Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh chủ trì phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng
Tham dự phiên họp có đại diện Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.
Tán thành sửa đổi Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp
Thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, Ủy ban Văn hóa và Xã hội được phân công chủ trì thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi). Thường trực Ủy ban đã ban hành Kế hoạch thẩm tra; chủ động nghiên cứu tài liệu; làm việc với cơ quan chủ trì soạn thảo; tổ chức khảo sát, tọa đàm tham vấn chuyên gia, lấy ý kiến đối tượng chịu sự điều chỉnh của các Luật về nội dung chính sách đề xuất sửa đổi; đề nghị Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội tham gia thẩm tra 3 dự án Luật.
Trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ 3 dự án Luật, ý kiến tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành sự cần thiết sửa đổi Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp; nhất trí với những căn cứ, lý do được trình bày trong các Tờ trình của Chính phủ.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn làm rõ một số nội dung được đại biểu quan tâm. Ảnh: Phạm Thắng
Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của các dự thảo Luật. Trong đó, dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) phạm vi điều chỉnh theo hướng mở rộng quy định khái quát hơn, gồm hoạt động giáo dục đại học; tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục đại học; quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia giáo dục đại học và trách nhiệm của Nhà nước trong quản lý và phát triển giáo dục đại học.
Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) bổ sung các cơ sở tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp là cần thiết nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội, tận dụng cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo, nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người học và thị trường lao động…
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Kim Thúy phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng
Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ rà soát, thông tin chính xác số lượng điều được sửa đổi, bổ sung trong Luật Giáo dục để có căn cứ đề xuất Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; đề nghị cân nhắc, nghiên cứu, làm rõ hơn một số khái niệm, nội dung trong các dự thảo Luật để bảo đảm tính bao quát, đầy đủ, thống nhất và rõ ràng hơn.
Nội dung 3 dự thảo Luật được đánh giá cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, trong đó có chủ trương về đột phá phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, về gắn đào tạo với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo… Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục cập nhật, rà soát, đặc biệt là thể chế hóa đầy đủ các quan điểm thể hiện trong “bộ tứ” Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị.
Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Hội đồng Dân tộc Leo Thị Lịch phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng
3 dự thảo Luật cơ bản bảo đảm tính thống nhất với các luật có liên quan; đồng thời, không có nội dung trái với điều ước quốc tế có liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, 3 dự thảo Luật có nhiều nội dung liên quan đến nhau và liên quan đến một số luật khác như: Bộ luật Lao động, Luật Nhà giáo, Luật Viên chức, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Luật Quản lý và Sử dụng tài sản công, Luật Giao dịch điện tử… Vì vậy, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, giữa luật này và các luật liên quan.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Hoàng Mai phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng
Rà soát bảo đảm thống nhất, đồng bộ, khả thi
Tại phiên họp, các đại biểu đã góp ý về một số nội dung lớn trong các dự thảo Luật. Với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, bổ sung giáo dục trung học cơ sở là giáo dục bắt buộc, bổ sung phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 3, 4 và 5 tuổi, các đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ nội hàm khái niệm phổ cập và giáo dục bắt buộc để xác định trách nhiệm của Nhà nước, gia đình đối với việc tạo điều kiện cho người học hoàn thành chương trình. Về hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cần quy định cụ thể, phù hợp với từng cấp học để bảo đảm tính khả thi.
Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Công tác đại biểu Trần Văn Lâm. Ảnh: Phạm Thắng
Với dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), có ý kiến đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát để thiết kế các quy định cụ thể nhằm thúc đẩy nghiên cứu cơ bản trong cơ sở giáo dục đại học. Bên cạnh đó, điều chỉnh khái niệm “nghiên cứu khoa học cơ bản” thành “nghiên cứu cơ bản” để bảo đảm tính tương thích với Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Đối với dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), dự thảo Luật quy định khuyến khích hợp tác công - tư, nhưng chưa đề cập chi tiết đến cơ chế, điều kiện và ưu đãi cụ thể để thúc đẩy mô hình này. Có ý kiến cho rằng, sự tham gia của khu vực tư nhân có thể hạn chế nếu thiếu các chính sách khuyến khích đủ mạnh hoặc cơ chế hợp tác rõ ràng. Bên cạnh đó, một số quy định, như quản lý tài sản công lập, tài sản tư thục và tài sản có vốn đầu tư nước ngoài, cần đảm bảo đồng bộ với các luật liên quan và có cơ chế xử lý khi có xung đột pháp lý…
Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực cơ quan chủ trì soạn thảo 3 dự án Luật. Khối lượng công việc lớn, thời gian ngắn nhưng 3 hồ sơ dự án Luật đã được chuẩn bị công phu, cơ bản đầy đủ các văn bản theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bám sát tinh thần đổi mới trong xây dựng pháp luật.
Từ các ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát 3 dự thảo Luật và các luật liên quan để hoàn thiện dự thảo Luật bảo đảm chính sách, rõ ràng, dễ hiểu, khả thi trước khi trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến; nghiên cứu bổ sung, xác định đầy đủ các nội dung cần quy định chuyển tiếp, tránh có khoảng trống pháp lý gây khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện…
Nhật Linh