy, tại Quảng trường Chiến Thắng trong khu di tích đặt tượng thờ 3 vị anh hùng dân tộc gồm: Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Trần Hưng Đạo. Các tượng này đều đúc bằng đồng nguyên khối cao 8m, nặng hơn 40 tấn. Trong đó, bức tượng Đức vương Ngô Quyền chân đạp sóng; tượng của Trần Hưng Đạo 1 tay cầm cuốn binh thư yếu lược, 1 tay nắm đốc kiếm thể hiện cho sự văn thao, võ lược toàn đức, toàn tài. Lịch sử thế giới ghi nhận trong 10 danh tướng tài giỏi nhất nhân loại thì Việt Nam góp mặt 2 danh tướng, trong đó Trần Hưng Đạo là vị tướng bách chiến bách thắng trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

Du khách tham quan các hiện vật tại Khu bảo tàng trưng bày hiện vật liên quan đến các trận thủy chiến Bạch Đằng.

Ông Đỗ Văn Giàu, người dân gốc tại địa phương làm hướng dẫn viên tại Ban Quản lý Khu di tích Bạch Đằng Giang, cho biết: “Vào những ngày cuối tuần, khu di tích đón hàng ngàn học sinh đến tham quan, tìm hiểu lịch sử. Tôi làm công việc hướng dẫn viên vì muốn góp phần giáo dục thế hệ trẻ lòng yêu nước. Thuyết minh về những chiến công oanh liệt trong lịch sử của Bạch Đằng Giang, tôi luôn cố gắng thể hiện bằng giọng nói hùng hồn nhất để thông tin có thể thấm vào lòng người nghe”.

Để nội dung thuyết trình luôn sinh động, hấp dẫn, ông Giàu không chỉ tìm hiểu kiến thức trong sách, báo mà còn sưu tầm thêm các câu chuyện trong dân gian. Ví dụ chuyện về di tích bản doanh của Ngô Quyền, nơi ông khảo sát và nghĩ đến sách lược việc cắm cọc nhọn dưới lòng sông để diệt quân địch; chuyện về núi U Bò, tương truyền đây là nơi Trần Hưng Đạo cưỡi ngựa đứng trên núi chỉ huy trận thủy chiến; chuyện về đền thờ do người dân lập từ xa xưa để thờ những tướng sĩ đã hy sinh trên sông Bạch Đằng… Vùng đất này có phường Lưu Kiếm (thành phố Thủy Nguyên), tương truyền rằng đây là nơi Trần Hưng Đạo để lại 2 bảo vật là thanh kiếm và lá cờ giúp trấn giữ vùng đất này.

Bình Nguyên

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/giai-tri/202503/tham-bach-dang-giang-noi-khi-thieng-song-nui-hoi-tu-3bc5356/